Nguyễn Dương: Đi tìm chỗ trú ẩn bí mật của các Thượng nghị sĩ và Dân biểu Quốc Hội Hoa kỳ

Báo Washington Post ngày 3 tháng 11 năm 2024 có báo động những biến loạn có thể xảy ra vào trước và sau ngày bầu cử của Hoa kỳ: Ngũ Giác Đài đang chuẩn bị các kế hoạch để đối phó với sự phá rối của các nước Nga, Trung Cộng, Ba tư hay Bắc Hàn. Không những thế lại phải đối đầu với các tổ chức cực đoan của 2 phía đảng Dân chủ và Cộng Hoà (nhớ lại 2 vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Trump gần đây). Vệ binh Quốc gia của vùng Hoa Thịnh Đốn đã được lệnh sửa soạn ứng chiến.

Gần đây trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, Tổng thống Putin đe dọa sẽ dùng vũ khí nguyên tử, chạnh nghĩ tới hồi chiến tranh lạnh giữa Hoa kỳ và Nga Sô viết. Hai bên sửa soạn đánh nhau, nào là tối tân hóa vũ khí nguyên tử như bom khinh khí, chuyển động tàu ngầm nguyên tử cùng sửa soạn hỏa tiễn liên lục địa và máy bay thả bom chiến lược. Ngoài ra còn huy động tinh thần dân chúng để phòng ngừa và giảm bớt tác dụng nguy hiểm của tia phóng xạ bằng cách phóng thanh trên truyền hình, phát thanh và báo chí. Học sinh sinh viên lẫn dân chúng được chỉ cách chống như núp dưới bàn ghế ở trường hay đi vào phòng trú ẩn (thường ở giữa nhà) và dự trữ thức ăn, nước uống, thuốc men như viên Iodine. Ngân sách được dùng để xây dựng các hầm trú ẩn cho dân chúng. 

Thời đó Tổng Thống Eisenhower cũng nghĩ tới chỗ trú ẩn cho chính quyền khi bom nguyên tử được thả xuống Hoa Thịnh Đốn. Tổng Thống thì có hầm trú ẩn ở Trại David. Bộ máy chiến tranh và Quốc phòng thì có căn cứ NORAD xây trong lòng núi ở tiểu bang Colorado. Thế còn các nhân vật quan trọng của các nghành lập pháp và tư pháp thì núp ở đâu bây giờ?

Trong Đại chiến Thứ 2, vùng rặng núi Alleghany (Blue Ridge Mountain) ở Tiểu bang West Virginia có một nơi nghỉ mát khách sạn rất sang trọng tên là Greenbrier. Khách sạn đó bị trưng dụng thành một quân y viện để chữa trị cho các quân nhân bị thương ngoài trận địa. Lúc đó Đại tướng Eisenhower có dịp đi về Hoa Thịnh Đốn họp và ghé thăm quân y viện để ủy lạo quân nhân và gia đình. Luôn tiện Eisenhower có dịp đánh golf ở đó (Eisenhower rất mê chơi golf), thành ra khi làm Tổng Thống, Eisenhower có ý định chọn khu du lịch Greenbrier để xây hầm trú ẩn cho Quốc hội Hoa kỳ. 

Trước hết khu du lịch Greenbrier ở gần White Sulphur Springs không nên nhầm với Hot Springs ở Arkansas hay Hot Springs ở Colorado hay Hyde Park ở New York (là nhà của FDR nơi mà Tổng Thống Roosevelt đem bạn gái tới du hí, được tài tử Bill Murray đóng trong phim Hyde Park on Hudson) cách xa Hoa Thịnh Đốn rất nhiều.

Greenbrier rất thích hợp vì cách xa Hoa Thịnh Đốn 250 dăm, vừa gần thủ đô lại vừa xa tầm các tia phóng xạ nếu Hoa Thịnh Đốn bị ném bom trúng đích. Greenbrier lại là ở một thung lũng trong rặng núi Blue Ridge Mountain, có luồng thổi gió thiên nhiên ra phía đông ngoài biển để làm tản mát tia phóng xạ. Đã thế Greenbrier có sẵn suối nước trong (White Sulphur Springs) và đã có sẵn một hệ thống xe lửa, xe hơi và máy bay đưa khách du lịch của toàn quốc nước Hoa kỳ tới nghỉ mát. Hơn nữa vì là khách sạn nên đã có phòng ngủ có sức chứa cả ngàn người rồi.

