Quách Cường: Đi xem “mét mét ba” của Bùi Chát

Quen thuộc mà vẫn xa lạ, hội hoạ trừu tượng tuyên chiến với thị giác thông thường, mặc dù ngắm nhìn nó vẫn phải bằng thị giác. Một kiểu thị giác mà đường nét, màu sắc vận động trên tốc độ sát na, ngẫu nhiên, đầy bất ngờ của vô thường, chỉ có cảm xúc chạm vào cảm xúc mới nhìn ra được. Ý niệm trong một khoảnh khắc rất ngắn của chuyển động đã hình thành nên thứ mà thị giác thông thường của chúng ta bất lực, nên được gọi là nghệ thuật trừu tượng (Abstract Art).

Nhưng khi xem tranh trừu tượng chúng ta đừng quy chiếu những gì trong khung khổ của tranh với những gì bên ngoài tranh. Hãy để mọi thứ trong não, và tâm thật tĩnh lặng để nhìn thấy cái khoảnh khắc chuyển động của vạn vật. Khi ấy bạn tiếp cận được phần nào sự biến đổi của vô thường và lẽ sinh diệt của cuộc đời này… (CML) Đó chính là cái ngẫu nhiên của cảm xúc kết hợp với cái ngẫu nhiên của màu sắc, xuất hiện trong một khoảnh khắc bất ngờ mà Bùi Chát gọi đó là Hội hoạ Tình huống, một hình thức hội hoạ được sáng tạo bởi một nhà thơ, một người giỏi ngôn ngữ thi ca. Giờ đây anh mang cái uyển chuyển của thi ca sang cái biến ảo của màu sắc lung linh, rực rỡ trong từng giây khắc bất chợt của cảm xúc mà một thi sĩ tạo ra một tình huống của sắc màu từ những lấp lánh và khúc triết của ngôn ngữ thi ca.

Trong ba năm, Bùi Chát liên tục làm tám triển lãm cá nhân, với gần hai trăm tác phẩm trong đó có nhiều tác phẩm khổ lớn. Kể từ lần triển lãm đầu tiên suýt nữa thì bị thiêu huỷ… với sức lao động như vậy và tình yêu hội hoạ như vậy… Hội hoạ Tình huống của Bùi Chát có nhiều điều để người yêu hội hoạ cảm nhận, thưởng thức và đưa ra những nhận định riêng của mình. Đó là một độc đáo của Bùi Chát.

Trong tám lần triển lãm thì bảy lần Bùi Chát thông qua Giám tuyển là một nhà phê bình, nghiên cứu hội hoạ lựa chọn tranh. Nhưng lần thứ tám này thì chính Bùi Chát kiêm luôn ba chức năng để tổ chức một solo cho riêng mình. Chính anh vừa là hoạ sĩ, vừa là giám tuyển và vừa là nhà tổ chức cho chính triển lãm của mình… chính vì vậy mà dòng cảm xúc của các tác phẩm trong triển lãm lần này đồng nhất, đồng điệu và đồng hiện trong thị giác biểu hiện, điều đó càng thể hiện rõ tính ngẫu nhiên của tình huống mà cảm xúc của hoạ sĩ tạo ra tác phẩm. Đó là điều độc đáo thứ hai của Bùi Chát.

Trong thời điểm hiện tại, các triển lãm hội hoạ diễn ra đồng loạt tại rất nhiều Gallery nghệ thuật và các phòng triển lãm, đồng thời tình hình kinh tế cũng tương đối khó khăn với các nhà sưu tập… trong solo MÉT MÉT BA lần này số nơ được gắn chiếm 1/3 trong tổng số tranh trong triển lãm khi mới qua ba ngày của triển lãm…chứ ng tỏ Hội họa Tình huống của Bùi Chát cũng đã được thị hiếu hội hoạ của thị trường chấp nhận… đó là điều độc đáo thứ ba của Bùi Chát.

Là một thi sĩ rẽ ngang sang làm một hoạ sĩ, Bùi Chát có cái lợi của một tâm hồn lãng mạn bay bổng và giàu tưởng tượng của nghệ thuật ngôn ngữ, điều đó tạo ra những cảm xúc thăng hoa khi anh cầm cọ. Cái ngẫu nhiên bất chợt của ngôn ngữ thi ca chuyển sang cái ngẫu nhiên tình huống của hội hoạ vừa là lợi thế nhưng cũng không ít khó khăn cho một hoạ sĩ chưa được đào tạo trường quy. Tuy nhiên sự lao động miệt mài và khả năng thẩm thấu sự tinh tế trong màu sắc và tạo hình đã giúp cho một thi sĩ trở thành một hoạ sĩ, và hơn hết cái tình huống của cuộc sống đã đi vào tình huống hội hoạ của Bùi Chát tự nhiên và nhiều cảm xúc… đó chính là điều hấp dẫn của Hội hoạ tình huống Bùi Chát. Chúc mừng thi sĩ, hoạ sĩ Bùi Chát!

Triển lãm đang diễn ra đến ngày 8/10/2024 tại Maii Art Space 72/7 Trần Quốc Toản , quận 3 Tp HCM.

Quách Cường