Nguyễn Quốc Khải: Văn hóa Amish qua nhiếp ảnh

Cách Washington, D.C. khoảng hai giờ lái xe về phía bắc, có một cộng đồng người Amish nhỏ với gần 30,000 người sống ở Quận Lancaster thuộc khu vực đông nam của Pennsylvania. Khoảng 30,000 người Amish khác sống ở các quận còn lại của Pennsylvania. Trên toàn quốc, khoảng 220.000 người Amish sống rải rác trên 27 tiểu bang ở vùng Trung Tây và Trung Đại Tây Dương.

Nền văn hóa Amish đặc biệt thu hút hơn 8,3 triệu du khách hàng năm và mang lại 1.5 tỷ đô la cho vùng Lancaster, còn được gọi là Quốc gia Hòa Lan ở Pennsylvania. Du lịch là ngành công nghiệp thứ hai của Pennsylvania sau nông nghiệp. Đến thăm quốc gia Amish cho phép bạn chứng kiến những truyền thống từ hàng trăm năm trước, nơi ngựa và xe lôi (buggy) vẫn là hình thức vận chuyển chính.

Để tránh bị kỳ thị tôn giáo, một số người Amish sống ở vùng biên giới Thụy Sĩ, Đức, Pháp và một phần Hòa Lan đã di cư sang Mỹ vào giữa thế kỷ 18. Làn sóng di cư thứ hai diễn ra vào đầu thế kỷ XIX. Người Amish nói ba ngôn ngữ: tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Hòa Lan Pennsylvania (Pennsylvania Dutch), một thổ ngữ phát xuất từ Thụy Sĩ và miền nam nước Đức.Người Amish không lái xe hơi. Họ sử dụng xe buggy – loại xe một ngựa kéo có cửa sổ hoặc loại xe ngựa cổ xưa để chở nhiều người. Ở một số khu vực, họ đi xe đạp hoặc xe đẩy bằng chân (scooter).

Một phụ nữ Amish chỉ có bốn bộ quần áo: một bộ để mặc hàng ngày, một bộ để giặt, một bộ để dự phòng và một bộ để mặc trang trọng. Do đó, không có tủ hoặc rương để đựng quần áo trong nhà của người Amish. Quần áo của người Amish cho thấy sự đơn giản của họ. Do đó người Amish được gọi là người đơn giản.

Cộng đồng Amish tồn tại và phát triển ngày nay trong thế giới công nghệ tiên tiến nhờ hai chiến lược song song: phản kháng và thỏa hiệp. Họ xây dựng một hàng rào văn hóa để bảo vệ cộng đồng thông qua các biểu tượng Amish điển hình: ngựa, xe lôi, đèn dầu hỏa, tiếng địa phương, quần áo và kết hôn với các thành viên trong nhóm. Họ chống lại nền văn minh công nghệ bằng cách sử dụng tiếng địa phương, trẻ em Amish chỉ học hết tiểu học. Truyền hình, báo chí, Internet và máy tính bị cấm, điện bị cấm và hạn chế tiếp xúc với người bên ngoài.

Người Amish sống nhân từ tuyệt đối và không đề cao cá nhân. Tôn giáo của người Amish ngăn cản họ chụp ảnh.

Người Amish không treo ảnh của họ trong nhà hoặc mang theo bên mình. Nói chung, họ không thích mọi người chụp ảnh họ. Tuy nhiên, một số chấp nhận hình ảnh của họ được chụp trong khung cảnh tự nhiên miễn là họ không tạo dáng để được chụp ảnh.

Một số người Amish kiếm sống bằng du lịch hiểu rằng rất khó để tất cả tám triệu khách du lịch đến thăm vùng Amish mà không chụp ảnh. Các công ty du lịch khuyên du khách chỉ nên chụp ảnh từ khoảng cách ít nhất 50 feet để họ không thể nhìn thấy mặt người Amish và không xâm phạm không gian cá nhân của bất kỳ ai hoặc chụp ảnh sau lưng họ. Điều cần thiết là phải tôn trọng người Amish của chúng ta. Để đáp ứng những yêu cầu này, tôi sử dụng ống kính thu phóng 28-300mm và đặt máy ảnh của mình ở F/8 hoặc lớn hơn.

Giả sử bạn lần đầu tiên đến thăm đất nước của người Amish với những ngọn đồi thoai thoải và vùng đất nông nghiệp xinh đẹp và tìm kiếm những đối tượng thú vị để chụp ảnh. Trong trường hợp đó, tôi đề nghị bạn nên tham quan một số điểm để nhanh chóng làm quen với địa điểm mới và lối sống đơn giản ở đây, bao gồm đi xe lôi, thăm quan trang trại và nhà của người Amish, Làng Amish và chuyến đi chơi ngoài trời nơi có người Amish.

Khi bạn đã sẵn sàng tự mình khám phá đất nước Amish rông hơn, hãy tìm mua một tấm bản đồ tốt từ một cửa hàng địa phương để đi du lịch trong những khu vực này. Những con đường phụ mang đến cho bạn nhiều cơ hội chụp ảnh tốt hơn so với những con đường chính có nhiều doanh nghiệp. Bạn có thể thấy xe lôi và xe ngựa của người Amish ở hầu hết mọi nơi ở Lancaster vì người Amish không tập trung ở một hoặc hai khu vực mà sống giữa những người nói tiếng Anh. Không có nơi nào như khu phố Tàu hay Little Saigon. Tuy nhiên, bạn có thể tìm thấy chúng trên một số con đường thường xuyên hơn những con đường khác, bao gồm Georgetown Road, Stumptown Road, Old Philadelphia Pike và Lincoln Highway.

Nhiều người Amish cho phép chụp ảnh trẻ em vì chúng chưa là thành viên nhà thờ được rửa tội cho đến khi chúng ít nhất 16 tuổi và thường ở độ tuổi từ 18-22. Do đó, vì tôn trọng văn hóa của người Amish, bài viết này chỉ trình bày những hình ảnh tuân theo các quy tắc này.

Người Amish chọn cuộc sống khắc khổ, chống lại những cám dỗ vật chất để bảo tồn văn hóa mà tổ tiên họ để lại. Tuy nhiên, theo thời gian, cách sống của người Amish đã thay đổi dần từ thế kỷ XVIII đến nay, đặc biệt là 50 năm trở lại đây với sự phát minh của công nghệ thông tin. Xu hướng này sẽ tiếp tục. Hình ảnh thơ mộng của những chiếc “buggy” chạy qua những con đường quê quanh co của Lancaster có thể một ngày nào đó sẽ biến mất. Nhưng đó là cái giá phải trả cho tiến bộ công nghệ.

Nguyễn Quốc Khải.