Song Thao: Hockey

Có lẽ tôi phải lan man chuyện xảy ra từ trên nửa thế kỷ trước. Hồi đó tôi tham dự lớp học Anh ngữ của USAID trước khi xuất ngoại. Các giáo sư dạy phải tốt nghiệp Đại học Mỹ. Một bữa cô giáo chọn đề tài các môn thể thao của Mỹ và chia cho từng người nghiên cứu và làm bài thuyết trình. Tôi trúng vào môn football, cái món chơi lạ hoắc. Đọc sách nghiên cứu mà vẫn không thể hiểu được cách chơi làm sao. Cái môn gọi là football mà chân chỉ dùng để chạy, còn tay mới ôm và ném banh, kéo nhau ngã lăn quay ra như chơi đô vật xong rồi chổng mông chụm vào trái banh. Món chơi lạ hoắc này làm khổ tôi và các bạn đồng khóa. Bởi vì bữa đó chính tôi còn không rành luật chơi ra sao thì người nghe lớ quớ là cái cẳng. Nhưng khi nghe một ông bạn thuyết trình về môn hockey, tôi nghe là thủng liền. Môn này có vẻ giống với món túc cầu mà người dân Việt Nam nào cũng mải mê theo dõi. Chỉ khác chút đỉnh luật lệ, dùng con puck nhỏ xíu thay vì trái banh tròn và thay vì dùng chân như môn túc cầu thì họ dùng cây gậy nên môn hockey này được Việt hóa thành môn khúc côn cầu.

Khi tới Canada định cư tôi dính vào hockey liền. Chuyện đầu tiên tôi biết là hockey không phải môn thể thao bắt nguồn từ Mỹ mà từ Canada. Chính xác hơn, từ thành phố Montreal, nơi tôi định cư. Vậy là tôi rơi vào đúng tổ con chuồn chuồn. Hockey có từ lâu lắm rồi, từ thời cố tổ nào đó, nhưng đã bị mai một cho tới ngày 3/3/1875, tại Montreal, một sinh viên trường Đại học McGill tên James Creighton mới vực dậy môn hockey khi tổ chức trận đấu đầu tiên tại Victoria Skating Rink. Những bạn bè viết lách của tôi rơi vào đúng cái ổ của hockey đều dính chấu hết. Các ông Luân Hoán, Hoàng Xuân Sơn, Hồ Đình Nghiêm đều dõi mắt mỗi khi con puck chạy nhung nhăng trên màn hình. Hockey nhanh lẹ hơn túc cầu rất nhiều khiến độ hấp dẫn của nó ăn đứt túc cầu. Môn túc cầu mà chúng tôi say mê từ những ngày ở Việt Nam đã bị chúng tôi lơ dần. Tôi chỉ còn coi những trận nảy lửa của những đội tuyển danh tiếng trong giải World Cup. Hai ông Luân Hoán và Hồ Đình Nghiêm hình như vẫn theo chân trái banh của các giải túc cầu trên khắp năm châu. Montreal là thành phố nhiệt thành nhất với hockey. Người người nhà nhà say mê với hockey. Các trận đấu luôn đầy kín khán giả trên sân.

Liên đoàn hockey lớn nhất là National Hockey League tổ chức các trận đấu của 32 đội hạng A trên 32 thành phố trong đó có 7 thành phố của Canada. Các cầu thủ gồm nhiều quốc tịch nhưng phần lớn là người Mỹ và Canada. Họ là đồng đội khi chơi chung cho một đội hockey nhưng khi chơi cho Thế Vận Hội mùa đông hay các giải quốc tế họ trở về chơi cho quốc gia của họ. Hiện Liên Đoàn Hockey NHL có 358 đấu thủ Canada và 254 đấu thủ quốc tịch Mỹ. Mỗi mùa thi đấu được tổ chức từ tháng 9 tới tháng 4 mỗi năm, mỗi đội chơi 82 trận. Giữa mùa có khoảng chục ngày nghỉ để tổ chức All-Star Game, chọn các đấu thủ xuất sắc nhất dự thi kỹ năng và chia ra làm hai đội đấu với nhau. Đây là dịp để khán giả mộ điệu được dịp coi những siêu sao hockey biểu diễn. Năm nay, NHL quyết định không tổ chức All-Star Game như những năm trước. Thay vào đó là cuộc thi đấu giữa bốn quốc gia xuất sắc nhất gồm Hoa Kỳ, Canada, Phần Lan và Thụy Điển. Hai đội nhiều điểm nhất được vào chung kết. Hoa Kỳ và Canada trên chân hai đội Âu châu. Họ gặp nhau một lần ở vòng loại và một lần ở trận chung kết. Sáng kiến này của NHL coi bộ không xem ngày tháng nên gặp xui vì đúng vào thời điểm ông Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đòi đánh thuế 25% hàng hóa Canada nhập khẩu vào Mỹ và sát nhập Canada thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ. Khi chính trị xen vào thể thao là có chuyện.

