Thơ Hoàng Hưng: Đường về đất Phật
20 năm trước (2004) một cơ duyên cho tôi chuyến hành hương đầu tiên về Tứ thánh địa Phật giáo ở Ấn Độ và Nepal: Bồ đề Đạo tràng, nơi Đức Phật giác ngộ chánh pháp, Lâm Tì Ni (Lumbini) nơi Đức Phật đản sanh, Vườn Lộc Uyển (Sarnath) nơi lần đầu tiên Đức Phật thuyết pháp, Câu Thi Na (Kushinagar) nơi Đức Phật nhập Niết Bàn, cùng một số địa điểm khác ghi dấu chân Phật tổ.
Những trải nghiệm có thật trên đường hành hương, từ những hỗn mang, nghịch lý, đối chiếu xưa-nay, những câu hỏi không dễ giải đáp về thế sự và trong tâm trí, cho đến khi có được những giây phút yên bình khi vụt ngộ lẽ “sắc-không”, đã được ghi lại trong những vần thơ mà tôi xin chia sẻ cùng quí bạn.
Hoàng Hưng
***
Ở đầu đường tới đất Phật: Bangkok! Ngổn ngang sự đời!
MƯA BANGKOK
Mưa Bangkok nhơm nhớp
Mùi sầu riêng
Áp lực màng tang một cái chợ vỉa hè
Thèm trận mưa Sài Gòn trắng trời trắng đất.
Chiều nay Hoàng Cung đóng cửa
Cô “gai” [1] gốc Hoa dỗ tôi vào trung tâm mỹ nghệ cắt cổ
Anh tuk – tuk mặt đen toét cười chìa tờ rơi đầy hình gái mat-xa béo núc
Pát poong Pát poong [2]
Nghe như tiếng rao bánh bao ngon
Tôi không hiểu nổi
Làm sao trên cái đống bầy hầy hai chân tôi đang dính
Lại mọc lên những cao ốc tráng lệ kia
Lại phóng đi xa lộ trên không vút tới cổng trời
Tôi làm sao hiểu nổi
Thành-phố-thiên-thần [3] toàn những người bán lẻ niềm vui trần thế
Thailand-mỉm-cười [4]
Thigh Land-đùi-dài [5]
Lớp lớp thiếp vàng trên mình Phật nằm Phật đứng
Một trăm lẻ tám quả chuông rộn rã lối vào chùa
Tôi ngẩn ngơ theo gót chân trần dưới lớp y vàng rực
Đi trong bùn đi trong mưa.
Mình hành khất gì đây hành khất một niềm tin bên trên lý lẽ?
Hành khất nụ cười phi-du-lịch của em?
Chỉ còn hơn một giờ bay là về đến Sài Gòn
Vẫn không hiểu mình tìm gì ở Bangkok?
[1] Guide: hướng dẫn viên du lịch.
[2] Tên khu ăn chơi nổi tiếng nhất Bangkok
[3] Bangkok tên tiếng Thái là Krongthep, nghĩa là “Thành phố của các thiên thần”
[4] Khẩu hiệu của ngành du lịch Thái Lan (Smiling Thailand)
[5] Những người công kích công nghiệp du lịch tính dục của Thái Lan sử dụng cách chơi chữ đồng âm khác nghĩa: Thigh Land, có nghĩa là “Xứ sở của bắp đùi ”, phát âm giống Thailand (Xứ sở của người Thái)
***
NGHE QUẠ KÊU Ở CALCUTTA
Người phu xe ngồi khâu áo
Chiếc áo rách từ thuở chưa có cội bồ đề
Giữa tiếng quạ kêu
Người phu xe chăm chú đường kim mũi chỉ
Quên mất mình đang đợi khách
Quạ kêu quạ kêu lẫn dàn kèn xe buýt inh ỏi
Hai viên Xá Lợi lấp lánh trong nhà bảo tàng
Thần Tara vặn mình theo nhịp vũ trụ
Quạ kêu quạ kêu ở Calcutta
Người bán trà sữa mang họ Barua vốn dòng Thích Ca
Dòng Thích Ca bị người đời truy sát
Người bán trà sữa ngồi xếp bằng rót một vòng trà cho bọn du khách hiếu kỳ
Món trà sữa từ thời Đức Phật
Quạ kêu quạ kêu lẫn tiếng rùng rùng những toa xe điện vừa chạy vừa long ra
Hai bên hè phố
Người chờ việc ngồi bẻ ngón tay trong nắng
Lòng đường mấp mô đen bóng những viên gạch trăm năm
Quạ kêu quạ kêu trưa nắng
Chạy túa ra
Bày taxi – bọ cánh cứng màu vàng
Cả thành phố người xe lúc nhúc
Hăng nồng hương liệu nghìn năm
Xa lắc rồi
Cõi buồn vui hờn giận của chúng mình
Cõi lo toan vặt vãnh của chúng mình
Anh cầm tay em
Buông mình vào cõi khác