Để giữ bí mật trong cuộc điều đình với giám đốc khách sạn. Tổng thống Eisenhower lấy cớ mời họp Tổng thống Mễ Tây Cơ và Tổng thống Gia Nã Đại ở khách sạn Greenbrier để bàn các chuyện dính tới Bắc Mỹ. Đó là bề ngoài còn bề trong lúc đó Tổng thống  Eisenhower và chính phủ nghiên cứu thương thuyết với công ty CSX lúc đó là giám đốc khu nghỉ mát Greenbrier. Hai bên thỏa hiệp ngầm là khu Greenbrier sẽ được sử dụng làm chổ trú ẩn cho Quốc Hội Hoa kỳ khi chiến tranh nguyên tử xảy ra.

Thế là cuộc xây dựng hầm trú ẩn (Bunker) được thành hình dưới một danh nghĩa là “Project Greek Island” bề ngoài là để xây thêm một cánh nhà phía Đông cho khách sạn và xây môt phòng họp lớn (cả khu trú ẩn bí mật rất rộng lớn bằng nhà bán đồ Walmart bây giờ) được khởi sự xây cất vào năm 1958 và hoàn tất vào năm 1961. Hợp đồng ký giữa chính phủ là trong vòng 30 năm khu giải trí Greenbrier sẽ được chính phủ chu cấp chi phí bảo trì với một quỹ đen.

Cuộc xây dựng bunker làm rất kín đáo dùng cách “vừa đào vừa giấu” nghĩa là các đất đào dưới đất làm hầm được giấu dưới danh nghĩa là xây sân golf và để lấp bằng chỗ thấp khi nối dài phi đạo của phi truờng nhỏ địa phương của Greenbrier. Thành ra dân vùng đó đâu có biết là có vụ xây hầm, đến nỗi cả sử gia Robert Conte của khu nghỉ mát Greenbrier cũng không biết mặc dù ông ta có rất nhiều tài liệu của Greenbrier.

Ngoài phi trường được tối tân hóa có thể nhận được phi cơ lớn tới cùng hệ thống truyền tin liên lạc, xa lộ được nới rộng (lúc đó đang có chương trình xây xa lộ cho toàn quốc Hoa kỳ) nên khi xây xa lộ ở Greenbrier không bị lộ liễu nhất là phải xây vài khúc xa lộ cho được bằng phẳng dài vài dăm để máy bay có thể đáp xuống hay cất cánh trong trường hợp phi trường Greenbrier bị phá hủy. Cũng nên nhắc là công trình xây xa lộ toàn quốc quy mô ở Hoa kỳ lúc đó có thể nói là một thành công kiến trúc không kém 7 kiến trúc merveille của thế giới. (Hệ thống xa lộ liên bang -Eisenhower Highway Network).

Khu bunker có đủ tiện nghi văn minh của thời đại đó: có chỗ ngủ, chỗ ăn, bệnh xá nhỏ, máy giặt quần áo, bếp, lò đốt rác, máy biến điện, chỗ decontamination và nơi họp rộng lớn đủ cho tất cả Thượng Nghị Sĩ và dân biểu cùng phòng phát thanh truyền tin.

Bunker có bốn cửa bí mật bằng thép nặng tới 18-25 tấn nhưng xử dụng bằng máy thành ra chỉ cần một người để mở cửa ra vào. Cửa được ngụy trang che dấu với bình phong và giấy tường không khác lạ với cảnh phòng chung quanh khách sạn. Có hai cánh cửa lớn có thể ra cho xe vận tải vào được. Tường bunker làm bằng bê tông cốt sắt có thể chịu đựng được bom nguyên tử gần đó nhưng không chịu được direct hit.

Hệ thống không khí rất là tinh vi để có thể thanh lọc hay ngăn chận các tia phóng xạ làm người viếng thăm cảm thấy có luồng gió hút khi đi trong bunker. Gió hút đó làm đóng các cánh cửa tự động.

Chỗ ngủ là hàng dài giường sắt 2 tầng như ở trong trại lính (hay nhà tù?) có thể chứa được 1100 người (gia đình con cái thì được trú ngụ trong các phòng của khách sạn. Các giường đều có gắn tên sẵn của các vị lập pháp. Dưới giường có một hộc tủ có khoá để đồ đạc cá nhân. Mess hall chỗ ăn có đủ ghế cho 470 người ăn. Một chi tiết nhỏ là để tránh các vị lập pháp quá căng thẳng vì ở trong một nơi tù túng, các gạch đá hoa được chọn một pattern làm dịu mát tinh thần. Khu nhà bếp ngay cạnh phòng ăn có phòng dự trữ đồ ăn với máy lạnh. Đồ ăn được thay đổi mỗi 2-3 ngày cho được tươi.

