Quốc Anh: Báo chí nước ngoài nói về chuyến thăm của Putin đến Việt Nam

Chuyến thăm hai ngày của Putin tới Việt Nam đã khiến Hoa Kỳ phải lo lắng, khi Đại sứ Mỹ tại Việt Nam nói “không quốc gia nào nên cho Putin một nền tảng để thúc đẩy cuộc chiến tranh xâm lược của ông ta và mặt khác cho phép ông ta bình thường hóa hành vi tàn bạo của mình”.

Ông nói thêm: “Nếu ông ta có thể đi lại tự do, điều đó có thể bình thường hóa những hành vi vi phạm luật pháp quốc tế trắng trợn của Nga và vô tình gửi đi thông điệp rằng những hành động tàn bạo có thể được thực hiện ở Ukraine và những nơi khác mà không bị trừng phạt”.

Các nhà phân tích cho rằng Nga có thể thu được nhiều lợi ích từ chuyến thăm này hơn Việt Nam, và Hà Nội thậm chí có thể bị tổn hại về mặt danh tiếng khi tiếp đón Putin sau chuyến đi tới Triều Tiên.

“Nếu không có thỏa thuận thực chất nào được thực hiện, chuyến thăm chủ yếu sẽ mang tính biểu tượng và là phương tiện để Putin và Nga cho thế giới thấy rằng các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga không có hiệu quả”. “Biểu tượng đó rất quan trọng đối với Putin.”

Vài giờ sau, Washington thông báo rằng nhà ngoại giao hàng đầu của họ về Đông Á, Daniel Kritenbrink, sẽ thăm Việt Nam vào thứ Sáu và thứ Bảy để nhấn mạnh cam kết của Washington trong việc hợp tác với Hà Nội để đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương “tự do và cởi mở”.

Chuyến công du hai quốc gia của Putin tới châu Á được coi là một hành động thách thức phương Tây, và việc Việt Nam đón tiếp ông đã bị Washington chỉ trích gay gắt,  cho rằng nhà lãnh đạo Nga không nên được tạo ra một sân khấu để bảo vệ cuộc chiến ở Ukraine.

Người phát ngôn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby đã được hỏi tại một cuộc họp giao ban thường kỳ rằng liệu Mỹ có tin rằng ông Putin sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ Việt Nam cho cuộc chiến Ukraine hay không và cho biết Washington kỳ vọng Hà Nội sẽ tiếp tục tuân thủ các nguyên tắc của Liên hợp quốc về tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ.

Kirby nhấn mạnh đến việc Hoa Kỳ nâng cấp quan hệ với Việt Nam vào năm ngoái và nói thêm: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào việc tiếp tục làm sâu sắc hơn, mở rộng và cải thiện mối quan hệ này vì lợi ích chung của mỗi bên và của khu vực.”

Hoa Kỳ hiện là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết khi thông báo về chuyến thăm của Kritenbrink rằng ông sẽ “tái khẳng định sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với một Việt Nam hùng mạnh, độc lập, kiên cường và thịnh vượng” và “nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ của Hoa Kỳ trong việc thực hiện các chính sách Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Hoa Kỳ-Việt Nam.”

Nga và Việt Nam đã ký các thỏa thuận về các vấn đề trong đó có năng lượng, nhấn mạnh chính sách xoay trục sang châu Á của Moscow sau khi phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.

Bất chấp lo ngại của Mỹ về việc Việt Nam tiếp đón Putin, một số nhà phân tích tin rằng Hà Nội có thể đã tính toán rằng họ sẽ không phải gánh chịu hậu quả vật chất, vì Washington dựa vào mối quan hệ tốt đẹp với Việt Nam để chống lại sự cạnh tranh với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, Hà Nội đang chờ đợi một quyết định quan trọng của Hoa Kỳ trước ngày 26 tháng 7, về việc có nên nâng Việt Nam lên vị thế nền kinh tế thị trường hay không, và Alexander Vuving, chuyên gia về Việt Nam và Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh Châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye của Hawaii, cho biết khi đăng cai tổ chức Putin có thể ảnh hưởng đến điều này.