Canada là hàng xóm của Mỹ từ bao nhiêu năm nay. Hai nước sống chung hòa bình như hai anh em, bỗng dưng ông Trump ngang thiên đòi…giải phóng Canada. Đang là một đất nước luôn được xếp hạng là quốc gia đáng sống hơn nước Mỹ, nay ông Trump chơi trò bắt nạt, dân Canada đâu có chịu. Ông còn khơi khơi gọi Thủ Tướng Canada Justin Trudeau là “Thống Đốc Canada”. Thiệt bỉ mặt nhau quá. Hãng thăm dò danh tiếng Leger làm một cuộc thăm dò đưa tới kết quả có tới 82% dân Canada chống đối. Một làn sóng phản đối mạnh mẽ được tự động hình thành trên khắp nước.

Công ty siêu thị lớn thứ hai của Canada cho biết cuộc tẩy chay hàng hóa của Hoa Kỳ đang diễn ra nhanh chóng

Dân Canada tẩy chay hàng Mỹ. Nhiều doanh nghiệp bán lẻ rút hàng Mỹ xuống khỏi kệ và hãnh diện trưng bảng “Made in Canada” trên hàng hóa sản xuất tại Canada.

Kệ rượu sản xuất tại Mỹ bỏ trống.

Thông báo: Chúng tôi không còn bán rượu sản xuất từ Hoa Kỳ nữa

Hai trận hockey giữa Canada và Mỹ biến thành cuộc chiến giữa hai nước.

Trận vòng loại đầu giữa hai đội Canada và Mỹ diễn ra vào ngày thứ bảy 15/2/2025 tại Montreal. Trước trận đấu có hát quốc ca của hai nước. Khi quốc thiều Mỹ vừa trỗi lên, khán giả boo-boo phản đối. Họ giữ tiếng u u này suốt bài hát như tiếng ong kêu. Trong 9 giây đầu tiên của trận đấu đã xảy ra ba vụ đánh nhau giữa Matthew Tkachuk của Mỹ và Branden Hagel của Canada, giữa Brady Tkachuk và Sam Bennett và giữa J. T. Miller và Colten Parayko. Có điều vui vui là Brady Tkachuk hiện là thủ quân của đội Senators của thủ đô Canada Ottawa! Hiện có tới 4 cầu thủ Mỹ làm thủ quân cho các đội Canada. Ngoài Brady Tkachuk thủ quân đội Ottawa, còn có Auston Matthews thủ quân đội Toronto, Adam Lowry thủ quân đội Winnipeg và Quinn Hughes thủ quân đội Vancouver. Kết quả trận đấu nảy lửa này: Hoa Kỳ Thắng Canada 3-1.

Trận chung kết diễn ra vào ngày thứ năm 20/2/2025 tại Boston có nhiều chuyện hơn. Trước trận đấu ông Trump khiêu khích khi post trên trang Truth Social của ông: “Tôi đã điện thoại cho đội tuyển hockey Hoa Kỳ VĨ ĐẠI để thúc đẩy họ tới chiến thắng đội Canada tối nay, với THUẾ THẤP HƠN VÀ AN NINH MẠNH HƠN một ngày nào đó, có thể rất sớm, trở nên tiểu bang thứ 51 thân yêu và quan trọng. Tôi sẽ họp với các Thống Đốc vào tối nay ở D.C. nên rất buồn không tham dự trận đấu được. Nhưng tất cả chúng tôi sẽ coi trận đấu, và nếu Thống Đốc Trudeau muốn tham gia với chúng tôi, ông sẽ được tiếp đón. Chúc mọi người may mắn và có một trận đấu VĨ ĐẠI tối nay. Rất thú vị. TỒNG THỐNG DONALD J. TRUMP”.

