Chánh trị sự Bùi Văn Quan: Chế độ độc tài dùng tôn giáo làm công cụ tay sai, cơ quan kinh tài và tuyên truyền. Chánh trị sự Hứa Phi: Còn Cộng sản thì không có quyền tự do tôn giáo

Phỏng vấn chuyên đề: “Chính sách đàn áp tôn giáo xuyên suốt bao nhiêu năm của nhà nước cộng sản Việt Nam”

Cuộc phỏng vấn được thực hiện với ông Hứa Phi, Chánh trị sự, Trưởng Ban đại diện khối Nhơn Sanh đạo Cao Đài, đồng Chủ tịch Hội đồng Liên Tôn Việt Nam, hiện đang ngụ tại Lâm Đồng; và ông Bùi Văn Quan, Quyền Chánh Trị sự nơi Thánh thất và Điện thờ Phật Mẫu Mountain View ở Dallas, Texas, thành viên Ban Liên Hiệp môn đệ Cao Đài. 

* Thưa các ông, hiện tại ở Việt Nam có bao nhiêu tổ chức/hệ phái Cao đài khác nhau, tổ chức Cao Đài nào được nhà nước cộng sản Việt Nam công nhận và cấp phép cho sinh hoạt, còn những tổ chức nào không được cấp phép?

Các tổ chức/ hệ phái này khác nhau như thế nào, hệ phái nào có số lượng tín đồ đông nhất?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan: 

Có tất cả 37 tổ chức/ hệ phái Cao Đài khác nhau.

Tổ chức Cao Đài nào quốc doanh do nhà nước Cộng sản dựng lên thì được cấp phép cho sinh hoạt; Còn Cao Đài gốc không theo nhà nước thì không được cấp phép và không được sinh hoạt.

Các tổ chức hệ phái có những nghi lễ khác nhau, kinh sách có phần sửa đổi, không giống theo Cao Đài Chơn Truyền 1926.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Đạo Cao Đài khai mở ngày rằm tháng 10 năm 1926, được cấp tư cách pháp nhân năm 1965 trong nền Đệ Nhất Cộng hòa. Trước 1975, đạo Cao Đài có nhiều chi phái khác nhau nhưng giữ đúng chơn truyền đạo. Sau 1975, một nửa vẫn giữ chơn truyền, một nửa đi theo hệ thống quốc doanh. Riêng đạo Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh, chúng tôi gọi là Đại đạo Tam Kỳ Phổ Độ Cao Đài Tòa thánh Tây Ninh hiện tại có hai hệ thống. Một là hệ thống bảo thủ chơn truyền. Hai, năm 1976, nhà nước thành lập Hội đồng Chưởng quản Cao Đài Tây Ninh, sinh hoạt theo chỉ thị, nghị định của đảng. Sau đó năm 1997 nhà nước cộng sản cấp Hiến chương cho hệ thống Cao Đài quốc doanh này, vì thế chúng ta thường gọi tắt Cao Đài 1926 và Cao Đài 1997 để phân biệt. 

Tín đồ đông, ít không quan trọng, quan trọng là tâm con người hướng về Đấng Chí tôn, hướng về chơn truyền luật pháp đạo.

Từ 1978 Cộng sản chiếm Tòa thánh Tây Ninh, trên 300 thánh thất và cơ sở của đạo họ chiếm hết. Đưa qua Hội đồng Chưởng quản Cao Đài quốc doanh quản lý gần hết 300 thánh thất. Người đạo chơn truyền còn giữ được 18 thánh thất, 6 điện thờ. 18 thánh thất này ở Châu Đốc, Vĩnh Long, Gò Công, Long An, Vũng Tàu, Bình Thuận v.v…

Ngoài ra, ở từng địa phương chúng tôi mượn cơ sở của các chánh trị sự ở địa phương đó làm văn phòng phật đạo. 

