Hải Di Nguyễn: Hoàng gia Anh tốn kém bao nhiêu? Người Anh nghĩ gì?

Vua Charles III ngồi trên Ghế đăng quang ở Tu viện Westminster ngày 6/5/2023. Hình Wikipedia

Ngày 6/5/2023, Vua Charles đăng quang tại Westminster Abbey, London. Lần nữa, người dân Anh cũng như thế giới lại đặt câu hỏi về hệ thống quân chủ Anh, về gia đình Hoàng gia và vấn đề chi phí. 

Thu nhập hàng năm của Hoàng gia Anh là gì? 

Nguồn thu nhập chính của Hoàng gia Anh là Sovereign Grant (thường dịch là Trợ cấp Hoàng gia) từ tiền thuế của người dân – 86 triệu bảng trong năm tính thuế 2021-2022, tương đương 236.000 bảng mỗi ngày, theo inews.co.uk. Ngoài ra họ cũng có thu nhập từ đất đai và bất động sản tư nhân như Công quốc Lancaster (Duchy of Lancaster, khoảng 24 triệu bảng mỗi năm) và Công quốc Cornwall (Duchy of Cornwall, khoảng 22 triệu bảng mỗi năm). 

Sovereign Grant là tiền do chính phủ trả cho Hoàng gia mỗi năm và là một phần của Crown Estate. Theo inews, trước năm 1760, 100% số tiền kiếm được từ tài sản của Crown Estate được trả cho quốc vương nhưng khi lên ngôi, George III đã thỏa thuận giao tài sản cho Kho bạc Hoàng gia và đổi lại, Hoàng gia được một khoảng thanh toán hàng năm. 

Trong một bài viết đăng ngày 5/4/2023, tờ Guardian so sánh chi phí của các gia đình hoàng gia ở Châu Âu và cho thấy Hoàng gia Anh tốn kém hơn hẳn một số quốc gia khác: như Hoàng gia Thụy Điển tốn 11,5 triệu bảng, Đan Mạch 14 triệu bảng, Luxembourg 16,9 triệu, Na Uy 24 triệu, v.v… 

Tuy nhiên trong một tổng hợp trả lời từ độc giả The Guardian, đăng ngày 11/4, một độc giả tên Laurence Cox cũng nói báo cáo đó hoàn toàn không tính đến dân số và chi phí theo đầu người: “Chế độ quân chủ của Luxembourg được nuôi bởi dân số 625.978 người (năm 2020), tiêu tốn mỗi công dân 27 bảng một năm. Đứng thứ hai là Na Uy với giá 4,43 bảng, thứ ba là Hà Lan với giá 2,58 bảng, thứ tư là Đan Mạch với giá 2,42 bảng, sau đó là Vương quốc Anh với giá 1,80 bảng.” 

Vua Charles có tài sản trị giá bao nhiêu? 

Tổng tài sản của Vua Charles và các thành viên Hoàng gia không được công khai, nhưng tờ Guardian ước tính Vua Charles có tổng tài sản trị giá khoảng 1,8 tỷ bảng Anh. 

Ngoài bất động sản, Vua Charles cũng sở hữu xe hơi sang trọng, tác phẩm nghệ thuật, và trang sức. 

Những thành viên hoàng gia khác có tài sản giá bao nhiêu? 

Tờ Guardian nói Điện Buckingham từ chối cho biết mỗi thành viên Hoàng gia được thu nhập bao nhiêu.   

Trang inews nói không thể biết trị giá tài sản các thành viên Hoàng gia.  

Gia đình hoàng gia có bất động sản gì?  

Quốc vương trực tiếp sở hữu Sandringham và Lâu đài Balmoral, nhưng Crown Estate sở hữu nhiều bất động sản khác, bao gồm Windsor, Cung điện St James, Clarence House, và Cung điện Kensington. Điều đó có nghĩa là gia đình Hoàng gia được quyền sử dụng và sống ở đó, nhưng không được quyền bán. 

Hoàng gia dùng tiền vào việc gì? 

Gia đình hoàng gia trên ban công Cung điện Buckingham sau sự kiện Trooping the Color hàng năm, năm 2013. Hình Wikipedia

Theo inews, chi phí chính của gia đình Hoàng gia là nhà cửa và bảo trì – đó là lý do từ năm 2017, họ được chia phần lớn hơn lợi nhuận từ Crown Estate, để tu sửa Điện Buckingham. 

Chi phí lớn thứ hai là nhân viên, và theo kê khai gần đây nhất của Sovereign Grant, số tiền trả nhân viên đã từ 24,1 triệu bảng giảm xuống còn 23,7 triệu bảng. 

Ngoài ra là chi tiêu cho các chuyến công tác. 

Hoàng gia Anh cũng cần thêm chi phí vào những dịp đặc biệt như Đám tang Nữ hoàng hoặc Lễ Đăng quang của Vua Charles. 

Họ trả tiền thuế gì? 

Gia đình Hoàng gia Anh không phải trả thuế doanh nghiệp hay thuế lãi vốn cho Công quốc Cornwall hay Công quốc Lancaster, và cũng không phải trả thuế thu nhập.

