Đào Như: Tổng Bí thư Tô Lâm muốn sửa đổi Hiến pháp – Một bước ngoặt lịch sử?

Để thể hiện “kỷ nguyên vươn mình” của Việt Nam, ông Tô Lâm đã lựa chọn chiến thuật hiệu quả – tinh gọn bộ máy hành chánh để tiết kiệm ngân quỹ quốc gia, chống lãng phí, tiêu cực, tham nhũng… Để tinh gọn bộ máy, trước hết ông sáp nhập nhiều bộ, ban, ngành, xóa bỏ những cơ quan hoạt động không hiệu quả. Ông cho giải thể  công an cấp Huyện, sáp nhập 63 tỉnh thành dự kiến chỉ còn lại 31.  Theo số liệu cung cấp  từ chính phủ có đến 500 Cục hoạt động không hiệu quả, đã đưa đến sự lãng phí  vô cùng to lớn (Cục là cơ quan chịu sự quản lý của các Bộ). Sự lãng phí to lớn này đã tồn tại qua  bao nhiêu năm, gây ra tình trạng sưu cao thuế nặng. Theo số liệu của tổ chức lao động cho biết ở Việt Nam  9-10 người dân nuôi một người hưởng lương ngân sách. Tỷ lệ này so với  Trung Quốc là 170, Nga 200, Mỹ 400, Nhật 700. Điều này làm sao người dân có thể giàu có và tiến bộ được? Sự giàu có của quốc gia được xây dựng từ sự giàu có của mỗi cá nhân, của mỗi hộ gia đình.

Đó là một trong muôn vàn điểm nghẽn mà ông Tô Lâm đã làm cho người dân thấy rõ cái nhược điểm của thể chế hiện hành. Nhưng đảng Cộng sản Việt Nam chưa hề tỏ dấu hiệu sẵn sàng tháo gỡ điểm nghẽn độc đảng…Còn độc đảng là còn độc tài, còn độc tài là còn độc quyền quản lý đất nước, còn tham nhũng, người dân không được hưởng dân chủ, tự do.

Báo chí trong nước đưa tin, ông Tô Lâm đang thúc đẩy một cuộc sửa đổi Hiến pháp và Điều lệ Đảng, cũng với lý do tinh giản bộ máy nhà nước và nâng cao hiệu quả quản lý. Đây là bước ngoặt lịch sử chuẩn bị cho Đại hội đảng Cộng sản Việt Nam năm 2026.

Đây không phải là lần đầu tiên nhà nước cộng sản Việt Nam sửa đổi hay viết lại Hiến Pháp. Nhìn lại trong dòng chảy lịch sử, kể từ khi thành lập nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đã có 5 lần thay đổi Hiến Pháp cho phù hợp với từng giai đoạn lich sử:

1-Hiến Pháp 1946 – thời kỳ kháng chiến chống Pháp 

2- Hiến Pháp 1959 – thời kỳ sau hội nghị Genève, chia đôi đất nước

3- Hiến Pháp 1980 – thời kỳ thống nhất đất nước

4- Hiến Pháp 1992 – Sau thời kỳ thành trì kiên cố của vô sản thế giới – Moscow  hoàn toàn sụp đổ. 

5- Hiến Pháp năm 2013 là Hiến Pháp hiện hành của Nhà nước Việt Nam.

Nhìn lại tiến trình thể hiện kỷ nguyên vươn mình của đất nước mà Tổng Bí thư Tô Lâm đang cố thực hiện, có những điều khá tương đồng với công cuộc đổi mới Liên Bang Xô Viết năm 1985 của Tổng Bí thư Mikhail S. Gorbachev, nhất là tiến trình của cuộc đổi mới đất nước Liên Xô, đều dựa trên ba cột trụ chính:

1-Perostroika – Tái cấu trúc lại xã hội Liên Bang Xô Viết

2- Glastnost – Mở cửa công khai, hòa nhập với thế giới bên ngoài. 

3- Uskoreniye – Tăng trưởng, phát triển kinh tế.

Ba cột trụ này giống với tiến trình tư tưởng thay đổi thể chế của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Theo đúng nguyên tắc, muốn sửa đổi Hiến Pháp, trước hết phải thuyết phục cho bằng được Quốc Hội, một quyền lực của lập pháp rất to lớn và cần thiết. Để thực hiện việc làm đầy khó khăn này, Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản Liên Bang Xô Viết, Gorbachev, vào tháng 2-1991 đã cho phép các nghị viên Quốc Hội (DUMA) có tự do tranh cử, đa đảng. Quyết định này của Gorbachev đã tước đoạt quyền lực chuyên chính vô sản của Đảng Cộng sản Liên Xô.  Như vậy điều 6 của Hiến Pháp Liên Xô bị xóa bỏ. Đến tháng 6-1991, vẫn còn dưới chế độ của Đảng Cộng sản Liên Xô, lần đầu tiên người dân Liên Xô được tự do đi bầu tổng thống, họ đã chọn Boris Yeltsin làm tổng thống …Ngày 25 tháng 12-1991 Gorbachev lên truyền hình  tuyên bố  từ chức Chủ Tịch nước. Liên Bang Xô Viết thực sự chấm dứt  sau 70 năm nắm chính quyền chuyên chế độc tài, đảng trị đầy sắt máu của Liên Xô, nhưng nó được Tổng Bí thư Gorbachev giải thể trong hòa bình không tốn một giọt máu của người dân Nga. (*)

Liệu ông Tô Lâm có đủ can đảm, trí tuệ  và lòng dũng cảm yêu nước, biết hy sinh quyền lợi cá nhân, gia đinh và đảng phái?  Hy vọng ông sẽ ban hành lệnh cho phép nhân dân tự do bỏ phiếu bầu cử Quốc Hội  đa đảng, đa nguyên…Như vậy chính Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ xóa bỏ ĐIỀU 4 của hiến pháp 2013, có nghĩa là ông xóa bỏ quyền lực của chuyên chính vô sản và quyết tâm thay đổi thể chế hiện tại đem lại tự do, dân chủ, thống nhất đất nước hòa hợp hòa giải dân tộc…Trong những ngày gần đây ông Tô Lâm có lần công khai nhìn nhận giá trị và khả năng kiến tạo đất nước của Chính phủ Việt Nam Cộng Hòa trước năm 1975,  với những minh chứng cụ thể và ấn tượng.

Trong tình hình hiện tại việc sửa đổi điều 4 của Hiến Pháp 2013, là một nhu cầu “cần thiết và đủ” để cho ông Tô Lâm có đủ quyền lực và khả năng thay đổi thể chế hiện hành, đem lại tự do, dân chủ… giấc mơ thế kỷ của dân tộc Việt Nam…

Đào Như
Ohio 
March 5 -2025

GHI CHÚ

(*) MIKHAIL.S.GORBACHEV – 30 NĂM NHÌN LẠI  (của cùng tác giả Đào Như)

BORIS YELTSIN  VÀ LỊCH  SỬ NƯỚC NGA HIỆN ĐẠI (của cùng tác giả Đào Như)