Phạm Lưu Vũ: Chủ nghĩa cơ hội chính trị

Từ trái sang phải: Tượng đài Lênin bị phá hủy/giật đổ tại Khmelnytskyi, Ukraine; gần Stanytsia Luhanska, Ukraine; bên cạnh Cung điện Mogoşoaia, Romania.

Chủ nghĩa cơ hội chính trị là tư tưởng dùng hình ảnh lãnh tụ một cách bừa bãi, bất chấp thực tại khách quan để chứng tỏ lập trường… hòng kiếm chác vị trí, chức vụ trong chính trị. Sinh thời, chính VI. Lê Nin (Vladimir Ilyich Ulyanov, hay còn được gọi là Vladimir Lenin) rất ghét điều này. Cầm đầu tư tưởng này là PLê Kha Nốp (Georgy Plekhanov), một trong những nhà lý luận hàng đầu của Đảng Cộng sản Liên Xô. PLê Kha Nốp công khai ca tụng Lê Nin ở mọi lúc, mọi nơi, khiến Lê Nin cũng phải phát ngượng mà bảo với các đồng chí của mình: “Nói như thể chân lý là con đẻ của anh ta (trỏ PLê Kha Nốp)”.

Lê Nin xếp tất cả lũ này vào cái rọ “mensheviks”, tới Đại hội VII (1918), ông đề nghị đổi tên Đảng Cộng sản Liên Xô, lúc bấy giờ đang mang tên Đảng Lao động Dân chủ Xã hội Nga thành Đảng Bolshevik Nga.

Lê Nin càng e ngại, nếu bọn trí thức cũng cơ hội chính trị. Khi thấy Goorki viết bài ca ngợi mình, Lê Nin bảo ngay: “Trí thức là cục phân”, khiến Goorki cụt hứng, không dám mơ màng đến chính trị nữa, phải chuồn sang Ý sống.

Sau Cách mạng tháng 10, Trotsky chủ trương sự hợp nhất giữa phái Mensheviks và phái Bolsheviks là không thể, và tham gia phái Bolsheviks, khiến Lê Nin cũng phải thốt lên: “Không có người Bolshevik nào tốt hơn ông ta…”. Đến khi Trotsky ủng hộ việc thành lập một đảng tiên phong của giai cấp lao động, quốc tế vô sản… và nổi lên thành một trong những nhà chính trị hàng đầu, Lê Nin bắt đầu phê phán và coi Trotsky là một tên cơ hội chính trị.

Đến khi Stalin lên nắm quyền thì Trotsky phải chuồn sang Nam Mỹ. Song vẫn bị Stalin sai sát thủ sang tận nơi giết cho bằng được.

Sau khi Lê Nin chết 100 năm, khi mà 2/3 nhân loại đã xếp ông, và những Stalin… vào hạng đại đồ tể, khắp nơi trên thế giới, người ta đang giật đổ tượng ông, thì ông cũng không thể ngờ rằng, chủ nghĩa cơ hội chính trị bẩn thỉu vẫn còn rơi rớt. Ở một nơi tận xứ Nghệ xa xôi, người ta vẫn dựng tượng ông, nặng tới 4 tấn rưỡi. Để làm gì nhỉ? Để tích trữ đồng, phòng khi thiếu đồng làm nõ điếu cày chăng?

Phạm Lưu Vũ