Bệnh xá có một phòng chẩn bệnh với các máy y khoa mới nhất của thời đại đó như máy đo tim EKG, máy thở, máy defibrillation thô sơ, cùng bàn ghế chữa răng và một phòng dược liệu chứa đầy đủ thuốc men. Cũng có một phòng giải phẫu có thể mổ thông thường như cắt ruột dư bị viêm hay đỡ đẻ. 

Lò đốt rác trông giống như lò đốt xác chết trong trại Auswitch của Đức quốc xả trong Đại chiến thứ 2, thành ra khi ngó thấy đó với chỗ tắm hương sen để giải độc (decontamination) khi mới bước vào bunker không thể không chạnh nghĩ đến thảm cảnh Holocaust của người Do thái. N nhận xét là hành lang dẫn tới chỗ tắm hương sen quá chật chỉ đủ cho 1 hay 2 người đi qua thì không hiểu lúc thật sự cần cứu cấp sẽ bị tắc nghẽn vì chen lấn.

Bunker có 3 máy phát điện chạy bằng dầu Diesel với bồn chứa Diesel: sở dĩ có 3 máy là một máy để xử dụng, cái thứ hai để đề phòng secours khi máy thứ 2 bị hư còn có thêm máy thứ ba cho chắc hơn!

Nơi họp cho Quốc hội là một phòng rộng lớn dùng làm Exhibit Hall cho các cuộc triển lãm hay như chỗ cho trình dược viên quảng cáo cho các hãng thuốc mà hàng năm Hội Y sĩ Tiểu bang West Virginia họp. Cũng có 2 phòng họp riêng cho Dân biểu (phòng lớn đủ 470 ghế) và một phòng nhỏ cho các Thượng nghị sĩ họp. Lại còn có một phòng truyền tin phát thanh và ti vi để các nhà lập pháp tuyên bố cho dân chúng, chỗ sau micro có một fond lớn hình Toà Quốc Hội với cảnh thay đổi tùy mùa (như mùa xuân có hoa anh đào, mùa đông có tuyết trắng phủ trên điện Capitol!)

Ngoài ra nhà cầm quyền cũng lo nghĩ tới xung đột giữa các nhà lập pháp của 2 đảng Dân chủ và Cộng hòa hay tranh chấp quyền hành cướp chính quyền. Cứ thử tưởng tượng như các vị lập pháp đối lập đó bị cấm cung suốt 24 tiếng đồng hồ mỗi ngày căng thẳng với tình hình thế giới và cá nhân gia đình mà phải đối diện với địch thủ từng giờ từng phút một (như dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez (AOC) của đảng Dân Chủ và dân biểu Marjorie Taylor Greene của đảng Cộng Hoà thời nay!). Thành ra bunker cũng có phòng cho nhân viên an ninh với đầy đủ súng ống, matraque, đạn dược cùng lựu đạn cay mắt, mặt nạ v.v.).

Mà tất cả các sự kiện trên không ai biết cả trong 30 năm (sẽ viết sau) ngoại trừ vài người quan trọng trong chính quyền tối mật!

Sử gia Robert Conte có kể rằng trong suốt 30 năm khi bunker chưa bị “lột mặt nạ”, chính ông ta cũng không biết là có một bunker bí mật ngay trong khu giải trí Greenbrier mặc dù ông ta là sử gia chính thức của Greenbrier với đầy đủ tin tức về hồ sơ lịch sử của khu đó. Trong 30 năm đó cả hàng chục vạn người đi qua đi lại và ở tại khách sạn mà không ai biết đó là khu trú ẩn bí mật của Quốc hội. Ông ta chỉ nhận xét là tại sao mà phải xây nhiểu nhà tiểu tiện cho đàn ông thế? (về sau mới hiểu phần đông các nhà lập pháp là phái nam). 

Ông ta cũng để ý là Tổng Thống G. Ford và Phó Tổng thống H. Humphrey sao lại thích tới Greenbrier đánh golf như vậy? Ông Conte cũng không hiểu sao khách sạn Greenbrier lại cần nhiều nhân viên chuyên môn truyền tin và truyền hình dưới tên một hãng tên là Forsyth Associates trú ngụ tại khách sạn nhưng lại không làm việc cho khách sạn? Hãng đó đúng ra chỉ là bề ngoài cho một nhóm nhân viên an ninh của chính phủ có lời thề giữ clearance tối mật. Các nhân viên đó ngoài lo việc bảo trì hệ thống truyền tin truyền hình còn phải bảo trì hệ thống lọc không khí (như lưới air filter), thay đổi thức ăn cho tươi tốt, cập nhật thuốc men, dự trữ nước uống, dầu xăng cho đủ dùng cho sáu tháng sinh sống trong bunker.

