Bài học cho Việt Nam từ lời kêu gọi xây…
Các nhà báo, blogger Việt Nam bình luận về chiến thắng bất ngờ mang tên chiến dịch “Mạng Nhện” của Ukraine
Tạ Duy Anh: Ngày Mồng Một tháng Sáu
Không ai đoán được thế giới sẽ thay đổi theo cách nào sau sự kiện vừa xảy ra ở Siberia.
Mỗi chiếc drone mini của Ukraine có giá khoảng 430 USD. Theo thông tin chính thức, 117 chiếc đã tham chiến trong trận được ví là “Trân Châu cảng” phiên bản 2025. Toàn bộ chi phí cho trận đánh, bao gồm cả việc chuẩn bị, tính thật hào phóng, khoảng 1 triệu USD.
Tổng thiệt hại mà Ukraine gây ra cho Nga, chỉ tính riêng về tiền ước 7 tỷ USD. Tức là “thương vụ quân sự” này Ukraine lãi ròng 700.000 %.
Không có trận đánh nào trong suốt lịch sử chiến tranh của nhân loại đạt một phần nhỏ, so với nó, về tính hiệu quả.
Mong tỉ lệ này cũng luôn là cái giá phải trả cho mọi cuộc xâm lược.
Thành thật thì cảm giác đầu tiên của tôi là có gì đó VÔ LÝ, khi mạng xã hội tràn ngập hình ảnh máy bay Nga bốc cháy như bị Chúa phóng hỏa! Để làm ra ngần ấy chiếc máy bay hiện đại, đẹp đẽ, oai hùng như những chiếc máy bay vừa bị phá hủy, phải mất không biết bao nhiêu công sức, trí tuệ, thời gian, mồ hôi thậm chí cả máu nữa chưa biết chừng. Nó xứng đáng là niềm kiêu hãnh không chỉ của riêng nước Nga. Vậy mà nó bị thiêu cháy trong vài chục phút chỉ bằng những con “ruồi sắt” có trí tuệ. Phí của và kinh khủng quá!
Nhưng cứ tưởng tượng đến cảnh, mỗi khi những con chim sắt khổng lồ ấy bay lên, là nhiều nhà trẻ, bệnh viện, trường học, khu dân cư…bị san phẳng, kèm theo đó là xác những đứa trẻ vô tội Ukraine bị xé nát, tung lên như những mảnh vụn, thì lại thấy những thứ vừa bị phá hủy đáng lẽ phải bị phá hủy từ lâu, kèm theo bản luận tội dành cho những kẻ sở hữu chúng.
Ukraine đang cống hiến cho nhân loại gấp nhiều lần thứ họ nhận được.
Tôi tin rằng sau đây, từ Hoa Kỳ, châu Âu, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản… và cả chính Việt Nam chúng ta giáo trình giảng dạy trong các học viện quân sự sẽ phải viết lại. Nghệ thuật quân sự thế giới, nhất là nghệ thuật chiến tranh tự vệ, chiến tranh bất đối xứng từ nay sẽ có hẳn một học thuyết mới mang tên NGÀY MỒNG MỘT THÁNG SÁU.
Và cảm giác sau cùng của tôi lại là HY VỌNG.
Đó là khi tôi nghĩ về thân phận “nhược tiểu” của đất nước mình. Mỗi chiến thắng của Ukraine, đều là sự khích lệ vô giá cho những quốc gia yếu thế không muốn làm nô lệ cho ngoại bang. Ukraine cũng vừa nhắc nhở những cái đầu chưa quá ngu rằng, đừng ảo tưởng về vị thế cường quốc khi định bắt nạt hoặc muốn nuốt sống những nước nhỏ.
***
Trần Nam Anh: Chiến dịch “Mạng Nhện” – Khi Ukraine đốt cháy bầu trời Nga và viết lại quy tắc chiến tranh hiện đại
Ngày mai, tại Thổ Nhĩ Kỳ, một bàn đàm phán mới về tương lai Ukraine sẽ mở ra. Nhưng hôm nay, Kyiv không cần mang theo những lời cầu khẩn – họ mang theo tro bụi của các siêu pháo đài bay nước Nga.
