Đặng Mai Lan : Những đôi mắt (trích đoạn truyện dài Một Tuần Một Đời)

* Chiến tranh ở bất cứ nơi nào trên thế giới đều giống nhau, nó như những hạt giống gieo trên mặt đất, nhưng điều khác biệt là hạt giống nẩy mầm và nuôi sống loài người, còn bom đạn gieo xuống tàn phá và giết chết loài người, hay để lại những hố sâu trên mặt đất và những vết thương không bao giờ lành trong tâm hồn mỗi con người.

Nhưng vết thương không lành là những vết thương đau nhất và cũng “đẹp nhất.”

Trần Mộng Tú

(Ngày 15 tháng 2 năm 2023)

* Đặng Mai Lan đã đem một quá khứ rất xa, rất đẹp, điều. tưởng như bụi thời gian đã xóa mờ, bỗng sống lại. trân trọng. xót xa…đau đớn…đi tìm lại dĩ vãng để trả lời những câu hỏi của chính mình về một câu chuyện dường như không đoạn kết: rất buồn và quá lãng mạn…

Những kỷ niệm mờ mờ… bỗng kết nối thành hình như những nhát cọ bất chợt phác trên một khung bố một bức tranh dang dở, bỏ quên từ lâu trong góc tối  một họa thất đã đóng cửa.

bức tranh đậm mầu, buồn, cũ kỹ! lớp bụi thời gian đó, giờ được phủi đi cho những khuôn mặt năm xưa ẩn hiện…sắc mầu muốn dịu êm, nhẹ nhàng, nhưng nào có được dài lâu như ý muốn…đôi lúc mầu tím thẫm, mầu vàng nghệ hiện ra….chợt mầu đỏ quánh nguyên thủy tràn trên bức tranh, hung bạo xóa lấp vội vàng mầu xanh êm dịu, mầu hồng hy vọng đợi chờ, mầu trắng tung tăng ngày tháng cũ…cho vết cọ bỗng đổi thành vết dao sắc nhọn cắt sâu qua lớp lớp, sắc mầu thời gian. cố đào bới trong tuyệt vọng một hình hài…khi định mệnh và thời gian, đã tàn nhẫn xóa lấp đi vĩnh viễn…

Duyên

4/1/2023

* Với tâm tư chồng chất cùng những mốc thời gian như dấu ấn, khiến Đặng Mai Lan dùng một thứ vũ khí lợi hại của cấu trúc, là phân mảnh và phi thực. Cấu trúc ấy đem đến hiệu ứng tích cực nơi người đọc đưa họ về với suy nghĩ hiện tiền của họ. Từ nền đó chủ thể Đọc thấy được một bố cục hoàn chỉnh do chính mình sáng tạo. Vâng, tôi gọi là sáng tạo, vì cách viết của Đặng Mai Lan là mời gọi người đọc tham dự. Tôi tự hỏi, tại sao chỗ này là một hình ảnh rời rạc, tại sao chỗ kia là một câu nói gợi ý bỏ lửng. Và tôi phải đi tìm, phải suy nghĩ, thậm chí cả mơ ước, để tìm câu trả lời. Không khí truyện của Đặng Mai Lan là vậy, tôi tin ai đó khi đọc sẽ không tránh khỏi rung động với tâm hồn sầu buồn mơ mộng, mỏng manh này, và hẳn sẽ bị quyến rũ bởi văn phong của Đặng Mai Lan.

Nguyễn Thị Khánh Minh

Upland, buổi tàn đông

Feb 18 2023

“Diệp là ai? Là tôi, hay một người con gái nào đó… Dù có là ai đi nữa, hạnh phúc tôi là đã được sống với tâm tư cô ấy qua câu chuyện vừa kể ra. Chỉ là một chuyện tình như bao cuộc tình không may trong thời chiến. Nhưng qua nhân vật, tôi được nói lên phần nào những tốt đẹp, tang thương của thời đại tôi sinh ra và lớn lên – Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa. Tạ ơn Tổ Quốc. Tạ ơn những người đã nằm xuống, những người đã góp phần xương máu, nhọc nhằn bảo vệ quê hương, một miền Nam đầy tai ương, bất hạnh”.

