Nguyễn Tiến Cường: Cuộc nội chiến của MAGA

Cuộc nội chiến giữa những người Cộng hòa MAGA (Make America Great Again) đã bắt đầu, hứa hẹn những xung đột nẩy lửa.

Một bên là những MAGA truyền thống, còn gọi là MAGA gốc, hay MAGA nền tảng – những người da trắng ít học, bảo thủ, chống lại nhập cư, …Họ tin rằng việc chính phủ hiện nay – tìm cách bảo vệ quyền bình đẳng cho phụ nữ, các nhóm thiểu số – đã hủy hoại, làm suy thoái nước Mỹ. Do đó họ có xu hướng muốn cô lập Hoa Kỳ khỏi phần còn lại của thế giới. Họ là nhóm cử tri nền tảng của Trump, bất chấp Trump đã mắc tội hình sự, vi phạm hiến pháp…

Bên thứ hai là nhóm MAGA mới hình thành – còn gọi là nhóm MAGA Tân Tòng – tập hợp từ các tỉ phú, tài phiệt – có vẻ như đã kiểm soát, lèo lái được chính quyền sắp tới của Trump. Nhóm này được dẫn dắt, lãnh đạo bởi Elon Musk, tỉ phú công nghệ giàu nhất nước Mỹ và Vivek Ramaswamy. Cả 2 và nhiều người khác trong nhóm này là dân nhập cư.

Xung đột nẩy lửa mới vừa xẩy ra giữa Elon Musk và Laura Loomer –một phụ nữ hoạt động cực hữu – khi Musk chỉ trích Loomer, ngăn chận tài khoản của Loomer và một số người khác trên mạng xã hội X (Twitter trước đây). Đây là những tài khoản phải trả lệ phí, có quyền sử dụng các tính năng cao cấp của X.

Hành động của Musk đã khiến nhiều người sử dụng X cũng như MAGA lên tiếng chỉ trích dữ dội vì đã đi ngược lại những tuyên bố trước đây là sẽ tôn trọng tuyệt đối quyền tự do ngôn luận cho những ai sử dụng mạng xã hội X. Tuy nhiên, Loomer đã viết, đáp trả hành động của Musk với những lời lẽ nặng nề không khác gì Trump: “Ông đã mua đường vào MAGA cách đây 5 phút, sau khi Trump gần như bị thổi bay đầu ở Butler” (1).

Loomer đã công khai, mạnh mẽ lên án Musk, nói rằng “Musk, kẻ bám đít Trump vào giai đoạn cuối, ăn dầm ở dề quá lâu tại Mar-a-Lago để cố gắng trở thành cánh tay phải của Trump, là người chỉ đường, vạch lối cho tất cả những kẻ đồng lõa của ông ta trong ngành công nghệ lớn xâm nhập vào Mar-a-Lago”.

Trong lúc Trump còn đang tranh cử, hai phe này cùng chung một mục đích đưa Trump trở lại Tòa Bạch Ốc bằng mọi giá nên chưa xẩy ra xung đột.

Giờ đây Trump đã đắc cử, phe MAGA truyền thống muốn Trump thực thi các chính sách đã hứa hẹn, đề cao vai trò lãnh đạo của nam giới, của người da trắng, Cơ Đốc giáo, chống lại việc nhập cư.

Ngược lại, phe tân tòng, được một số người gọi là phe DOGE (Department Of Government Efficiency) do Elon Musk và Vivek Ramaswamy đồng lãnh đạo lại muốn mở rộng việc nhập cư những thành phần ưu tú của các quốc gia khác vì cho rằng người da trắng Mỹ không đủ thông minh để phát triển đất nước. Musk và Ramaswamy muốn dẹp bỏ chính phủ có nội các như hiện nay dưới thời Tổng Thống Joe Biden vì can thiệp, quản lý các hoạt động kinh doanh – đặc biệt về công nghệ – để thành lập một chính phủ biết bảo vệ ích lợi của Mỹ trước sự canh tranh của các nước khác, đặc biệt là Trung Cộng nhưng thực tế là bảo vệ quyền lợi của các tỉ phú như Musk, Ramaswamy…

Laura Loomer vào ngày thứ hai 23.12.2024 cũng lên tiếng chỉ trích Trump khi chọn Sriram Krishnan – sinh trưởng ở Ấn Độ – vào vị trí cố vấn chính sách về thông minh nhân tạo AI (Artificial Intelligence).

Sriram Krishnan từng kêu gọi hãy nới lỏng việc cấp visa theo diện H-1B, tạo điều kiện dễ dàng cho dân nhập cư có khả năng, trình độ chuyên môn cao trong công nghệ ở một số quốc gia như Ấn Độ để giải quyết tình trạng thiếu hụt chuyên viên. Tuy nhiên mục đích thật sự của lời kêu gọi này là Mỹ sẽ có số chuyên viên trong lãnh vực High-Tech với mức lương thấp hơn nhiều so với chuyên viên của Mỹ, đồng thời tránh được việc mè nheo, đòi hỏi tăng lương vì chuyên viên nhập cư với visa H-1B sẽ dễ dàng bị chấm dứt hợp đồng, đuổi về nước.