Trong một đòn phản công chính xác, táo bạo và được lên kế hoạch suốt hơn một năm, lực lượng an ninh Ukraine (SBU) đã tung ra chiến dịch “Mạng Nhện” – một trong những đòn tấn công tầm xa táo bạo nhất trong lịch sử chiến tranh hiện đại. Kết quả khiến cả thế giới chấn động:
• 4 chiếc Tu-95MS – máy bay ném bom chiến lược chủ lực từng gieo rắc hàng ngàn tên lửa xuống các thành phố Ukraine – cháy rụi tại chỗ.
• 2 chiếc Tu-160, siêu pháo đài bay mang vũ khí hạt nhân – thành đống sắt vụn.
• 1 chiếc A-50 – mắt thần chỉ huy và điều phối tác chiến trên không – biến mất khỏi bản đồ chiến trường.
• Và có thể là 1 tàu ngầm hạt nhân Nga, đang chờ xác nhận.
Toàn bộ đòn đánh được thực hiện bằng drone FPV do Ukraine tự phát triển, được vận chuyển bí mật bằng xe tải sâu trong lãnh thổ Nga, và được kích hoạt từ xa, bay vút lên từ những mái cabin gỗ di động để xé nát niềm kiêu hãnh hàng chục năm của không quân chiến lược Moscow.
Ukraine – Không cần nước mắt, chỉ cần mục tiêu
Từ lâu, người ta nghi ngờ liệu Kyiv có khả năng tấn công các căn cứ xa hàng ngàn km trong nội địa Nga. Moscow từng tin rằng khoảng cách là tấm lá chắn vĩnh viễn. Họ lầm.
Các máy bay bị phá hủy nằm tại bốn căn cứ quân sự khác nhau, trải dài từ Irkutsk (Siberia, cách Kyiv hơn 4.000 km) đến Murmansk (cực Bắc Nga). Những nơi từng được coi là “vùng an toàn tuyệt đối”, giờ đây đã trở thành nghĩa địa của vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Với những máy bay có khả năng mang tên lửa hạt nhân tầm xa, chiến dịch này không chỉ mang ý nghĩa quân sự – nó là một thông điệp chiến lược: Ukraine không chỉ tự vệ. Ukraine đang chủ động dẫn dắt trận địa.
Đòn đánh vào Putin – và cả Trump
Người phát ngôn điện Kremlin thừa nhận đang họp khẩn. Nhiều nguồn tin cho rằng Nga có thể trả đũa bằng tên lửa chiến lược. Nhưng điều rõ ràng là: Putin đã bị đâm trúng tim, không còn là “người kiểm soát bầu trời” nữa.
Còn với Donald Trump, người từng nhiều lần mỉa mai rằng “Zelensky không có quân bài nào”, chiến dịch “Mạng Nhện” chính là lá bài Joker mà ông không ngờ tới. Đó là hồi chuông cảnh báo cho những ai đang toan tính ép Ukraine vào một thỏa thuận nhượng bộ.
Kyiv không đến bàn đàm phán với tư thế van xin. Họ đến với khí phách của một quốc gia đã đốt cháy phi đội chiến lược của đế chế hạt nhân.
Bài học cho cả thế giới: Không phải vũ khí lớn, mà là ý chí lớn
Chiến dịch “Mạng Nhện” không sử dụng máy bay chiến đấu, không cần vệ tinh Mỹ, không cần tàu sân bay. Chỉ với trí tuệ, sự kiên nhẫn và tinh thần phản kháng, Ukraine đã chứng minh: người nhỏ cũng có thể quật ngã kẻ khổng lồ – nếu biết nhắm đúng chỗ.
Đừng ngồi vào bàn đàm phán để xin – hãy ngồi để thắng
Ngày mai, tại bàn đàm phán ở Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine không cần nói nhiều. Những gì họ cần chỉ là đưa ra danh sách:
• Đây là xác máy bay A-50 trị giá 350 triệu USD.
• Đây là đống tro của Tu-160 – niềm kiêu hãnh từng được Nga mang diễu binh mỗi năm.
• Và đây là lời đáp trả cho mọi lời mỉa mai từ cả Moscow lẫn Mar-a-Lago.
Ukraine đã bước sang một chương mới: không còn là nạn nhân – mà là người viết lại luật chơi.