Khai mạc trận đấu, quốc ca Canada được đông đảo khán giả Canada vượt biên giới qua coi đồng thanh hát lớn tiếng với vẻ hãnh diện vô cùng. Khán giả Mỹ boo quốc ca Canada để trả đũa vụ quốc ca Mỹ bị boo tại Montreal.

Hai đội có hai thủ quân danh dự của hai đội do Liên Đoàn Hockey NHL chọn ra ném con puck xuống sân. Thủ quân danh dự của đội Canada là Wayne Gretzky, sanh tại Brantford, tỉnh bang Ontario của Canada. Ông này là cựu danh thủ hockey được tặng danh xưng “The Great One”, đấu thủ danh tiếng nhất của mọi thời đại. Danh xưng này do NHL ban tặng sau khi tham khảo ý kiến các nhà báo chuyên viết về hockey, các cựu đấu thủ, các tổng quản trị và thủ quân các đội hockey. Thành tích của ông hoàng Gretzky được ghi là người ghi được nhiều bàn thắng nhất, nhiều điểm nhất trong lịch sử hockey. Ông cũng là người duy nhất từ trước tới nay 4 lần ghi được trên 200 điểm trong một mùa thi đấu. Khi ông về hưu vào năm 1999, ông đã giữ 61 kỷ lục NHL gồm: 40 kỷ lục trong các trận đấu vòng loại, 15 kỷ lục khi thi đấu vòng chung kết playoff và 6 kỷ lục trong các trận All-Star. Một tên tuổi như vậy làm thủ quân danh dự cho đội Canada thì được quá. Nhưng ông đã dính chàm. Ông là MAGA thứ thiệt.

Huyền thoại NHL Wayne Gretzky đội mũ MAGA tại bữa tiệc của Trump, gây ra sự bùng nổ trên mạng xã hội

Tháng 11 năm ngoái, ông đã mang cả gia đình tới Mar-a-Lago, đội chiếc mũ “Make America Great Again” để cùng ông Trump ăn mừng chiến thắng trong cuộc bầu cử. Vợ ông, Janet Gretzky, đã post lên Instagram: “Chúc mừng Tổng Thống Donald J. Trump. Ông đã thắng. Ông xứng đáng thắng ở mọi mặt. Thế giới này sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi có ông làm Lãnh Đạo. Hãnh diện được là công dân Mỹ. Cám ơn ông đã là một người bạn lớn. Nguyện xin Thượng Đế giữ gìn ông. Xin gửi tình yêu của gia đình tôi tới gia đình ông”. Bà Janet có quốc tịch Mỹ. Ông Trump gọi xách mé ông Trudeau là “Thống Đốc Canada” nhưng người được ông nhắm tới lại là Wayne Gretzky. Tháng giêng năm nay, tại Mar-a-Lago, Ông Trump nói: “Tôi có nhiều bạn thân thiết. Một trong những người đó là The Great One. Tôi đã bảo ông ta ‘Hãy ứng cử Thủ Tướng đi, anh sẽ thắng. Chỉ cần hai giây!’. Anh ta hỏi lại, ‘Vậy tôi ứng cử chức Thủ Tướng hay Thống Đốc? Ông nói cho tôi biết’. Tôi trả lời, ‘Tôi không biết, nhưng Thống Đốc đi. Tôi thích như vậy hơn.’”.

Năm 2009, Wayne Gretzky được ban tặng Huân Chương Canada nhưng ông đã không tới Ottawa để nhận. Nhưng tối nay ông đã nhận làm thủ quân danh dự cho đội Canada. Thủ quân danh dự cho Đội Canada nhưng ông không mặc áo của đội tuyển Canada mà mặc bộ áo xanh, màu của đội tuyển Mỹ. Trong khi đó thủ quân danh dự của đội tuyển Mỹ là Mike Eruzione mặc áo của đội tuyển Mỹ đàng hoàng. Thêm nữa, Wayne Gretzky đã tiến ra sân từ phía hàng ghế của đội Mỹ, và giơ ngón tay chiến thắng với các đấu thủ Mỹ. Người ta cho là Trump đã ép NHL chọn Gretzky làm thủ quân danh dự của đội tuyển Canada.

