Trùng Dương: ‘Silent Spring’: tác phẩm khởi xướng phong trào bảo vệ môi trường

“Tất cả chúng ta có mặt trên hành tinh này đều là với tư cách du khách. Không ai trong chúng ta có thể sống ở đây mãi mãi. … Dù chúng ta chỉ sống được vài năm hay cả thế kỷ, sẽ thực sự đáng tiếc và đáng buồn nếu chúng ta dành thời gian đó để làm trầm trọng thêm những vấn đề gây đau khổ…

Đọc thêm

Trùng Dương: ‘Ngày ký giả đi ăn mày’ 10 tháng 10, 1974 và cuộc tranh đấu cho tự do báo chí của Miền Nam

Cũng vào khoảng này 50 năm trước là thời gian giới báo chí tại Miền Nam đứng lên đòi quyền tự do báo chí, cùng với người dân đòi quyền được thông tin ngay thực. Nhiều người chỉ còn nhớ tới cuộc biểu tình không tiền khoáng hậu mệnh danh là “Ngày ký giả đi ăn mày”. Vào ngày 10 tháng 10 năm 1974, hàng trăm ký giả,…

Đọc thêm

Trùng Dương: Kiểm tin bầu cử 2024

Khi tôi bắt đầu viết bài này chỉ còn non hai tuần nữa là đến ngày bầu cử 5 tháng 11, 2024 được coi là một mất một còn giữa dân chủ và độc tài tại Hoa Kỳ. Cho tới nay đã có trên 17 triệu người bỏ phiếu bầu, hoặc qua bưu điện hoặc đích thân tới phòng bỏ phiếu. Ngay cả tiểu bang North Carolina chịu…

Đọc thêm

Trùng Dương: Lên rừng nghe cây tâm sự

Cách nơi tôi ở độ hai tiếng lái xe có một cụm rừng gỗ đỏ, tức sequoia, tên là Calaveras Big Trees. Tôi đã nhiều lần tới thăm, hoặc một mình hoặc với thân hữu từ xa tới chơi. Tôi rất hãnh diện là nơi mình sống lại gần với một cụm rừng cổ thụ đến vậy, nên hay thích rủ bạn tới thăm rừng, cũng như… khoe…

Đọc thêm

Trùng Dương: Nghĩa vụ cảnh báo: Các bác sĩ phân tâm học lên tiếng về tâm thần nguy hiểm của Donald Trump

Mặc dù các bác sĩ tâm thần có bổn phận bảo mật các thông tin sức khỏe tâm thần do bệnh nhân tiết lộ, nhưng hầu hết các tiểu bang tại Hoa Kỳ đều có luật bắt buộc hoặc cho phép bác sĩ tâm thần tiết lộ thông tin bí mật khi bệnh nhân có triển vọng gây tổn hại cho cộng đồng. Hầu hết các luật này,…

Đọc thêm

Trùng Dương: ‘Hãy cùng viết thăm Trang’

“Hôm nay hãy viết một lá thư/bưu thiếp để Phạm Đoan Trang biết rằng cuộc chiến của cô ấy cũng là cuộc chiến của chúng ta.” – LIV Đó là tựa của lá thư của LIV (viết tắt của Legal Initiatives for Vietnam, Sáng kiến Pháp lý Việt Nam, của một nhóm bạn trẻ lặng lẽ hoạt động từ khoảng chục năm nay) được gửi tới hộp thơ…

Đọc thêm

Trùng Dương: Minh họa với trí tuệ nhân tạo

Gần đây, tôi soạn lại một truyện ngắn cho một tạp chí nhân Ngày Của Cha, kể lại một kỷ niệm thuở nhỏ với ông cụ thân sinh, trong đó có cảnh mấy bố con hì lục làm một cái đèn kéo quân cho một dịp Trung thu. Có một chi tiết trong truyện, đó là việc tôi có nhiệm vụ vẽ một số hình nhân để cắt…

Đọc thêm

Trùng Dương: Cơn sốt trên Cánh Đồng Xuân

Chuyện lẽ ra chẳng có gì. Cho đến khi bị chính trị xâm đoạt.  Vào một ngày mùa hè, Erika Lee, 35 tuổi và là một cư dân của thành phố Springfield, tức Cánh Đồng Xuân, thuộc tiểu bang Ohio, đưa lên trên trang Facebook của cô một tin đồn bâng quơ cô mới nghe được.  Điều cô nghe được là con mèo của một người hàng xóm…