Những đôi mắt

Chiếc xe tròng trành như muốn lao về phía bên kia ruộng. Cú sốc làm đám hành khách mất thăng bằng, nhào nháo đổ vào nhau, cố gắng bám chặt vai ghế trước mặt làm điểm tựa. Ghế tôi ngồi sát cửa sổ, nên thành cửa là chỗ tôi ngã vào tránh được những va chạm với người khác, nhưng lại cho tôi một cú đập vào đầu. Cú đập như một cái tát đủ làm tôi choáng váng.

Người đàn bà ngồi cạnh nhìn tôi:

— Cô có sao không? Nhìn mặt cô xanh mét. Đường sá gì mà sửa mãi không xong. Mai chỗ này mốt chỗ nọ sửa hoài, sửa hủy.

Trong đầu như có hàng ngàn sợi dây co giật, nhưng tôi vẫn cố gắng trả lời:

— Dạ, cám ơn chị. Tôi không sao, chỉ hơi hốt hoảng.

Nhiều tiếng xầm xì, lao xao ở cuối lòng xe. Người nào đó ngồi sau lưng tôi cũng lên tiếng, như đang kể chuyện với người đang ngồi cạnh.

— Chỗ này ngày xưa có lần Việt cộng về đắp mô, gài mìn. Kẹt đường cả mấy tiếng đồng hồ. Hòa bình rồi nhưng có khá hơn đâu. Không bị mìn thì bị ổ gà. Mấy cha nội hồi đó chỗ nào cũng phá.

Đâu phải riêng mình tôi nhớ về quá khứ. Trên nửa đất nước này, hơn hai mươi năm khắp cùng đầy dẫy đau thương mà người dân không thể nào quên được.

Mùi dầu thoang thoảng trên xe tỏa theo hương gió tràn vào từ một vuông cửa nào đó vừa được mở ra. Tôi như thiếp đi, bồng bềnh trôi theo ngọn gió, nào có hay hành khách đang lục tục sửa soạn xuống xe.

Người phụ nữ tử tế vỗ nhẹ vào vai tôi:

— Cô ơi, tới rồi đó. Cô khỏe không?

Như bị thôi miên, tôi gật đầu, ôm hành lý líu ríu bước theo sau bà khách.

Khi bước xuống xe, người đàn bà bỗng quay lại nhìn tôi:

— Cô bệnh thiệt rồi, chắc cô trúng gió. Hay cô xức chút dầu cho khỏe nhe. Mà cô về đâu, có ai đón cô không?

Người đàn bà nói một hơi dài, bà dẫn tôi đến một băng ghế và mở chiếc giỏ tìm chai dầu.

Tôi lắc đầu:

— Cám ơn chị, tôi ngồi một chút sẽ tỉnh thôi. Tôi có người nhà tới đón, chắc sắp tới.

Người đàn bà dường như không tin lời tôi nói, ánh mắt nhìn tôi ái ngại. Ánh mắt đầy âu lo, biểu lộ sự thương cảm chỉ quay đi khi có người bước đến bên tôi. Họ nói gì với nhau tôi không rõ.

Tôi ngước lên nhìn đăm đăm đôi mắt vừa cuối xuống. Ánh mắt của một đêm xuân năm nào. Ánh mắt đêm công viên, ghế đá. Tôi cũng đang ngồi trên một băng ghế đá.

— Anh Minh, anh đến đón em thật sao?

…

— Cô Diệp, cô bị cảm rồi. Cô ngồi xe được không? Hay con gọi xích lô đưa cô về?

Tôi lắc đầu, choàng chiếc xách tay lên vai.

— Tôi ngồi được. Lâu lắm rồi tôi không được ngồi xe gắn máy.

— Cô không sợ ngã chứ! Cô vịn chặt ghế xe nhe cô.

Không chịu ôm anh té ráng chịu! Tiếng nói như từ một tinh cầu nào xa thẳm vọng về, chợt nhớ một lưng áo, một vai kề. Tiếng nói, giọng cười trên đường chiều thênh thang gió. Âm thanh tràn ứa tình vui cùng gió bay lên những hàng cây trên phố xanh, trời xanh như ngọc biếc. Màu trời như màu áo Minh một ngày quên chiến trận.