Tuy nhiên, từ năm 1993, Nữ hoàng Elizabeth II tự nguyện đóng thuế cho toàn bộ thu nhập cá nhân. Khoản này không tính trợ cấp từ Sovereign Grant vì nó được dùng để đáp ứng các chi phí chính thức và không phải là thu nhập cá nhân của Nữ hoàng. 

Theo tờ Al Jazeera, Vua Charles cũng tự nguyện đóng thuế cho thu nhập cá nhân. 

Hoàng gia đem lại bao nhiêu tiền cho kinh tế Anh?

Gia đình Hoàng gia thu hút khách du lịch đến Vương quốc Anh. 

Theo tờ Independent, thu nhập vé vào cửa các tòa nhà Hoàng gia là 49,9 triệu bảng trong năm tài chính 2019-2020, tăng từ khoảng 48,4 triệu bảng trong năm trước đó. 

Hoàng gia Anh được xem là đem lại hàng triệu bảng cho nền kinh tế Anh mỗi năm, với Lâu đài Windsor và Frogmore House có khoảng 426.000 du khách trả tiền trong khoảng thời gian từ tháng 4/2021 đến tháng 3/2022. Một vé người lớn có giá 26,50 bảng Anh, từ Chủ nhật đến thứ Sáu. 

Ngoài ra các điểm du lịch hoàng gia khác như Điện Buckingham, Royal Mews, Clarence House, Cung điện Holyroodhouse, và Phòng triển lãm của Nữ hoàng (Queen’s Gallery) cũng tạo ra doanh thu đáng kể – không chỉ từ vé vào cửa mà còn với đồ lưu niệm và các sản phẩm hàng hóa khác. 

Theo trích dẫn trên tờ Independent, Brand Finance ước tính thương hiệu Hoàng gia Anh đem lại 2,5 tỷ bảng Anh cho nền kinh tế mỗi năm. 

Người dân Anh nghĩ gì về Hoàng gia? 

Theo một khảo sát của YouGov đăng vào cuối tháng 4/2023 (số người khảo sát là 2030), 63% có cách nhìn tích cực về Vua Charles, 26% tiêu cực, và 11% nói không biết. 

Hoàng tử William được đánh giá tích cực hơn: 72% có cách nhìn tích cực (trong đó 36% rất tích cực), 18% tiêu cực, và 10% không biết. Catherine, Công nương xứ Wales, cũng được yêu thích: 70% tích cực, 15% tiêu cực, 15% không biết. 

Trong khi đó Hoàng tử Harry có 25% có cách nhìn tích cực, 64% tiêu cực, và 11% không biết; Meghan, Công nương xứ Sussex, có 22% có cách nhìn tích cực, 65% tiêu cực, và 12% không biết. 

Người có tỷ lệ ủng hộ thấp nhất trong Hoàng gia Anh theo khảo sát là Vương tử Andrew: 7% có cái nhìn tích cực, 84% tiêu cực (trong đó 61% rất tiêu cực), và 10% nói không biết. 

Theo khảo sát, 60% có cái nhìn tích cực về gia đình Hoàng gia nói chung, 30% tiêu cực, 10% không biết; 58% có cái nhìn tích cực về hệ thống quân chủ nói chung, 32% tiêu cực, 11% không biết; 58% nghĩ hệ thống quân chủ tốt cho Vương quốc Anh, 13% nói xấu, 22% nói không tốt không xấu, và 7% không biết. 

61% nghĩ Vương quốc Anh nên tiếp tục theo chế độ quân chủ, 24% nói nên có người đứng đầu nhà nước do dân bầu chọn, và 15% nói không biết. 

44% cảm thấy tự hào về quân chủ Anh (trong đó 25% rất tự hào), 33% không tự hào không xấu hổ, 16% thấy xấu hổ, và 6% không biết. 

Cho câu hỏi “Bỏ qua quan điểm về hệ thống quân chủ nói chung, bạn cho là Nhà vua ở góc độ cá nhân làm việc tốt hay không tốt?”, 60% nói tốt, 13% nói tệ, và 27% không biết. 

Nguồn: 

https://inews.co.uk/inews-lifestyle/money/bills/royal-family-how-much-cost-uk-what-spend-money-who-paying-coronation-2317652

https://www.theguardian.com/uk-news/2023/apr/07/british-royal-family-wealth-finances-cost-of-the-crown-summary

https://www.theguardian.com/uk-news/2023/apr/05/windsors-v-borbons-comparing-the-public-pay-of-european-royal-families

https://www.theguardian.com/uk-news/2023/apr/11/the-royal-family-an-expensive-burden-or-worth-the-cost-of-a-coffee-each

https://www.aljazeera.com/economy/2023/5/2/how-much-does-the-british-royal-family-cost-its-complicated

https://www.independent.co.uk/life-style/royal-family/royal-family-cost-money-tourism-b2333999.html

https://docs.cdn.yougov.com/72bpekq9nm/Internal_RoyalTrackers_230426_W.pdf