Đọc thêm

Trùng Dương: Nam Cực: Cuộc du hành xuống đáy địa cầu

Tôi là người chịu lạnh rất dở. Thích du lịch, nhưng tôi không hề dám tơ tưởng tới đi thăm thành phố Harbin, cực đông bắc Trung Hoa giáp ranh với Nga, nơi hàng năm vào tháng Giêng có Hội Băng và Tuyết khi người địa phương kéo về từ sông Songhua từng khối băng để xây các lâu đài và đẽo tượng dựng nên nguyên một thành…

Đọc thêm

Trùng Dương: Các chuyên gia tâm thần: Mối nguy của Trump 2.0

Khi Tổng thống Joe Biden vấp váp lúng túng, có khi như bị đông cứng không nghĩ ra chữ, trong kỳ tranh biện vào cuối tháng Sáu vừa qua với ứng cử viên Donald Trump của đảng Cộng hòa, nhật báo The New York Times ngay lập tức khởi động một chiến dịch khiến một độc giả dài hạn nhiều năm như tôi không khỏi sững sờ, đó…

Đọc thêm

Trùng Dương: Lang thang ở Buenos Aires – ‘Cái Nôi Của Tango

Cô bạn đồng hành và tôi tới Buenos Aires, thủ đô Argentina, vào một ngày đầu tháng Hai (mùa hè ở nam bán cầu) sau 9 giờ bay từ Houston. Chúng tôi nghỉ lại đây hai ngày trước khi đáp chiếc Star Princess cho một chuyến du ngoạn 16 ngày xuống Nam Cực. Đây là lần đầu tiên tôi đi thăm vùng nam bán cầu.  Buenos Aires, có…

Đọc thêm

Trùng Dương: Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Đảng viên Cộng hòa tiếp tay đảng đối lập bảo vệ dân chủ

“Trong cuộc bầu cử này, tôi không quan tâm tới quan điểm chính sách của bà [Harris] về bất kỳ vấn đề nào khác ngoài Dân chủ, Hiến pháp và Pháp quyền của Hoa Kỳ. Tôi tin rằng tất cả người Mỹ nên [hành xử] như vậy.” – Cựu thẩm phán bảo thủ Judge Michael J. Luttig, trong thư công nhận ứng cử viên Dân chủ Harris “Chúng…

Đọc thêm

Trùng Dương: Đảng viên Cộng hòa kêu gọi bạn đồng đảng đặt lòng ái quốc trên đảng phái, bảo vệ dân chủ

Lần lượt, kẻ trước người sau vào những thời khắc khác nhau trong bốn ngày Hội nghị của đảng Dân Chủ từ 19 tới 22 tháng 8 vừa qua tại thành phố Chicago thuộc tiểu bang Illinois, Hoa Kỳ, một số đảng viên gạo cội Cộng hòa không-chấp-nhận-Donald-Trump lên diễn đàn bầy tỏ sự ủng hộ dành cho ứng cử viên Tổng thống Kamala Harris trong kỳ bầu…

Đọc thêm

Trùng Dương: Tu Chính Án 19: Quyền phụ nữ bỏ phiếu và cuộc tranh đấu không ngừng cho dân quyền tại Mỹ

Vào đầu mùa hè năm nay, một nhóm với đa phần là phụ nữ thuộc cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa và gồm các thành viên trong giới báo chí, nghệ thuật trình diễn, nhà viết truyện phim, cố vấn chính trị, sử gia, và chuyên viên nhiều ngành khác đã họp nhau lại thành lập tổ chức chính trị có tên gọi là  Dự án…

Đọc thêm

Trùng Dương: Viễn Phố – Người đàn bà đằng sau bộ ‘Văn Học Miền Nam 1954-1975’

Lời giới thiệu: Tôi không khỏi bâng khuâng được tin Chị Võ Phiến, tên thật là Viễn Phố, phu nhân nhà văn Võ Phiến (1925-2015), đã qua đời ngày 24 tháng 7, 2024, hưởng thọ 94 tuổi.  Trong số các bạn đời của các bạn văn của tôi, chị là người phối ngẫu tôi có dịp gần gũi hơn cả, từ khi anh còn sống và cả sau…

Đọc thêm

 Trùng Dương: Chính trị Mỹ: Dân chủ tự bắn vào chân; Cộng hòa chống-Trump chạy lại trấn an