…

Tôi không vịn yên xe, tôi choàng tay về phía trước ôm Minh, áp đầu vào lưng anh. Lòng chợt bùi ngùi, rưng rưng. Mơ hồ nhìn ra một điều gì đó như còn, như mất trên những ngón tay mình run rẩy.

Những muỗng cháo, viên thuốc rồi tới chiếc khăn nóng của ai đó nhẹ nhàng lau từng phần trên mặt, trên cổ tôi. Có bao nhiêu người trong ngôi nhà này? Tôi thấy có nhiều đôi mắt, những đôi mắt nhìn tôi như nhìn một sinh vật lạ. Tôi đảo mắt tìm kiếm. Chị Mỹ đâu, sao tôi không thấy chị? Nhưng không ai trả lời câu hỏi của tôi.

Minh ngồi xuống cạnh tôi, anh cầm những ngón tay tôi ve vuốt:

— Em cảm nặng rồi, nhắm mắt ngủ đi cho khỏe.

Tôi nhớ đến khúc đường chỗ mặt nhựa bị xói mòn thành một trũng sâu toang hoác. Trũng đất lồi lõm không được che chắn, không một bảng hiệu nào báo trước sự hiểm nguy. Người tài xế đã quẹo tay lái tránh cho xe khỏi lao vào. Xe thắng gấp, lắc lư, đầu tôi va vào thành cửa. Có lẽ cú va đập đó đang làm tôi nhức đầu.

Khoảng đường này ngày xưa Việt cộng về đắp mô, đặt mìn. Ngày đó Minh còn đi học hay đã vào lính? Chắc chắn anh cũng biết sự việc này vì đây là quê anh. Tôi thèm được kể hết với Minh những chuyện xảy ra, những gì tôi nghe khi ngồi trong lòng xe. Nhưng tôi không thể nào cất lên tiếng nói, dù chỉ một câu than van ngắn ngủi: em đang nhức đầu lắm anh Minh à. Đôi môi tê bại như không còn cảm giác. Dường như tôi không còn sức lực điều khiển được thể xác mình.

Bàn tay Minh, những ngón tay vương mùi khói thuốc. Bàn tay như một thứ đồ chơi ưa thích của một đứa bé, món đồ chơi bị bỏ quên đâu đó mà nó vừa tìm thấy lại. Đứa bé ấy đang áp mũi hít hà thứ mùi quen thuộc. Đứa bé ấy là tôi. Đời đời, kiếp kiếp với Minh tôi chỉ là một đứa bé.

Tôi cố gắng giữ chặt những ngón tay Minh nài nỉ:

— Em ngủ đây! Anh hứa với em, anh đừng biến mất, đừng bỏ đi.

Minh đưa những ngón tay tôi áp lên môi anh. Đâu cần anh phải làm như thế! Những ngón tay tôi chỉ đưa lên chặn môi anh mỗi khi Minh nói gở. Minh có cười cợt trêu đùa tôi đâu. Minh đang nhìn tôi rất dịu dàng mà! Tôi không biết hơi thở anh nóng, hay bàn tay tôi lạnh? Tôi nghe tiếng gió vi vu phía ngoài. Tôi nghĩ đến giàn hoa giấy, nó có đang tả tơi vì gió không? Từ lúc về đây tôi không nhìn thấy nó. Ngày mai tôi sẽ ngồi với Minh dưới giàn hoa đó. Chúng tôi không còn phải đứng bên nhau trong bóng tối, ở một nơi không phải nhà mình. Không ngại ngùng khi tay tìm tay, tìm những cảm xúc thịt da ấm áp. Những ngón tay tội nghiệp cố níu thời gian, thứ thời gian dường như thường trôi nhanh trong những khoảnh khắc mặn nồng.

Minh kéo tấm mền đắp cho tôi. Anh nhẹ nhàng bước ra khép cửa. Anh lại bỏ tôi đi mất rồi. Chung quanh tôi chỉ còn bóng tối.

 (Trích đoạn truyện dài “Một Tuần Một Đời”)

Đặng Mai Lan