Ký giả thể thao của báo Montreal Gazette Stu Cowan viết trên báo ra ngày 25/2/2025 như sau: “Tôi ngồi coi trận đấu tại một khán phòng tại vùng Kirkland với khoảng 50 cựu đấu thủ hockey đã từng chơi cho đội tuyển Canada trước đây. Phản ứng của họ đi từ ‘Hắn làm cái quái gì ở đó?’ tới ‘F….Gretzky!’. Không ai muốn như vậy”.

Tại Edmonton, Canada, nơi Wayne Gretzky đã thi đấu 9 mùa cho đội Oilers và cùng với đội đoạt được 4 cúp Stanley, giới hâm mộ hockey đã làm một thỉnh nguyện thư đổi tên Wayne Gretzky Drive và hạ bức tượng ông ta được dựng trước cửa sân vận động Rogers Place.

Kết quả trận đấu “lịch sử” này: đội Canada đã thắng đội Mỹ 3-2 trong hiệp đấu thêm overtime.

Trận đấu vừa chấm dứt, Thủ Tướng Canada Justin Trudeau post ngay trên X: “Họ không thể lấy đất nước chúng ta – và họ không thể thắng trận đấu”.

Huấn luyện viên đội tuyển Canada Jon Cooper nói trong cuộc họp báo sau trận đấu: “Tất cả các đấu thủ trong đội đều hãnh diện là dân Canada. Không chỉ đội tuyển chúng tôi, nhưng toàn thể dân chúng Canada cần chiến thắng và các tuyển thủ vác gánh nặng này trên vai. Đây không phải là chiến thắng cho họ mà là chiến thắng cho hơn 40 triệu người Canada”. Thủ lãnh đảng Bảo Thủ đối lập tại Canada Pierre Poilievre viết trên mạng: “Trận đấu của Canada. Di sản của Canada. Đích thực miền Bắc, mạnh mẽ, tự do và vàng son”. Một cổ động viên Canada chọc quê lại coi ông Trump như một thống đốc Canada: “Canada thắng Mỹ trong hiệp đấu thêm đã chính thức coi Mỹ như tỉnh bang thứ 11 của Canada. Chúc mừng Thủ Tướng Trump!”. Không thấy ông Trump nói năng chi sau trận đấu.

Có một chuyện vui vui là người ghi bàn thắng chung cuộc cho Canada trong trận đấu lại là Connor McDavid, thủ quân của đội Oiler tại Edmonton, đội mà Wayne Gretzky đã từng làm thủ quân trong 5 mùa từ 1983 tới 1988. Chuyện Canada thắng Mỹ trong hiệp đấu thêm của trận chung kết diễn ra nhắc lại chuyện đội Canada thắng Mỹ trong Thế Vận Hội mùa đông năm 2010 tại Vancouver. Trận đấu diễn ra vào ngày 28/2/2010. Đội Canada cũng thắng đội Mỹ 3-2. Bàn thắng cũng được ghi vào hiệp đấu thêm giờ. Người ghi bàn thắng lịch sử này là Sidney Crosby. Con puck lọt vào lưới của đội tuyển Mỹ bữa đó đã được mang vào trưng bày tại nhà truyền thống Hockey Hall of Fame ở Toronto cho tới nay. Năm nay Sidney Crosby là thủ quân đội tuyển Canada.

Tôi coi trận đấu đau tim này tại nhà ông anh họ ở Sacramento, thủ đô tiểu bang California. Khi Sidney Crosby sút con puck vào lưới, ông anh họ tôi hét lên: “Mẹ tụi Canada!”. Tôi cười trả lời: “Có tụi Canada đây!”. Ông nhìn tôi cười xòa.

Hình như hai anh em tôi đã quên đi những ngày bá vai bá cổ nhau tại Sài Gòn. Ngày đó chúng tôi là con dân đất Việt, sống vui vẻ trên đất nước mình. Cuộc đổi đời đã tung chúng tôi ra khỏi nước. Người bên Mỹ, người bên Canada. Chúng tôi trở thành những kẻ ăn nhờ ở đậu, người nơi này người nơi khác. Khi ngồi coi chung trận hockey giữa hai nước, chúng tôi đã mặc nhiên chia phe theo nơi tá túc. Tiên tổ như khuất bóng. Nhưng rồi tôi nghĩ lại. Thực ra chúng tôi chỉ làm theo túi khôn của các cụ chỉ dạy: ăn cây nào rào cây nấy!

Song Thao

03/2025

Website: www.songthao.com