Full Debate: Biden and Trump in the First 2024 Presidential Debate | WSJ Cuộc tranh biện tổng thống đầu tiên giữa Tổng thống đương nhiệm Joe Biden và cựu Tổng thống kiêm can phạm Donald Trump đã diễn ra ngày 27 tháng Sáu vừa qua do đài CNN tổ chức. Trên 49 triệu người đã theo dõi trực tuyến, ít hơn so với 84 triệu ở kỳ tranh…

Đọc thêm

Trùng Dương: The Monuments Men & Women: Những chiến sĩ bảo tồn di sản văn hóa, nghệ thuật – xưa và nay

Ngày 4 tháng 6 vừa qua thế giới tưởng niệm 80 năm ngày quân Đồng minh gồm Anh, Mỹ và Canada đổ bộ lên bờ biển Normandy thuộc tây bắc nuớc Pháp, mệnh danh là D-day, trong đại chiến dịch Overlord, bắt đầu một cuộc chiến khốc liệt đẫm máu kéo dài 11 tháng sau đó, để giải phóng Âu châu khỏi tay quân Đức Quốc Xã của…

Đọc thêm

Trùng Dương: Cuộc truy tìm kẻ tình nghi tiết lộ bí mật quốc phòng

Rạng đông ngày thứ Năm tuần vừa qua, 13 tháng 4, tại một khu gia cư của thành phố North Dighton thuộc tiểu bang Massachusetts, nhóm phóng viên báo New York Times tới gõ cửa nhà Jack Teixeira, người tiết lộ các tin tình báo của Bộ Quốc Phòng Mỹ làm rúng động thế giới trong nhiều ngày qua.  Ông bố dượng của Teixeira, Thomas Dufault, một trung…

Đọc thêm

Trùng Dương: Viết ở tuổi 80

Năm tôi lên 60 tuổi, đang còn bận đi làm, chẳng có gì đáng nói, nếu không là những chuyện gọi là “chính trị văn phòng,” office politics, của tờ báo Mỹ thuộc loại trung bình mà tôi có dịp cộng tác trong vòng 13 năm trước khi về hưu sớm ở tuổi 62 “để… sáng tác,” dù vậy trong thời gian ngắn ngủi ấy tờ báo trải…

Đọc thêm

Trùng Dương: Thăm chị Thiên Nga Nguyễn Thanh Thủy

Chúng tôi tới thăm chị vào một ngày mưa to gió lớn ở Quận Cam. Vì đã hẹn từ nhiều ngày trước nên không thể hoãn, một phần tại thời gian tôi ở nam Cali cũng giới hạn. Nên chỉ gọi chị cho biết sẽ tới trễ một chút vì cũng còn phải tìm đường, mà đường xá nhiều chỗ đang bị ngập lụt.  Nhân chuyến đi nam…

Đọc thêm

Trùng Dương: Tháng Hai vườn hạnh nhân nở rộ dọc thương lộ 99

Một ngày vào cuối tháng Hai tôi lái xe xuống khỏi đèo Tejon trên đường ngược bắc về Sacramento.  Mọi lần tôi thường phân vân nên chọn đường số 5 hay đường 99, cả hai cùng dẫn tới thủ phủ Cali, và tôi thường chọn xa lộ 5 vì tương đối ít xe và không gặp nhiều con lộ cắt ngang, lại có nhiều trạm nghỉ chân công…

Đọc thêm

Trùng Dương: Cố Thẩm phán Sandra Day O’Connor: Một đời chu toàn việc nhà, việc nước.

Thẩm phán Tối cao Pháp viện Sandra Day O’Connor1930-2023.   Bà Sandra O’Connor là phụ nữ đầu tiên trở thành thẩm phán tại tòa Tối cao Pháp viện Mỹ, cơ quan quyền lực nhất của Hoa Kỳ, do Tổng thống Cộng hòa Ronald Reagan đề cử, nhằm hoàn tất một lời hứa khi tranh cử là sẽ đề cử một phụ nữ vào tòa Tối Cao lâu nay…

Đọc thêm

Trùng Dương: Phim ‘Napoleon’: Chỉ có vậy thôi sao?

