Đồng Phụng Việt: Đại tự lâm nguy

Quang cảnh vắng vẻ hiếm thấy tại chùa Ba Vàng dịp đầu xuân Giáp Thìn 2024. Ảnh: Báo VietnamNet.

Phần 1

Từ sau Tết âm lịch đến nay, lượng người đến các chùa, đặc biệt là đến những đại tự giảm dần đều. Cũng do vậy… “Vì đâu ra nỗi này? Chùa dạo này vắng quá!” mới trở thành một trong những đề tài chính trên tờ Giác Ngộ số 1242, phát hành hồi thượng tuần tháng 3/2024 (1). Cảnh chùa càng ngày càng vắng vẻ không chỉ được cơ quan ngôn luận thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam cảnh báo mà còn được nhiều người sử dụng mạng xã hội ghi nhận (2). Sự tịch mịch của những đại tự dường như trở thành trầm trọng hơn lúc chuyện bộ hành dọc đường thiên lý của nhà sư Thích Minh Tuệ thu hút sự chú ý của hàng triệu người, khiến họ ngẫm nghĩ, thảo luận sôi nổi…

Trong vài ngày vừa qua, một số người sử dụng mạng xã hội đã giới thiệu ý kiến được nêu trên trang facebook có tên là Bếp Chay Tre (nhà hàng chuyên kinh doanh đồ chay ở thành phố Phan Thiết, Bình Thuận) (3), người viết – một đệ tử của ông Thích Chân Quang (trụ trì chùa Thiền tôn Phật Quang ở Bà Rịa Vũng Tàu) khẳng định:

“Những ai ủng hộ Minh Tuệ là đang đưa đạo Phật tới chỗ diệt vong”. Theo khuyến cáo của người viết status ấy thì: “Giặc đang tẩy não mọi người ác cảm với các từ ‘cúng dường, chùa to Phật lớn’. Làm cho xã hội không còn cảm tình với các nhà sư chân chính tu tập trong các ngôi chùa. Lâu dần mọi người sẽ thay đổi quan niệm, tu là phải vô gia cư, lang thang ra đường ăn xin, ăn mặc rách rưới bẩn thỉu, ngủ ở ngoài đường xó chợ, biến Đạo Phật thành phái Cái bang. Nếu đợt truyền thông bẩn này thành công, chúng ta sẽ thấy sắp tới các chùa chiền sẽ dần vắng bóng phật tử tới lui, các sư thầy khốn đốn về kinh tế. Mọi công tác phật sự sẽ đình trệ, chùa không mang lại lợi ích gì cho xã hội nữa. Cuối cùng Phật giáo sẽ rẽ sang hai lối: Những vị thầy chân chính sẽ phải gồng mình chống chọi nghịch cảnh. Những vị thầy vì nghịch cảnh ép buộc đành buông tay theo giặc để có cái mà ăn qua ngày”. Người viết status ấy kêu gọi hành động bởi: “Nếu chúng ta im lặng trước tà kiến đang lan tràn cũng là một cái tội” (4).

Ngoài những Phật tử như nhân vật điều hành trang facebook Bếp Chay Tre, người sử dụng mạng xã hội còn có cơ hội xem một số tăng công kích kịch liệt việc tu hành mà … không chịu nhận gì của bá tánh, khiến nhiều tăng khác lâm vào thế kẹt, tương lai nhiều đại tự bị đe dọa. Mới nhất là clip thuyết pháp của Thượng tọa Thích Giác Nguyên, vừa cảnh báo, vừa giải thích nguyên nhân từ đâu, đại ý: ‘Thằng cha cầm nồi cơm điện’ hút cả triệu người vì những người đi theo không được học giáo lý. Họ quá chán với cảnh mặc tăng y mà xài bạc triệu. Người ta quá thù cái đó, quá bất mãn cho nên thấy cái nồi cơm điện thì giống như được giải tỏa ẩn ức. Ẩn ức ở đâu ra? Đó do thầy chùa mình xài đồ sang, xe sang, chùa sang, chỗ ở sang,… khiến cả trăm triệu nổi điên. Bây giờ quất một cái mền thời bao cấp, thêm một cái nồi cơm điện nữa là nó tàn sát Phật giáo. Một nồi cơm điện thôi là như Ronaldo, như Messi cày nát sân cỏ. Đừng có trách! Đó là do mình. Chưa đâu, mình sẽ còn thấy hai, ba cái nồi cơm điện nữa (5)…