*Thưa, so với hai tôn giáo khác lớn khác là Phật giáo và Công giáo/Thiên Chúa giáo, thì tình trạng đạo Cao Đài bị kiểm soát ra sao, nhẹ nhàng hơn hay hà khắc hơn?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

So với hai tôn giáo lớn là Phật Giáo và Công Giáo thì tình trạng Cao Đài bị nhà nước Cộng Sản Việt Nam kiểm soát gắt gao và tàn bạo hơn.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Nói một cách khách quan, Công giáo có Tòa Thánh Vatican. Tòa thánh Vatican có một sự tương tác đối thoại rộng rãi cho nên nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam ít đàn áp Công giáo. Bên Phật giáo thì có Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Giáo Hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất. Giáo hội PGVNTN thì tu theo truyền thống của Phật Thích Ca Mâu ni, giữ đúng chơn truyền, GHPGVN thì tu theo đảng Cộng sản. Phật giáo Hòa Hảo cũng chia ra làm 2 thành phần: Phật giáo thuần túy, tu theo đúng chơn truyền của Đức Huỳnh Giáo chủ, Huỳnh Phú Sổ, còn Phật giáo Hòa Hảo đi theo Ban trị sự là đi theo đường lối của Mặt trận Tổ quốc và đảng Cộng sản Việt Nam

Tin Lành có Tin Lành Miền Nam Việt Nam, Tin Lành Miền Bắc Việt Nam tu theo đường hướng của chế độ Cộng sản, còn Tin Lành Lutheran Việt Nam-Hoa Kỳ, Tin Lành Đấng Christ…thì không theo.

Những tổ chức nào không theo chế độ thì đều bị đàn áp hết.

* Xin hai ông kể về một số vụ việc đàn áp cụ thể, nghiêm trọng và tàn bạo nhất của nhà nước cộng sản đối với đạo Cao Đài từ sau 30/4/1975 cho đến nay?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

– Sau năm 1975, những Chức sắc Thiên phong, những chức việc bàn trị sự và tín đồ Cao Đài bị nhà cầm quyền bắt đi tù cải tạo khổ sai, thậm chí họ bị thủ tiêu cho đến bây giờ không ai biết thân xác chôn dấu nơi đâu. 

– Nhà cầm quyền Việt Nam lập ra Bản án Cao Đài năm 1976 chụp mũ quy tội cho quý chức sắc tiền khai làm tay sai theo đế quốc Pháp, Nhựt, Mỹ, nên có quyết định 124 tịch thu Tòa Thánh Tây Ninh và hơn 300 Thánh thất và Điện thờ Phật Mẫu, cũng như tài sản của Đạo Cao Đài.

– Nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam lập ra Chi phái Cao Đài 1997 để đồng hóa và tiêu diệt đạo Cao Đài, hầu che mắt người đạo Cao Đài, người dân Việt Nam và cộng đồng trên thế giới. 

– Năm 2014, Chi phái 1997 đứng đầu ở hải ngoại là ông Trần Quang Cảnh đăng ký thương hiệu chủ quyền Đại đạo Tam Kỳ Phổ độ. 

Năm 2015, cơ quan quản lý cấp bằng phát minh và thương hiệu giấy phép tạm. Khi phát hiện âm mưu, chúng tôi làm đơn khiếu nại yêu cầu Bộ Thương mại Hoa Kỳ bác đơn cầu chứng chủ quyền Đại đạo Tam Kỷ Phổ độ của ông Trần Quang Cảnh. Kết quả: tháng 7/2019, Hội đồng xét xử hủy bỏ giấy phép cầu chứng tạm. 

Chánh trị sự Hứa Phi:

Năm 1976 Cộng sản ra bản án Cao Đài, đưa ra 12 văn bản. Bây giờ tôi không thể kể hết 12 văn bản được, tôi kẻ vài văn bản thôi. Ví dụ thông báo số 10: tất cả chức sắc của đạo từ cấp cơ sở tới cấp trung ương phải do nơi Nhà nước quyết định và bổ dụng. 

Kế hoạch số 42 của trung ương đảng nói rằng chúng ta không phát triển tôn giáo, chúng ta để cho những người lớn tuổi từ từ chết đi thì đạo Cao Đài sẽ tiêu vong.