Trần Nam Anh
tổng hợp và bình luận
***
Lê Thọ Bình: Chiến dịch “Mạng Nhện” của Ukraine và mô hình chiến tranh hiện đại
1/6/2025, truyền thông Ukraine và quốc tế đồng loạt công bố thông tin gây chấn động: Kyiv đã hoàn tất một chiến dịch quân sự đặc biệt mang tên “Mạng nhện” (Operation Spider’s Web), với kết quả là hàng chục máy bay ném bom chiến lược của Nga bị phá hủy sâu trong lãnh thổ Siberia, trái tim của năng lực răn đe tầm xa của Moskva.
Tổn thất ước tính lên tới 7 tỷ USD, được đánh giá là một trong những thiệt hại nặng nề nhất của Không quân Nga kể từ Thế chiến II.
Không chỉ là đòn tấn công về vật chất, đây còn là một cú đánh mang tính chiến lược vào niềm tin an ninh nội địa, và là tín hiệu rõ ràng cho một mô hình chiến tranh mới, nơi drone, trí tuệ nhân tạo và chiến tranh phi đối xứng đóng vai trò chủ đạo.
Diễn biến: Khi Ukraine “giăng lưới nhện” trong lòng nước Nga:
Theo thông tin chính thức từ Tổng thống Volodymyr Zelensky, chiến dịch “Mạng nhện” được lên kế hoạch trong suốt 18 tháng, do Cơ quan Tình báo Ukraine (SBU) điều phối, phối hợp với một số lực lượng đặc nhiệm kỹ thuật cao.
Tổng cộng có 117 chiếc UAV cảm tử và tấn công tầm xa được sử dụng, tấn công đồng loạt vào các căn cứ không quân chiến lược của Nga tại Saratov, Murmansk, Irkutsk, Kansk, và đặc biệt là Engels-2 – nơi đóng quân của phi đội Tu-95MS và Tu-160.
Đáng chú ý, ông Zelensky tiết lộ trung tâm chỉ huy chiến dịch được đặt ngay cạnh một văn phòng khu vực của Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), và toàn bộ đội ngũ triển khai đã rút ra khỏi lãnh thổ Nga trước khi chiến dịch bắt đầu. Điều này cho thấy mức độ xâm nhập, chuẩn bị tình báo và sự chính xác về thời điểm ra tay cực kỳ cao.
Nga sau đó xác nhận các vụ tấn công, mô tả đây là hành vi “khủng bố” và tuyên bố đã bắt giữ một số cá nhân liên quan. Tuy nhiên, mức độ tổn thất thực sự và sự bất ngờ chiến thuật mà Ukraine gây ra là điều không thể phủ nhận.
Tổn thất và sự sụp đổ niềm tin chiến lược của Moskva:
– 34–40 máy bay chiến lược bị phá hủy hoặc hư hỏng nặng
Các máy bay ném bom như Tu-95MS, Tu-160 là nền tảng cho năng lực tấn công tầm xa, mang tên lửa hành trình Kalibr, Kh-101, và cả đầu đạn hạt nhân của Nga. Thiệt hại này tương đương với 34% năng lực không kích tầm xa của Moskva, theo ông Zelensky.
Với mỗi chiếc Tu-160 có giá hơn 250 triệu USD, thời gian chế tạo trên 2 năm, lại trong bối cảnh Nga bị hạn chế tiếp cận linh kiện do trừng phạt, đây là những tổn thất không thể phục hồi trong ngắn hạn.
– Phải phân tán và rút máy bay khỏi tiền tuyến
Sau chiến dịch, Nga buộc phải tản máy bay chiến lược khỏi các căn cứ gần Ukraine, đưa sâu vào Siberia hoặc phía bắc Murmansk. Điều này làm:
– Tăng thời gian xuất kích;
– Giảm khả năng phối hợp với lực lượng tiền tuyến;
– Mất thế chủ động chiến thuật.
Hệ quả: Không quân chiến lược Nga không còn là “bóng ma tầm xa” mà Ukraine từng e sợ trong giai đoạn đầu xung đột.
Ukraine đã làm điều đó như thế nào?