Dẫu chuyện chư tăng… “xài đồ sang, xe sang, chùa sang, chỗ ở sang,… khiến cả trăm triệu nổi điên” là sự thật nhưng quy trách cho nhà sư Thích Minh Tuệ “tàn sát Phật giáo” là vô lối. Nhà sư Thích Minh Tuệ không có lỗi khi chọn tu tập theo kiểu bộ hành. Lối tu tập của ông chỉ là “giọt nước” làm tràn ly nhận thức. Bá tánh có cơ sở để đối chiếu và nhận ra, tu tâm, tu thân theo giáo lý Phật giáo không nhất thiết phải tìm đến những đại tự có cái này “lớn nhất Đông Nam Á”, có cái kia “lớn nhất Việt Nam” để cúng dường, giải nghiệp, tích phúc. Khi bá tánh từ chối nghĩa vụ vỗ béo giới tăng lữ, quay lưng với tổ chức tôn giáo đem “chủ nghĩa xã hội” dán vào “đạo pháp”, giới tăng lữ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam tìm đâu ra tiền để duy trì hoạt động của các đại tự, bảo trì chùa to, tổ chức các đại lễ? “Nghịch cảnh” không chỉ hiển hiện mà còn càng lúc càng lớn, Nỗi lo “nồi cơm điện” tạo ra thảm trạng “những vị thầy” phải “buông tay theo giặc để có cái mà ăn qua ngày” tuy khôi hài (tu hành chỉ để có cái mà ăn) nhưng có… cơ sở để… quay quắt!

***

Không giống như các tôn giáo khác tại Việt Nam, kể cả Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (tuy là tổ chức Phật giáo chính thống ở miền Nam Việt Nam nhưng sau tháng 4/1975 bị chính quyền Cộng sản Việt Nam đẩy ra ngoài vòng pháp luật), Giáo hội Phật giáo Việt Nam được tạo điều kiện để phát triển tối đa vừa vì tự nguyện hỗ trợ đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng… Chủ nghĩa xã hội, vừa do tạo ra vô số cơ hội để hai bên… cùng có lợi. Đảng Cộng sản Việt Nam được Giáo hội Phật giáo Việt Nam hỗ trợ tận tình trong việc kiểm soát, ru ngủ quần chúng chấp nhận bất công, đinh ninh đói khổ là.. “nghiệp”, còn giới tăng lữ được đảng tạo điều kiện để “ăn trắng, mặc trơn” và cùng với đảng “ăn trên, ngồi trốc”. Nếu chịu khó ngẫm nghĩ, việc cho phép phá rừng ở khắp nơi để giới tăng lữ thực hiện “chùa to, Phật lớn” hoàn toàn không phải vì “hoằng dương Phật pháp”.

Nhờ vin vào “Địa Ngục tự”, tập đoàn Sun Group mới “đột” được vào Vườn Quốc gia Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Nhờ sự ngưỡng mộ và ủng hộ của phật tử, trong đó có những phật tử là viên chức nhiều cấp, Đại đức Thích Thanh Toàn, trụ trì chùa Nga Hoàng ở Tam Đảo mới trở thành “đối tác hàng đầu” của Sun Group, mới có khối tài sản trị giá vài trăm tỷ (6) và được chư tăng bày tỏ… sự đồng cảm sâu sắc khi xin thủ đắc khối tài sản này lúc buộc phải xả giới, hoàn tục do tai tiếng quá mức (7). Cần nhớ, không có chùa, Sun Group cũng không thể đột vào Rừng quốc gia Hoàng Liên Sơn, Khu bảo tồn thiên nhiên Bà Nà – Núi Chúa. Không có “Cửu Long Sơn Tự”, đỉnh Chín Khúc ở Khánh Hòa không bị băm nát. Không có chùa, những tập đoàn như Xuân Trường không thể dòm ngó Cái Tráp ở Hải Phòng, hồ Núi Cốc ở Thái Nguyên và không có doanh nghiệp hậu thuẫn, nhà sư Thích Trúc Thái Minh không thể lập căn cứ tại chùa Ba Vàng ở Quảng Ninh như đã biết và toan vói tay đến Quảng Nam để làm “Khu Du lịch – Tâm linh Thiền Trúc Lâm” (8).