Nghị quyết 35 nói rằng bất cứ ai không đi theo hệ thống nhà nước sẽ bị triệt tiêu v.v…

Về những cá nhân đạo Cao Đài bị giết hại, chỉ nêu lên một số vụ thôi, ví dụ như Phối sư Trần Quang Vinh sau khi Cộng sản cưỡng chiếm miền Nam thì bị bắt rồi bị bắn; Phối sư Thượng Trọng Thanh bị ám sát, sĩ tải Nguyễn Thành Phương, Nguyễn Thành Giảm, Trương Văn Quảng…bị bắt giam sau này chết trong tù luôn. Phái viên 307 Lê Ngọc Minh bị giam giữ và hạ độc v.v…Biết bao nhiêu người đấu tranh cho nền đạo từ năm 1975 cho đến nay chết trong lao tù cộng sản.

* Thưa, bản thân các ông có những kinh nghiệm, trải nghiệm cá nhân nào về việc bị đàn áp, khống chế, vô hiệu hóa…này?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Chúng tôi kết hợp cùng các tín đồ nơi hải ngoại và quốc nội tham dự hằng năm với Bộ Ngoại giao, Hội Hoa kỳ, Quốc hội Hoa kỳ, những hội nghị quốc tế IFF trình những thỉnh nguyện thư tố giác nhà cầm quyền Việt Nam, yêu cầu Liên Hiệp Quốc và những nước yêu chuộng tự do nhân quyền và tín ngưỡng giúp đỡ và can thiệp. Nhà cầm quyền Việt Nam đã dùng Quyết định 124 để tịch thu cơ sở thờ phụng và kinh tế của đạo Cao Đài, nay cũng chiếu vào Quyết định này mà môn đệ Cao Đài đòi họ trả lại toàn thể chủ quyền của đạo Cao Đài mà họ đã tịch thu.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Bản thân tôi bị tù 2 lần. Bị tù 6 tháng năm 1979 khi phản đối bản án Cao Đài. Lúc đó tôi mới 24 tuổi. Người ta đưa tôi về địa phương để quản chế, khi đưa về địa phương buộc tôi phải đi lao động công ích. 1 tuần trình diện 1 lần, rồi nửa tháng, rồi 1 tháng.

Đến năm 1997 tôi lại bị tù khi phản đối việc Cộng sản Việt Nam cấp cho hệ thống Cao Đài 1997 cái Hiến chương, lấy tất cả các cơ sở đạo. 6 năm trong xà lim, rồi bị đưa đi làm công ích xã hội, tới ngày hôm nay cũng chưa có cái giấy giải chế gì hết.

Năm 1991 Việt Nam mới được Hoa Kỳ gỡ bỏ CPC (Country of Particular Concern) tôi mới được tự do chút chút. Nhưng tôi vẫn bị đi làm công ích liên tục và lúc nào cũng có công an giám sát. Nói thẳng là bị quản thúc từ hồi đó tới giờ. Ngay cả năm 2015 tôi được mời qua Thái Lan trao đổi về tình hình tôn giáo quốc tế, mới ra phi trường Tân Sơn Nhứt đã bị tịch thu hộ chiếu. Sau này những cơ quan quốc tế có mời tôi đi, chẳng hạn như gần đây nhất trao đổi tình hình tự do tôn giáo tại Indonesia, Thái Lan, New York, nhà cầm quyền không cấp lại passport, hộ chiếu cho tôi. Hình như tôi bị quản thúc suốt đời.

*Ngoài việc sử dụng bạo lực để đàn áp, nhà nước cộng sản VN đã sử dụng những biện pháp nào để lợi dụng đạo Cao Đài, tha hóa người tu hành, gây chia rẽ giữa tôn giáo này với tôn giáo kia v.v…? Theo hai ông, những biện pháp này có thành công không?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Cộng sản Việt Nam dùng Nghị quyết 36 gây chia rẽ, lũng đoạn, nghi kỵ giữa các cộng đồng tôn giáo và cộng đồng quốc gia. Họ dùng mồi danh lợi, quyền, sắc để khuyến dụ, ru ngủ tín đồ Cao Đài nghe theo Chi phái 1997. Nhưng biện pháp này cho kết quả không cao.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Chính sách của Cộng sản chia rẽ là cốt lõi. Họ dùng đủ mọi cách. Cho nên chúng tôi mới thành lập Hội đồng Liên tôn năm 2013, mục đích là để đoàn kết trở lại trong tinh thần không phân biệt tôn giáo để đối chọi lại mưu đồ của Cộng sản chia rẽ tôn giáo.

