Inrasara: Cham có triết lý âm dương?

Văn minh Champa chủ yếu vay mượn Ấn Độ. Vay mượn kết hợp với yếu tố bản địa, Cham làm nên một nền văn hóa–văn minh vô cùng độc đáo. Ở đó biểu tượng cặp đôi Linga -Yoni biến thành Đực – Cái, Nam – Nữ là rất điển hình. Mọi hiện tượng văn hóa Cham phải được diễn ngôn từ nền tảng [Ấn Độ] và yếu tố…

Đọc thêm

Inrasara: Đám thiêu Cham & Nỗi niềm Ma Hời hiện đại

Sáng 21-8-2024, một tút (status) ngắn trên Facebook của một bạn trẻ khiến cộng đồng Cham xôn xao. Xôn xao, bởi nó quá thật. Rằng phong tục Cham sao mà dã man, anh trai tôi mất đã đau một lần, nay phải chịu đau thêm lần nữa. Bà con Cham cắt ảnh gửi đến tôi, và “Cei Sara cần lên tiếng về vụ này”. Đọc, tôi tin nick…

Đọc thêm

Inrasara: Hành trình vào minh triết Cham

Khác với triết lí là một hệ thống tư duy dựng nên bởi một cá nhân xuất chúng, Minh triết được đúc kết từ câu chuyện thực của đời sống thường nhật, từ kho tàng tục ngữ hay châm ngôn, từ truyện ngụ ngôn, huyền thoại hay huyền sử; có thể rút ra từ các sinh hoạt lễ tục – lễ hội, quan điểm và sinh hoạt tôn…

Đọc thêm

Sohaniim: Trí thức bản địa có giá trị gì?

Nếu không có người bản địa rừng chỉ là những đốm xanh hoang tàng, nếu không có người bản địa âm thanh của rừng chỉ còn lại những tiếng cưa máy xé nát lòng. Nhân vụ “600 hecta đất rừng sẽ bị “phá” chuyển sang làm hồ” mình xin kể vài thứ về tri thức bản địa. (Lưu ý: để Bí thư Bình Thuận khỏi bắt bẻ về…

Đọc thêm