Trần Mộng Tú: Tiếng hát Khánh Ly

Đọc trên Việt Báo thấy hình ảnh mừng sinh nhật ca sĩ Khánh Ly 80 tuổi với những bài viết về cuộc đời và tiếng hát của chị.

Tôi cũng muốn gửi lời chúc mùng tuổi 80 của Chị. Chúc Chi khỏe mạnh mãi mãi để tiếp tục hát cho những người Việt, yêu tiếng Việt và trong đó có tôi nữa. 

Trời cho Khánh Ly một giọng hát đặc biệt, Chị hát nhạc của ai cũng hay nhưng đặc biệt là hát nhạc Trịnh Công Sơn. Nhạc của Trịnh Công Sơn là nhạc viết về chiến tranh, nhạc kể lại những chết chóc, mất mát, tang thương của một nước nhược tiểu. Gọi nhạc Trịnh là Nhạc Phản Chiến cũng không sai vì lời trong bài hát vừa ru ngủ vừa làm cho những người lính chùn tay, buông súng không muốn chiến đấu nữa.

Trời sinh ra Khánh Ly để hát, nhưng đặc biệt để hát nhạc Trịnh Công Sơn. Với giọng khao khao kể lể chậm rãi Chị làm cho người nghe như thấy trước mặt một khúc phim chiến tranh quay chậm. Những bài hát nghe một lúc người lính muốn buông súng, không phải đầu hàng mà muốn quay về với gia đình, về hậu phương…một hậu phương chưa bao giờ an bình. Họ muốn quay về vì không biết ngày mai có còn quay về được nữa hay không?

 Một lần tôi bất chợt nghe Khánh Ly hát: 

Ta không thấy em từ bấy lâu nay, mùa mưa làm rừng đước dâng đầy/trên cao gió hát mây như tóc/tràm đứng như em một dáng gầy. Mỗi con lạch là mỗi xót xa, mỗi giòng sông là mỗi tuổi già, thành phố đâu đây khuất hình khuất dạng, cuộc chiến già nua theo mỗi tiếng ca….(Thơ U Minh- Nguyễn Tiến Cung, Phạm Duy phổ nhạc)

Tiếnh hát của chị rời rạc, kể lể. Bài hát không có tiếng súng tiếng bom nào cả, nhưng qua cái giọng nhừa nhựa chẫm rãi của chị ta thấy như những trang sách viết về chiến tranh đang lật từng tờ và người lính đó đang bì bõm trong rừng đước U Minh. Anh không bao giờ còn gặp lại người yêu nữa. Anh tử trận hay người yêu đã bỏ đi xa? Kết thúc nào cũng buồn cả.

Tôi nghe đi nghe lại nhiều lần đoạn hát giản dị này và lúc nào nghe cũng ứa nước mắt.

Còn nữa….tiếng hát Khánh Ly là tiếng hát cho chiến tranh ngay từ tiếng hỏa tiễn đầu tiên dội vào thành phố miền Nam và tiếng hát của chị đong đưa trên những xác người của cuộc chiến hơn 20 năm giữa hai miền Nam Bắc.

Đôi khi tôi tự hỏi có bao giờ Chị bị chính tiếng hát của mình khi hát nhạc Trịnh Công Sơn làm u uẩn đời sống hay không? Những bài hát đầm đìa nước mắt và bom đạn! -Những giọt nước mắt khô và những bom đạn không tiếng nổ đó, đã ảnh hưởng như thế nào trong đời Chị.

Tôi chúc Chị những ngày tháng sau 80 năm đời là những ngày an vui khỏe mạnh.

Trần Mộng Tú

3/15/2025