Sau hơn hai tiếng rưỡi trải qua sáu trận đánh hung bạo người chết như rạ (của tổng cộng 81 trận ghi trong lịch sử, trong đó một nửa là thua) của Hoàng đế Pháp Napoleon Bonapart (1769-1821), xen kẽ với những cảnh hoàng đế đắm mình làm tình với một Josephine hơi lãnh cảm, bước ra khỏi rạp hát, người xem phim tự hỏi: Chỉ có nhiêu…

Đọc thêm

Trùng Dương: Trông vời quê mẹ…

Chiều chiều ra đứng ngõ sauTrông vời quê mẹ ruột đau chín chiều— Ca dao Tháng 10 vừa qua tôi có dịp thăm lại Hòn Vua trên bờ biển nam tiểu bang Oregon, cách biên giới với Cali khoảng 80 miles. Nếu định tìm xem Hòn Vua nằm ở đâu trên Google Search hay Google Earth, bạn sẽ không tìm thấy đâu. Vì địa danh đó chỉ nằm…

Đọc thêm

Trùng Dương: Cuộc tranh đấu dài cả thế kỷ cho Tu Chính Án 19 công nhận quyền đầu phiếu của phụ nữ Hoa Kỳ

Ngày 26 tháng 8 hàng năm tại Mỹ là ngày Phụ Nữ Bình Đẳng để kỷ niệm ngày Tu Chính Án 19 công nhận quyền đầu phiếu của phụ nữ Mỹ sau cả một thế kỷ tranh đấu của giới phụ nữ để giành lấy quyền có tiếng nói. Mặc dù Tu Chính Án 19 đã được chính thức phê chuẩn công nhận bởi tiểu bang cuối cùng…

Đọc thêm

Trùng Dương: Đọc lại ’Rừng Mắm’của Bình Nguyên Lộc, lan man nghĩ về Đồng bằng Sông Cửu Long

Gần đây, một nhóm bạn và tôi cùng đọc lại “Những truyện ngắn hay nhất của quê hương chúng ta” (Sóng, Saigon, 1973; và Sống Mới in lại tại Hoa kỳ, 1989), mục đích là chọn ra 10 truyện hay nhất, thể theo lời yêu cầu của Giáo sư Sử Nguyễn Dịu Hương thuộc Đại học Tiểu bang California tại Irvine. GS Hương vừa xin được một cái…

Đọc thêm

Trùng Dương: Cựu thẩm phán bảo thủ mong mỏi cứu vãn đảng Cộng hòa đang sa lầy trong chủ nghĩa Trump (Trumpism)

“Đảng Cộng hòa, cũng như ông Trump, phải chịu trách nhiệm về bản cáo trạng tháng Sáu này–và sẽ chịu trách nhiệm về bất kỳ bản cáo trạng và truy tố nào dành cho ông ta về [biến động] ngày 6 tháng Một [2021].” –Cựu Thẩm phán bảo thủ J. Michael Luttig Cựu thẩm phán Cộng hòa J. Michael Luttig, tại buổi điều trần của Ủy ban Hạ…

Đọc thêm

Trùng Dương: 48 năm sau nhìn lại. Công trình vãn hồi sách báo Miền Nam & nghiên cứu kinh nghiệm kiến quốc 1955-1975 của VNCH

Vào buổi sáng ngày 1 tháng 5 cách đây 48 năm, tôi thức dậy trong căn lều nhà binh mới dựng hôm trước trong trại Camp Pendleton ở Nam California, cỏ còn cao quá đầu gối, chỉ mới có tôi và hai đứa con nhỏ, 9 và 2 tuổi. Mấy mẹ con được lùa vào đây nửa đêm hôm trước từ chiếc xe buýt đón chúng tôi đến…

Đọc thêm

Trùng Dương: Leonardo và ‘Bữa Tiệc Cuối Cùng’: Tuyệt phẩm ‘tình cờ’ và công trình trùng tu kéo dài 21 năm

Một trong những tác phẩm hội hoạ cổ điển còn tồn tại tới nay “Last Supper” (Bữa tiệc cuối cùng) của danh họa Leonardo da Vinci, hoàn tất vào năm 1498 sau bốn năm thực hiện, là một trong những tác phẩm cổ điển được giới nghiên cứu nghệ thuật bàn thảo nhiều nhất. Đó cũng là tác phẩm đòi hỏi nhiều lần trùng tu hơn cả, với…

Đọc thêm

Trùng Dương: Chủ bút, người là ai?

Nhân chủ bút Phạm Phú Minh của Diễn Đàn Thế Kỷ thông báo nghỉ hưu ở tuổi đã-quá-tuổi-hưu 85, tôi đi tìm một tấm thiệp để gửi chúc mừng anh.  Giá còn vẽ được—bây giờ thú thật là đến viết, mấy ngón tay vốn quen với bàn máy chữ điện toán đã không còn nghe lời mình nữa, nói chi vẽ! —thì đã vẽ cho anh một tấm…

Đọc thêm