***

Phần 2

Thực trạng mà Thượng tọa Thích Giác Nguyên khái quát (9), đại ý: Bá tánh “quá chán”, thậm chí “quá bất mãn” và “quá thù” cảnh “mặc tăng y mà xài bạc triệu, xài đồ sang, xe sang, chùa sang, chỗ ở sang”, nên chỉ một “thằng cha cầm nồi cơm điện” cũng “hút cả triệu người đi theo” nhằm “giải tỏa ẩn ức” đang làm “cả trăm triệu nổi điên” chỉ là hậu quả có tính tất yếu. “Nồi cơm điện” có thể “tàn sát Phật giáo” cho thấy, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã lạc lối khi dấn bước theo tiêu chí “đạo pháp, dân tộc, chủ nghĩa xã hội”…

***

Nỗ lực kết hợp “đạo pháp” với “chủ nghĩa xã hội” đã biến “dân tộc” thành công cụ cho cả đảng và Giáo hội Phật giáo Việt Nam “phát triển sự nghiệp” mỗi bên. Nếu Giáo hội Phật giáo Việt Nam không cúi đầu khuất phục, tự nguyện phụng sự thế quyền, không chỉ cho phép mà còn khuyến khích chư tăng mưu tìm danh lợi từ đó thì sẽ không có chuyện Giáo hội Phật giáo Việt Nam đồng tâm, nhất trí chấp nhận “tâm linh” trở thành một thứ công cụ để chính quyền và doanh nghiệp phát triển “du lịch”, tạo thành các “dự án du lịch tâm linh”.

Không khiển được Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì sẽ không có chuyện năm 2015, chính quyền Việt Nam công bố “Quy hoạch Tuyến du lịch tâm linh khu vực đồng bằng sông Hồng” (10) nhằm phát triển các khu du lịch với những đại tự có quy mô chưa từng thấy thành… “tuyến”. Tuyến ấy bắt đầu từ Hà Nội, băng qua Hưng Yên, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam, vừa gắn chính quyền các địa phương với doanh nghiệp, vừa gắn các doanh nghiệp với nhau (11).

Không có “đạo pháp, dân tộc, chủ nghĩa xã hội” sẽ không có Tập đoàn Xuân Trường nổi như cồn, lớn nhanh như thổi với các dự án du lịch tâm linh như Tràng An – Bái Đính ở Ninh Bình, Tam Chúc – Ba Sao ở Hà Nam. Thay vì băn khoăn khi công cuộc hoằng pháp được đem ra dùng vào việc thu hồi đất để giao cho Tập đoàn Xuân Trường sử dụng mà không phải trả bất kỳ khoản tiền nào, để chính quyền các cấp rút vài ngàn tỉ từ công quỹ đổ vào việc mở rộng, xây mới các quốc lộ, tỉnh lộ dẫn vào những “dự án du lịch tâm linh” nhằm hỗ trợ công cuộc kinh doanh của Tập đoàn Xuân Trường, rồi phật sự được dùng vào việc giúp Tập đoàn Xuân Trường thu về và hưởng 90% doanh thu (12),… thì Giáo hội Phật giáo Việt Nam lại tỏ ra hết sức hoan hỉ bởi được Tập đoàn Xuân Trường “đài thọ mọi chi phí” cho “400 cán bộ, công nhân viên” (13) và có các đại tự mang những yếu tố không “nhất thế giới”, “nhất Đông Nam Á” thì cũng… “nhất Việt Nam” để tổ chức Đại lễ Vesak (kỷ niệm cùng lúc ba sự kiện: Phật Đản, Phật Thành đạo và Phật nhập Niết bàn)!

Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỏ ra rất rạch ròi trong việc minh định “người được mạng xã hội gọi là ‘sư Thích Minh Tuệ’ không phải tu sĩ Phật giáo” và rất nhạy cảm khi việc ông bộ hành có thể bị lợi dụng để “xuyên tạc đời sống tu hành của tăng ni, phật tử Giáo hội Phật giáo Việt Nam” nhưng lại rất vô tư khi một số cá nhân, không ít doanh nghiệp đem Phật giáo gắn vào các dự án để thủ lợi. Đâu chỉ có Sun Group, Xuân Trường,… mang Phật giáo ra bán còn có ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam – BIDV, đột tử khi bị tam giam năm 2019). Không những không phản đối, Giáo hội Phật giáo Việt Nam còn tỏ ra hoan hỉ khi ông Hà và gia đình thực hiện Dự án Tâm linh Phật pháp Linh Phong với tượng Phật ngồi được quảng cáo là “cao nhất Đông Nam Á”, lập Trung tâm Thuyết pháp Phật giáo, Hành lang La Hán, Thư viện Phật giáo, Bảo tàng Xá Lợi Phật,… để kinh doanh du lịch tâm linh ngay bên cạnh cổ tự có người gọi là chùa Ông Núi, có người gọi là Linh Phong Thiền tự (14)…

Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng rất vô tư khi từ trên xuống dưới cùng gửi văn bản cho các cơ quan tư pháp xin giảm hình phạt cho Cư sĩ Từ Vân, thế danh là Phạm Nhật Vũ. Ông Vũ là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của An Viên Group (AVG). Tuy là cư sĩ nhưng ông Vũ cố tình bịa đặt về việc có một doanh nghiệp nước ngoài muốn mua AVG với giá 700 triệu Mỹ kim và đã đặt cọc 10 triệu Mỹ kim rồi cùng các viên chức hữu trách của Việt Nam bơm giá trị 95% của AVG lên 8.700 tỉ (chênh lệch so với giá trị thực khoảng 7.000 tỉ). Theo Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì cần giảm hình phạt cho Cư sĩ Từ Vân Phạm Nhật Vũ vì ông ta đã cung hiến 1.300 tỷ cho các dự án an sinh xã hội về y tế, giáo dục và “công tác hoằng dương Phật pháp” (15). Còn gì báng bổ Phật pháp hơn việc đem “công tác hoằng dương” gắn vào một người tuy tu tại gia nhưng vẫn sắp đặt để chiếm đoạt 7.000 tỉ là mô hôi, nước mắt của bá tánh và lẽ ra phải được dùng vào việc “cứu khổ, cứu nạn” lê dân? Lấy 7.000 tỉ và chi ra 1.300 tỉ vẫn là “công đức vô lượng”? Những ai thật sự được hưởng “công đức” ấy?

Còn gì báng bổ Phật pháp hơn khi cúng dường, giải nghiệp, tạo phúc khiến tham quan, ô lại thêm vững tâm, sau khi thẳng tay cướp đoạt phúc lợi của các giới, trấn lột dân lành thì chi một ít làm “công đức” là có thể thảnh thơi “ăn no, ngủ kỹ”. Những câu chuyện như ông Nguyễn Thanh Hóa, Thiếu tướng Cục trưởng Cảnh sát Phòng chống tội phạm công nghệ cao vừa bảo kê để nhận 20% trong hàng ngàn tỉ lợi nhuận của nhóm tội phạm chuyên tổ chức đánh bạc, vừa cúng chùa Thiên Hưng ở huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định một đại hồng chung (16), hay chuyện vợ chồng ông Lê Văn Minh (Thiếu tướng, Tư lệnh Cảnh sát biển Vùng 4) vừa nhận vài tỷ hối lộ, vừa yêu cầu người đưa hối lộ góp thêm vài trăm triệu để đúc chuông cúng chùa và làm “công đức” tại các chùa (17),… tự nhiên sẽ khiến thiên hạ nổi giận với kiểu thuyết pháp cúng tiền lẻ là mất phước!

Khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam ghi công kẻ gian, trấn an kẻ ác thì đại tự lâm nguy là tất nhiên bởi Phật giáo đâu phải là như thế, dân trí và dân khí càng không tầm thường như “chư tăng” vẫn tưởng!

Đồng Phụng Việt

Blog RFA

———————-

Tham khảo:

(1) https://giacngo.vn/bao-giac-ngo-so-1242-vi-dau-ra-noi-nay-chua-dao-nay-vang-qua-post70692.html

(2) https://www.facebook.com/kimvanchinh/posts/pfbid0kcMZ5YG3HfqEvQfqQfZNHPADGQHR8zfvJDrtWtivYHpT9cP8hcMcJahwNfgcDCcl

(3) https://www.facebook.com/bepchayTRE

(4) https://www.facebook.com/photo?fbid=8478321558848679&set=pcb.8478383965509105

(5) https://www.facebook.com/nguyenchanhtrung180576/posts/pfbid06zYNTsKwrVejfCLKyZkf5kx1uA31EF2pDAYDTJxMxGYjc4GUDszviRea38YpSY1Al

(6) https://znews.vn/biet-phu-trang-trai-duoc-su-toan-xay-dung-ben-canh-chua-nga-hoang-post1001245.html

(7) https://dantri.com.vn/xa-hoi/vu-su-thay-ga-tinh-xin-hoan-tuc-nhung-muon-giu-lai-trang-trai-tai-san-20191006105340159.htm

(8) https://thuvienhoasen.org/a32727/viet-nam-nhan-danh-xay-chua-de-pha-rung