Chiến dịch “Mạng nhện” không đơn thuần là sử dụng drone – mà là sự phối hợp giữa tình báo người (HUMINT), tình báo mở (OSINT), AI, và tác chiến mạng.
– Drone Ukraine tấn công có thể bay hàng trăm đến hơn 1.000 km, một số mẫu thậm chí sử dụng trí tuệ nhân tạo để điều chỉnh quỹ đạo và nhận dạng mục tiêu.
– Các căn cứ bị tấn công đều cách Ukraine hàng nghìn km, nằm sâu trong vùng từng được cho là “bất khả xâm phạm”.
– Ukraine tận dụng mạng lưới người dân chống chiến tranh tại Nga, sử dụng thông tin từ các nhóm đối lập, cộng đồng vệ tinh tư nhân quốc tế (như Maxar), và các công cụ AI mã nguồn mở để lập bản đồ căn cứ Nga trong thời gian thực.
Chiến dịch là minh chứng rõ ràng rằng: khái niệm “tiền tuyến, hậu phương” đã sụp đổ trong chiến tranh hiện đại.
Nga sẽ phản ứng ra sao?
Tuy tổn thất lớn, khả năng Nga phản ứng quân sự mở rộng ra ngoài Ukraine là thấp, do rủi ro xung đột lan rộng với NATO. Thay vào đó, Moskva có thể:
– Tăng cường tấn công hạ tầng dân sự Ukraine: Tuy nhiên, hiệu quả bị giới hạn bởi hệ thống phòng không do phương Tây cung cấp (Patriot, NASAMS…).
– Mở rộng chiến tranh mạng và tâm lý: Nhằm vào hệ thống điều khiển drone, làm nhiễu thông tin và gieo rắc nghi ngờ trong dân chúng Ukraine.
– Thay đổi chiến lược bố trí quân sự: Buộc phải xây dựng thêm hạ tầng phòng không tại các căn cứ từng được cho là an toàn tuyệt đối – làm tăng chi phí quốc phòng và mất thế chủ động.
Tác động quốc tế và mô hình chiến tranh tương lai
NATO và phương Tây: Ghi nhận và học hỏi:
Các nhà chiến lược NATO đánh giá chiến dịch “Mạng nhện” là một bước ngoặt, khẳng định vai trò của:
– Tác chiến phi đối xứng;
– Drone tầm xa kết hợp trí tuệ nhân tạo;
– Tình báo mạng – mở – xã hội (OSINT/HUMINT/SIGINT);
– Tác chiến tập trung vào “tính linh hoạt và sáng tạo hơn là số lượng.”
Một vị tướng Mỹ nhận định: “Ukraine đã biến drone 10.000 USD thành vũ khí phá hủy máy bay 300 triệu USD, đó là đòn cân bằng chiến lược.”
Trung Quốc và thế giới trung lập: Thận trọng quan sát:
Bắc Kinh giữ lập trường trung dung, tránh bình luận sâu, nhưng lo ngại nếu Nga suy yếu thì cán cân quyền lực Á–Âu sẽ lệch. Trung Á và Ấn Độ bắt đầu:
– Chuyển hướng mua sắm quốc phòng khỏi Nga;
– Quan tâm hơn đến vũ khí công nghệ cao từ Thổ Nhĩ Kỳ, Israel, Hàn Quốc.
Tái định nghĩa “chiến thắng” trong thời đại chiến tranh số hóa:
Chiến dịch “Mạng nhện” không chỉ là một thành công chiến thuật, mà là sự khẳng định mô hình chiến tranh mới:
Yếu tố Truyền thống Mạng nhện
Lực lượng chủ đạo Bộ binh, pháo binh, không quân Drone, AI, tình báo số
Trận tuyến Rõ ràng Mờ hóa, phân tán
Răn đe Vũ khí hạt nhân, máy bay chiến lược Drone cảm tử, chiến tranh tâm lý
Tốc độ Phản ứng theo chu kỳ Quyết định theo thời gian thực
Hậu phương An toàn Không nơi nào tuyệt đối an toàn
Không còn nơi nào an toàn trong thời đại chiến tranh thông minh
Chiến dịch “Mạng nhện” cho thấy một quốc gia yếu thế về quân sự, nếu thông minh, linh hoạt và công nghệ hóa, vẫn có thể đánh bại những “gã khổng lồ”. Ukraine, bằng sự liều lĩnh và sáng tạo, đã giáng một đòn nặng nề vào điểm tựa chiến lược của Nga, gây ra những hệ lụy lâu dài cả về quân sự lẫn tâm lý chiến.