Rồi người ta xen vào nội tình của các tôn giáo, người ta dùng cái phẩm tước, tự vì ai cũng ham danh ham lợi, mà những người không có đủ tư cách đạo đức, ham cái danh thì dễ bị nhà cầm quyền mua chuộc. Chuyện quan trọng nhứt người ta đánh phá ở ngay trong gia đình luôn, ví dụ như con em mà có đi học, đi xin việc làm, có những vấn đề gì đó thì chế độ Cộng sản này làm khó, từ chỗ gia đình nhiều khi bất hòa với người tu hành, nếu ai vượt qua được thì mới đi vào con đường chính đáng. Vì chúng ta tu hành thì chúng ta gác bỏ chuyện gia đình qua một bên, mới phục vụ được cho đạo.

Nhưng không bao giờ thành công hết. Tại vì hiện tại chúng ta đang đấu tranh giữa cái Thiện và cái Ác. Khi Cộng sản chiếm được quyền lực rồi thì họ biến tất cả các tôn giáo đi theo con đường, kế hoạch, lý thuyết của cộng sản. Bằng mọi cách người ta phải triệt tiêu những người chân tu, dựng lên những người đi theo hướng của họ nên chúng tôi mới đấu tranh, chúng tôi phải đánh thức lương tâm, lương tri của mỗi tín đồ, chúng ta phải nhìn vào chơn truyền của mỗi tôn giáo, không để cho cộng sản lợi dụng, và chúng ta không bị lợi dụng. 

* Và trong những thủ đoạn đó, theo hai ông, thủ đoạn nào là tinh vi, thâm độc nhất?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Thủ đoạn tinh vi: Nhà nước cộng sản Việt Nam dựng lên Cao Đài quốc doanh, vừa làm công cụ vừa che mắt để lừa gạt nhân sanh và thế giới hiểu lầm rằng ở Việt Nam có tự do tôn giáo.

Thủ đoạn thâm độc: là Bản án Cao Đài để hạ uy tín các vị tiền khai nền đại đạo, đó lá án oan. 

*Xin hai ông cho một sự so sánh về chính sách tôn giáo của nhà nước Việt Nam Cộng hòa trước đây và nhà nước cộng sản Việt Nam bây giờ? Sự khác nhau đó, nếu có, là vì sao?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Chế độ VNCH trước năm 1975 là một chế độ Hữu thần, luôn tôn trọng tự do, dân chủ, nhân quyền và tự do tín ngưỡng tôn giáo. Không xâm phạm sinh hoạt nội bộ tôn giáo. Không chiếm đoạt cơ sở thừa phượng và tài sản của các tôn giáo. Nhất là không xem vào việc phong cấp phẩm vị.

Sự khác biệt giữa Hữu thần và Vô thần: Trái lại, nhà nước cộng sản Việt Nam từ năm 1975 đến bây giờ là một chế độ độc tài, dùng tôn giáo làm công cụ tay sai, cơ quan kinh tài và tuyên truyền, nên tất cả mọi tự do dân chủ, nhân quyền từ xã hội đến tín ngưỡng tôn giáo đều bị hạn chế, phải tuân theo khuôn khổ của họ định quyết. Tài sản và các cơ sở bị chiếm đoạt, tổ chức hành chánh đạo bị xóa bỏ, phong phẩm vị do đảng Cộng sản quyết định.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Một số người cũng chê trách nền Đệ Nhất Cộng hòa, nói là Tổng thống Ngô Đình Diệm đàn áp Phật giáo. Nếu mà đàn áp Phật giáo sao Phật giáo vẫn xuống đường biểu tình hiên ngang nọ kia, chế độ Cộng sản bây giờ Phật giáo có dám xuống đường không? Cho nên so sánh giữa nền Đệ nhất Cộng hòa và chế độ Cộng sản chế độ nào tự do hơn? Cho nên chúng ta phải nhìn vào lịch sử đừng để cho Cộng sản tuyên truyền, mặc dù nền Đệ Nhất Cộng hòa cũng không hoàn hảo lắm, một nền dân chủ còn phôi thai nhưng mà nó vẫn còn tốt hơn. Tới nền Đệ Nhị Cộng hòa nếu có người nói đàn áp tôn giáo tại sao biết bao nhiêu chức sắc của các tôn giáo nằm trong các cơ quan, nằm trong Quốc hội của thế chế đó. Còn bây giờ đến chế độ Cộng sản thì phải là đảng viên cộng sản mới được chứ có chức sắc tôn giáo thuần túy nào đâu.  