Laura Loomer nhấn mạnh thêm rằng “nội các mới của Trump thiếu vắng hẳn các CEO – Giám đốc điều hành – của các tổ hợp công nghệ cao, những người từng ủng hộ ông trong cuộc bầu cử năm 2020 hoặc cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024. Nội các mới của Trump toàn những khuôn mặt tỉ phú tham lam, chỉ muốn làm giàu cho bản thân. Đó không phải là Chính Sách Nước Mỹ Trên Hết (America First Policy)”.

Phản ứng giận dữ của Laura Loomer càng tăng khi David Sacks, người thứ hai được Trump bổ nhiệm lên tiếng bênh vực Krishnan. Trong một loạt bài viết phân biệt chủng tộc, sặc mùi phát–xít, Loomer nói như sau: –”Đất nước chúng ta được xây dựng bởi những người da trắng đến từ Châu Âu, không phải từ những kẻ xâm lược từ thế giới thứ ba là Ấn Độ. Đây không phải là phân biệt chủng tộc đối với người Ấn Độ nhưng rõ ràng nó không phải là chính sách MAGA mà tôi đã bỏ phiếu. Tôi bỏ phiếu cho việc cắt giảm thị thực visa H-1B chứ không phải mở rộng nó.”

Trả lời những gì Loomer viết, ngày 25.12.2024, ngày nghỉ lễ lớn của MAGA, Musk viết trên X: “Nước Mỹ cần gấp đôi số lượng kỹ sư hiện có, do đó cần vui mừng, hân hạnh đón nhận nguồn nhân lực này từ nước ngoài. Số kỹ sư có tài năng đặc biệt, ham thích công việc của Mỹ quá ít. Hãy suy nghĩ cho kỹ, nó giống như một đội thể thao. Muốn Đội mình chiến thắng, phải tập hợp những tài năng ở khắp nơi. Điều đó sẽ tạo điều kiện cho Đội chiến thắng”.

Bà Loomer tiếp tục chỉ trích “DOGE” có hoạt động thật không hay chỉ là một dự án hoang tưởng?”. Những MAGA khác bực bội càm ràm về sự ngạo mạn của Musk với những phản ứng hời hợt, thái độ coi thường những lời chỉ trích của họ về chương trình H-1B. Những người khác nói rõ hơn, năm 2024 đã có những đợt sa thải lớn trong ngành công nghệ, tại sao những người này không được tuyển dụng lại khi có nhu cầu cấp thiết?

Musk đã trả lời rằng ” Đầu tư, đào tạo chuyên viên người Mỹ thật sự khó khăn, quá nhiều tốn kém. Mất rất nhiều thời gian, tiền bạc, công sức để một người Mỹ làm việc hữu hiệu, có năng suất – đó là một khoản lỗ ròng ngắn hạn – sẽ dễ dàng thuận tiện hơn nhiều khi đưa những công nhân lành nghề vào làm việc, những người có thể không làm thật tốt công việc, nhưng sẽ làm việc với một chi phí rất ít, đồng thời họ cảm thấy vui khi được ở đây.”

Loomer cũng cho Trump biết về bình luận của mình, viết rằng “Musk đang chế nhạo các MAGA là những kẻ đần độn, đáng khinh. Nền tảng ủng hộ Trump đang bị thay thế bởi những giám đốc điều hành các tổ hợp công nghệ, đây là điều thật sự đáng buồn, rất đáng buồn cho MAGA”.

Trong khi đó, những người ủng hộ MAGA khác trên X đã chỉ trích Musk, phàn nàn rằng Musk đã không trả tiền cho họ, như đã hứa khi đã tham gia vào bản kiến ​​nghị “tự do ngôn luận” của Musk trong chiến dịch.

Đồng thời, Steve Bannon, đồng minh chính của Trump trong nhiệm kỳ trước, một nhân vật chính của MAGA đã sử dụng một mạng truyền thông xã hội cực hữu khác để cảnh cáo những người ủng hộ mình rằng – Musk đang cho thấy bản chất thật của ông ta – Bannon kêu gọi chương trình thị thực H-1B phải được hủy bỏ hoàn toàn.

Jack Posobiec, một nhân vật cực hữu khác đã tweet: “Giờ thì chúng ta đã biết ai là kẻ đang làm giàu bằng cách lừa dối người lao động Mỹ”.

Trump không tham gia vào cuộc chiến, không đứng về bên nào nhưng trong một cuộc trao đổi riêng với Musk trên Truth Social, Trump đã viết: “Musk! Giờ này anh ở đâu? Sao không đến Mar-a-Lago – trung tâm của vũ trụ – dự lễ đêm giao thừa? Bill Gates đã xin phép đến, tối nay. Chúng tôi nhớ anh và x ( theo Alayna Treene của CNN, “x” ám chỉ con trai của Musk. Đêm giao thừa sẽ rất tuyệt vời”.

Còn hơn 20 ngày nữa Trump mới nhậm chức nhưng cuộc chiến giữa MAGA chính thống và MAGA tân tòng đã bắt đầu. Cuộc nội chiến trong đảng Cộng Hòa, dù không có máu đổ thịt rơi nhưng hứa hẹn sẽ không kém phần dữ dội, gay cấn. Tương lai nước Mỹ đi về đâu vẫn còn là một dấu hỏi lớn.

Nguyễn Tiến Cường

********

(1) Trump Ally Laura Loomer Says Elon Musk Is ‘Silencing’ Her Amid Immigration Spat, Rollingstone.

*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của Diễn Đàn Thế Kỷ.