Quan trọng hơn, thế giới giờ đây phải nhìn nhận lại toàn bộ hệ hình chiến tranh. Không còn tiền tuyến, không còn hậu phương. Không còn “những thứ không thể bị đánh phá”. Chỉ còn sự sáng tạo, và tốc độ.
***
Dương Đức Tú: 41 chiếc máy bay – và một ngày mà lịch sử phải ghi nhận
Có những cuộc tấn công không nhắm vào con người – mà vào lòng kiêu hãnh của một đế chế
Ngày 1/6/2025. Không phận nước Nga rung chuyển không bởi tiếng động cơ phản lực, mà bởi tiếng gào của các mảnh vỡ. Drone – không mang theo phi công, không hô khẩu hiệu, không cần vượt qua mặt trận – chỉ cần một chiếc xe tải, và đủ kiên nhẫn để đi xa 4.900km, chạm tới tận tim nước Nga.
Murmansk. Ryazan. Ivanovo. Irkutsk. Những vùng đất vốn được xem là “nội địa chiến lược”, nay trở thành chiến trường.
Chiến dịch “Mạng Nhện” – đã tạo ra một đòn tấn công quá hiểm. 41 chiếc phi cơ chiến lược bị phá hủy, trong đó có cả Tu-160 – niềm tự hào từng được Putin ví như “thiên nga trắng” của không quân Nga. Hơn 2 tỷ USD tan biến trong một buổi sớm mai – không phải bởi bom hạt nhân, mà bởi một chiếc UAV phóng từ thùng xe tải, có thể do chính một tài xế vô danh điều khiển.
Tại sao điều này khiến cả thế giới phải lặng đi vài giây?
Không phải vì số lượng máy bay. Mà vì ý nghĩa chiến lược.
Không quân chiến lược Nga không chỉ là vũ khí – mà là biểu tượng. Là lời nhắc nhở rằng, bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu, Moscow cũng có thể “đánh trả”
Nhưng giờ đây, những biểu tượng đó bị xuyên thủng ngay tại sân nhà. Mà không ai trong Bộ Tổng tham mưu Nga biết trước. Cũng không có hệ thống Pantsir, S-300, hay cảnh báo sớm A-50 nào ngăn nổi.
Lần đầu tiên, người ta nhìn thấy một nước Nga “thủng lưới” từ khoảng cách gần 5.000 km – mà không kịp xoay trở.
Câu hỏi không còn là “Ukraine đã làm được gì?” mà là: “Nga sẽ làm gì tiếp theo?”
Một đòn đau, nhưng chưa phải chí mạng. Nhưng nó mở ra một tiền lệ nguy hiểm: không nơi nào là an toàn tuyệt đối. Không có hậu phương nào là vĩnh viễn.
Và đặc biệt, không còn bất kỳ đường lui danh dự nào cho những người đã tung hô “sức mạnh chiến lược sẽ khiến kẻ thù run sợ”.
Chiến tranh hiện đại không cần đổ quân, không cần chiếm đất. Chỉ cần chạm đúng vào biểu tượng. Và làm nó nổ tung.
Ngày 1/6 có thể sẽ không được ghi trong sách giáo khoa, nhưng lịch sử phải ghi nhận, nó đã kịp được đánh dấu trong tâm trí của những người đang làm chiến lược quân sự – từ Kiev đến Moscow, từ Washington đến Bắc Kinh.
Và có thể, chính từ những âm vang này, một trật tự mới đang manh nha hình thành – nơi sức mạnh không còn là số lượng bom, mà là khả năng khiến kẻ mạnh nhất thấy mình mong manh.
Lịch sử không cần những tiếng nổ lớn. Nó chỉ cần một ngày – như hôm nay.
Chúng ta có nghe thấy âm thanh này không? Không phải của drone. Mà là của một sự thật đang gõ cửa: Không còn ai bất khả xâm phạm kể cả đó là Trung Quốc hay nước Mỹ.