Trần Mộng Tú: Tháng Năm đọc lại thơ Tô Thùy Yên

Tô Thùy Yên (20/10/1938-21/5/2019) tên thật là Đinh Thành Tiên, sinh tại Gò Vấp, Gia Định, là cựu học sinh Petrus Ký và Đại học Văn khoa Sài Gòn. Ông dạy học, làm báo tại Sài Gòn và mang cấp bậc Thiếu tá trong quân đội miền Nam trước 1975. Sau 1975 ông bị nhà cầm quyền cầm tù ba lần, tổng cộng gần 13 năm. Cuối năm 1993 cùng gia đình sang Hoa Kỳ định cư theo diện cựu tù nhân chính trị.

Tô Thuỳ Yên, Mai Thảo, Thanh Tâm Tuyền, cùng với các hoạ sĩ Duy Thanh, Ngọc Dũng, là những người nòng cốt của nhóm Sáng Tạo, một nhóm sáng tác đã từng được biết đến với phong trào khai sinh “Thơ tự do” trên văn đàn miền Nam vào thập niên 60.

Tháng Năm, đọc lại thơ Tô Thùy Yên, thơ của ông có rất nhiều bài được đông đảo người biết, thậm chí thuộc lòng, nhưng cũng có những bài như dưới đây, ít được biết đến hơn…

***
Gặp Gỡ Giữa Đường

Ghé vào chung chỗ nhân tình,
Thương nhau vì nỗi lộ trình bất minh.
Rủi may thôi cứ dấn mình,
Một ngày vượt sức bình sinh một ngày.
Cũng thì dâu biển xưa nay,
Nẻo nhà mất dấu lạc loài hỏi han.
Lát đây, mảng gió tách đàn,
Bứt đi coi cuộc hoang đàng tới đâu.

Vào đây, có lửa, có người,
Có cây rộng lượng che trời hộ ta,
Có câu thăm hỏi quê nhà,
Đường qua thế ấy, đường xa thế nào?
Giờ lâu, liệu lửa tiêu hao,
Quơ thêm tâm sự cho vào chuyện chung,
Giữ ta sáng ấm mặt lòng,
Rõ đêm nhân thế vốn cùng loại đêm.

Đơn thân, trồng giữa mênh mông,
Ngóng người đi tới động lòng dừng qua.
Rằng tôi vốn ở nơi xa,
Lỡ đường từ độ theo ra chính mình.
Nắm tay trấn tỉnh ngoại hình,
Lựa chiều ổn định nội tình hoang mang.
Biết ai ngẫu nhĩ sẵn sàng,
Chung vai chia nỗi bất an dưới trời.

Mấy hôm trời trải mưa phùn.
Sáng nay hiển hiện một vùng dậy xuân.
Đất bồng cỏ trổi lâng lâng…
Nhớ ra, ta cũng có lần trẻ trung.
Đi như đi tới tương phùng,
Coi đâu là chỗ tuyệt cùng của tâm.
Gặp hoa như nguyệt đang rằm,
Sao lòng đã sớm khuyết thầm hộ hoa?

Sân ngoài xao rộn tiếng chờ,
Dùng dằng không níu được giờ rời nhau.
Đứng lên, thu tóm nghẹn ngào,
Rượu còn, xin khất trời nào một mai.
Buông tay rồi lại cầm tay,
Nhắc lời bảo trọng, dặn ngày đào bông.
Buông tay, thôi chẳng cầm lòng,
Người chưa khuất, đã đào bông trăm mùa.

***
Hải Phận

như con sò giữa chiếc vỏ
chúng ta cuộn trốn trong tình yêu
như đôi dã tràng không biết mỏi
chúng ta khởi sự lại mối sầu
từng chút vỗ về từng chút một
em tạt vào anh rồi rút đi
thương tích chẳng lành chan muối xót
bào sâu thân đá nước tay ghì

anh sống làm quen cùng cái chết
tiếm lấy mặn mà trên đau thương
chìm mãi xuống em và mất tích
như mặt trời rã trong nước loang

vị thần mun hải đăng trơ trọi
trừng mỏi con mắt ngó không gian
em trở về em chờ biến đổi
trở về em như kim chỉ nam.

***
Đãng Tử

“Ngày kia trở lại Ngôi Nhà Lớn,
Lòng những bằng lòng một kiếp chơi.”

Bạn có nghe, này bạn có nghe
Ở bìa rừng bên, gió sửa soạn
Tuần du – cuộc tuần du bất tận.
Bạn có nghe, này bạn có nghe
Giữa tầng trời cao, chim giục giã
Từng giàn như những thủy triều sôi.
Bạn có nghe, này bạn có nghe
Trên đỉnh non nhòa, mây xôn xao
Về nơi hẹn nào không định trước.
Bạn có nghe, này bạn có nghe
Vũ trụ miên man chuyển động đều.
Chim đã bay quanh từ vạn cổ,
Gió thật xưa, mây thật già nua.
Nên với một đời, bao biến đổi
Mà trong vô hạn có chi đâu.
Ly rượu rót mời, xin uống cạn.
Bài ca ta hát đến đâu rồi ?
Xin hát nốt – còn đi kẻo muộn…
Cho úp ly – bóng xế đường dài…
Bìm bịp chiều chiều kêu nước lớn.
Đi, đi đâu, chèo chống mỏi mê ?
Đến ngã ba, đành theo một lối,
Tiếc ngẩn không cùng theo lối kia.
Thoáng nhớ có lần ta đọc trộm
Lược sử ta trong bí lục nào,
Văn nghĩa mơ hồ không hiểu trọn,
Thiên thu lóe tắt vệt phù du…
Thuận tay, ta ngắt một cành sậy
Làm cây sáo thổi cạn hồn sầu
Bay tản khắp vô cùng trống trải,
Âm thừa tưởng lạc đến muôn sau…