Tất cả các dịch vụ sinh sống của bunker không một ai biết cả (lẽ dĩ nhiên chỉ có vài nhân vật quan trọng trong chính quyền biết mà thôi cho suốt 30 năm sau (ngày 31 tháng năm năm 1992) thì có một bài báo trên Washington Post viết bởi ký giả Ted Gup vạch trần bí mật bunker trên tờ Magazine của Washington Post cuối tuần. Ngay chuyện này cũng li kỳ vì báo Washington Times (đối thủ cạnh tranh với Washington Post) đánh hơi tới chuyện hầm bí mật đó nên báo Washington Times đăng lên 3 ngày trước báo Washington Post nên báo Washington Post hơi “quê” là không phải một tin mới sốt dẻo. Nghe nói ký giả Ted Gup lượm được tin này do một dân biểu quen to xì ra. Thời đó khi tin hầm trú ẩn bị tiết lộ các nhà lập pháp lao nhao đòi truy tố ký giả Ted Gup ra tòa vì tội phản quốc, nhưng chủ nhà báo Washington Post là bà Katherine Graham rất có thế lực quen biết trong chính phủ, nên ngay sau đó chuyện tiết lộ bị cho chìm xuồng luôn và chính phủ đóng cửa khu bunker ngay và phân tán đồ đạc giường máy móc cho các cơ sở chính phủ khác. Hiện tại một phần bunker được dùng làm cho lưu trữ cho một công ty tư nhân. Trong thời gian 30 năm đó, chưa một lần nào bunker được xử dụng như đúng mục đích của một hầm trú ẩn ngoại trừ một lần duy nhất báo động có thể dùng khi xảy ra vụ hỏa tiễn Nga Sô ở Cuba thời Tổng thống Kennedy.

Hiện nay ngoài một phần dùng cho tư nhân thuê, khu bunker được dùng làm để làm một nơi giải trí. Muốn xem bunker phải ghi tên trước, mua vé giá 47 US đô la cộng với thuế thêm (2024) có người guide kèm theo giảng nghĩa chi tiết lịch sử. Thời gian đi (tua) dài độ trên một tiếng đồng hồ và họ không cho chụp hình lẫn đem theo cell phone.

Nếu khu bunker đó không bị tiết lộ năm 1992 thì có lẽ hiện nay Greenbrier có nhiều phần chắc chắn là vẫn được dùng là nơi trú ẩn cho các nhà lập pháp. Hiện tại thì khu bunker mới không ai biết chắc chắn là ở đâu kể cả các Thượng nghị sỉ và Dân biểu (lẽ dĩ nhiên chỉ có vài người biết tin tối mật đó. Có một vài chỗ được nhắc tới như Raven Rock, Mount Weather, NORAD hay ngay tại dưới sân cỏ của Toà Bạch ốc). 

Thăm khu giải trí Greenbrier nếu so sánh với các chỗ du lịch sang trọng khác như The Breakers, khách sạn Mandarin hay Four Seasons thì Greenbrier không được tối tân sang trọng nhưng bù lại rẻ hơn và có phần nặng về lịch sử quý phái như đời sống của các nhà quý tộc miền Nam nước Mỹ thời trước Nam Bắc phân tranh.

Ngoài Tổng Thống Eisenhower tới ở Greenbrier (ông ta có một villa riêng đặt tên là Eisenhower cottage) còn có các vi Tổng thống  khác như Grant, Monroe, Wilson, Kennedy, Johnson,  Nixon, Ford,  Carter, Reagan, GH Bush, Clinton, GW Bush lẫn các quan khách long trọng như Hoàng tử Windsor, Rainier và Grace Kelly, Đại tướng Marshall, đại kỹ nghệ gia Vanderbilt, Conde Nast, Ngoại trưởng Hull cùng các minh tinh màn ảnh như Bop Hope, Elizabeth Taylor, Debbie Reynolds, Eddie Fisher, Bing Crosby, Jane Seymour, Raquel Welch và các thể tháo gia như Lou Gehrig, Peter Sampras …. Và sau hết là tên họ của bạn khi bạn tới đó thăm viếng.

Nguyễn Dương