Giữa tiếng quạ kêu ở Calcutta
***
SÔNG HẰNG
Mặt trời lên sông Hằng
Còn lại bóng đêm xác con trâu mộng
Những dàn thiêu nổi lửa ven bờ
Ánh bình minh trên vòm đá cổ
Tràn xuống sông bày người ngũ sắc
Xin nước sông rửa sạch tội tình
Lão du-già sát đầy mình tro tử thi vừa nguội
Uớp xác phàm bằng hương liệu sắc-không
Sông Hằng sông Hằng cho tôi một gịot nước thiêng
Một giọt nước thôi
Giọt nước nào tẩy hết ưu phiền
Sông Hằng sông Hằng cho tôi chết giữa dòng để tái sinh làm nhà thơ hay thiền sư lang bạt
Mặt trời lên
Loé cười hàm răng anh bán cá
Suốt buổi sáng anh nhẫn nại đeo bám du thuyền
Để bán cho bằng được một giỏ cá tươi
Nụ cười sông Hằng
Trên mình con cá em phóng sinh
Trên chiếc nhẫn ngón tay em đuổi theo làn cá
Nụ cười sông Hằng
Triệu triệu năm sông nhẫn nại chở Hi Mã Lạp Sơn về xuôi
Nước sông đỏ tươi
Bao giờ mòn hết núi…
***
CHÓ RỪNG
Suốt đêm nghe chó rừng hú quanh đồng cỏ
Chúng vừa hú vừa chạy nhanh như gió
Có khi rỡn đùa như trẻ chạy chơi
Bọn trẻ Tây Tạng không biết mình sinh ra trên đất khách quê người
Có khi than khóc như trẻ đói ăn
Những đứa trẻ trong làng Nepal mắt đen viền sâu hoắm
Có khi tiếng tù và tiếng niệm chú rền rĩ trong Đại Tháp Hoa Sen
Làm bè trầm cho hợp ca chó rừng lanh lảnh
Suốt đêm thao thức hồ nghi
Tiếng chó rừng có thật không có thật?
Tiếng vô minh
Hú lên lừa mị trên đường ta đi tìm sự thật?
Gần sáng khoác áo ra rừng
Bắt chước tiếng hú gọi chó về
Bỗng mắt mắt mắt mắt
Chi chít mắt xanh
Nhìn ta trong bóng đêm
Im lìm
***
LỰA CHỌN
Gửi Ngô Mai Phong
Những con chó nằm say ngủ trên lối vào Bồ Đề Đạo Tràng [6]
Cho ngon mộng chó, khách hành hương nhễ nhại
Đi vòng sang bên
Vừa đi vừa tụng bồ đề dạ bồ đà dạ [7]
Vừa khi chiếc lá trên cây ngàn năm
Rụng xuống
Vừa khi đám hành khất ùa đến
Lời than van lẵng nhẵng gáy anh
Phút giây ấy
Anh móc túi tìm đồng bạc lẻ
Hay giơ tay đón chiếc lá
Hay chụp bắt sự an lạc của bày chó
Vào camera con mắt thứ ba?
[6] Thánh địa Phật giáo, nơi Đức Thích Ca thành đạo dưới cây bồ đề
[7] Lời trong Chú Đại Bi của Phật giáo
***
MÙA KHÔ
Mênh mông lòng Ni- Liên- Kiền [8] gió chạy cát bay
Bày chó đói chạy nhông theo chân người đi bãi
Bìa làng bóng xari [9] cúi xuống bãi phân bò bốc khói
Năm xưa Người giã từ hang núi xuống làng này
Và thành đạo dưới cội cây.
[8] Con sông mà Thái tử Tất Đạt Đa đã lội qua để đến ngồi thiền và giác ngộ dưới cây bồ đề.
[9] Trang phục truyền thống của phụ nữ Ấn
***
BÊN MÁI CHÙA
Trống không giữa xanh um
Cây tùng năm xưa sét đánh bật gốc
NGHE
Lặng mà nghe
Tuyết tan đỉnh núi
Nghe trẻ hát đường non
Ngỡ lối về nhà
Nghe hạc gọi
Trong sương dày
Lội sương đi tìm
Thấy sườn tháp trắng
Nghe nắng trưa
Vỡ trên cành
Nghe nhịp mõ
Từ lòng đất
Nghe rừng xêxan [10] nở
Trên đầu sừng nilgai [11]
[10] Loài cây rất phổ biến ở vùng Bengal Ấn Độ và Nepal.
[11] Loài thú rừng phổ biến ở Lumbini, đầu giống hươu, có bờm như ngựa.
***
TRONG RỪNG XÊXAN
Giữa cánh rừng xêxan
Tôi bắt gặp lũ trẻ trong làng
Đùa vui trên đống rác thải du lịch
Những tràng hoa phoi bào trên tóc
Trên mình gấm vóc giấy màu
Chúng nhảy nhót hò reo
Như chưa từng đói khát
Các em hãy tới bên ta
Nhảy múa trên những ưu phiền của ta
Trên mình ta rác rưởi phù hoa
Hãy rửa sạch ta bằng tiếng cười
Trong vắt
Hoàng Hưng