“Tôi cho rằng chuyến thăm của Putin khiến Việt Nam kém tin cậy hơn trong mắt Mỹ và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quyết định của Mỹ”, ông nói.

Việc nâng cấp mà Hà Nội tìm kiếm đã bị các nhà sản xuất thép của Mỹ, những người nuôi tôm và nuôi mật ong ở Bờ Vịnh phản đối, nhưng lại được các nhà bán lẻ và một số nhóm kinh doanh khác ủng hộ. Nó sẽ giảm thuế chống bán phá giá trừng phạt đối với hàng nhập khẩu của Việt Nam do hiện tại nước này là một nền kinh tế phi thị trường chịu ảnh hưởng nặng nề của nhà nước.

Phát biểu với các phóng viên hôm thứ Năm, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen không trả lời khi được hỏi liệu mối quan hệ chặt chẽ hơn của Việt Nam với Moscow có ảnh hưởng đến quyết định sắp tới của Bộ Thương mại Mỹ hay không.

Bà cho biết Washington coi Việt Nam là đối tác trong nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Bà nói thêm, việc nâng cấp quan hệ đối tác không yêu cầu Việt Nam cắt đứt quan hệ với Nga hay Trung Quốc và Hà Nội có chính sách hợp tác với nhiều nước.

Bộ Tài chính hôm thứ Năm vẫn giữ Việt Nam trong danh sách giám sát các hoạt động tiền tệ, nhưng cho biết họ hài lòng với những tiến bộ đạt được của đất nước và sẽ giữ liên lạc chặt chẽ với ngân hàng trung ương.

Trong báo cáo nửa năm về thị trường ngoại hối, Bộ Tài chính cho biết lượng mua ròng ngoại hối của Việt Nam trong 4 quý tính đến tháng 12 năm 2023 là 7 tỷ USD hoặc 1,5% GDP, dưới ngưỡng 2% của Bộ Tài chính để thao túng. Họ cho biết Việt Nam đã không can thiệp liên tục trong suốt cả năm để hỗ trợ đồng nội tệ và chỉ mua ngoại hối ở mức vừa phải bất chấp áp lực giảm giá đáng kể đối với tiền đồng.

Kho bạc cho biết thặng dư thương mại hàng hóa và dịch vụ song phương của Việt Nam với Hoa Kỳ đạt 103 tỷ USD trong kỳ báo cáo, mức thặng dư lớn thứ ba.

Việt Nam- “Họ có thể nhận được vũ khí từ Nga. Các công ty nhà nước của Nga trong nhiều năm qua luôn đi đầu trong nỗ lực của Việt Nam bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông.”

Việt Nam đã sử dụng sự hỗ trợ của các công ty Nga để thăm dò và khoan dầu khí ở Biển Đông, thường phải đối mặt với sự hung hăng của Trung Quốc. 

Năm 2019, Trung Quốc liên tục cử tàu cảnh sát biển và tàu khảo sát tới lô năng lượng ngoài khơi bờ biển Việt Nam do Tập đoàn Rosneft PJSC thuộc sở hữu nhà nước của Nga vận hành. Năm trước đó, Petrovietnam đã ra lệnh cho Repsol SA của Tây Ban Nha ngừng thực hiện một dự án ngoài khơi bờ biển phía nam của Việt Nam, điều mà Bloomberg Intelligence gọi là “một sự đầu hàng bất ngờ trước áp lực địa chính trị do Trung Quốc áp đặt”. 

Người phát ngôn của phái đoàn EU tại Việt Nam cho rằng Hà Nội có quyền phát triển chính sách đối ngoại của mình nhưng cho rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine chứng tỏ Moscow không tôn trọng luật pháp quốc tế.

Liệu Hà Nội có thể đã tính toán chính xác rằng họ sẽ không phải gánh chịu hậu quả vật chất?

Anh Quốc