*Theo hai ông, tất cả những sự đàn áp, lũng đoạn mà nhà nước Việt Nam đã và đang gây ra cho đạo Cao Đài đã gây ra hậu quả gì cho sự phát triển của đạo Cao Đài ở Việt Nam?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Đại đa số tín đồ Cao Đài đã lầm lạc đi theo Cao Đài cộng sản, gây ra hậu quả trầm trọng cho sự phát triển hiện nay ở Việt Nam. 

Chánh trị sự Hứa Phi:

Chính sách của Cộng sản là phải tiêu diệt tôn giáo. Mỗi tôn giáo người ta có một cách tiêu diệt riêng, thí dụ như đạo Cao Đài thì bây giờ người ta lại bổ những chức sắc là đảng viên Cộng sản đi vô nắm quyền đạo, thứ hai là những cơ sở phúc lợi của đạo Cao Đài chẳng hạn như Viện Đại học, Dưỡng lão đường, Ấu Nhi Viện, cơ quan phước thiện, rồi những cơ sở của đạo… nhà cầm quyền Cộng sản triệt tiêu hết, ngay cả Đài Phát thanh của đạo Cao Đài người ta cũng xâm chiếm luôn, cho nên đạo Cao Đài bây giờ nếu mà nói truyền bá giáo lý thì chỉ có những người bảo thủ chơn truyền ở trong tộc đạo, hương đạo, đi tới từng địa phương trao đổi, hướng dẫn với nhau. Ví dụ như tôi là Trưởng Ban đại diện khối Nhơn sanh thì tôi phải có tinh thần trách nhiệm đi tới từng địa phương đưa ra giáo lý, giáo thuyết, chủ trương của nền đạo tân luật pháp chánh truyền, phải giữ đúng luật đạo như vậy. Và tôi nói với đồng đạo rằng bây giờ chúng ta muốn phục quyền hội thánh, muốn giữ nền đạo, chúng ta phải lo cho quê hương dân tộc, chúng ta phải có một chánh phủ lo cho người dân, chứ còn Cộng sản không bao giờ đạo phát triển. Tôi nói thẳng một câu là khi nào còn Cộng sản thì tất cả các tôn giáo không có quyền tự do hành đạo và đạo Cao Đài không có được phục quyền đâu. 

* Sau 2 lần, năm 2005 và năm 2006, bị liệt vào danh sách các Quốc Gia Cần Quan Tâm Đặc Biệt (Country of Particular Concern) về Tự do tôn giáo, ngày 2/12/2022 vừa qua Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ lại đưa VN vào “Danh sách Theo dõi Đặc biệt” (Special Watch List) và cũng có người cho rằng với những vi phạm nghiêm trọng trong thời gian qua, lẽ ra Hoa Kỳ nên đưa VN trở lại vào danh sách CPC và có những biện pháp chế tài nghiêm khắc thì đúng hơn. Nhưng có vẻ như sự nhân nhượng, dễ dãi của chính phủ Hoa Kỳ và các nước dân chủ phương Tây về vấn đề nhân quyền đối với VN suốt một thời gian dài khiến cho tình trạng đàn áp tôn giáo ở VN không hề được cải thiện. Theo các ông, những người tu hành chân chính cũng như tất cả những ai quan tâm đến tự do tôn giáo ở VN cần phải làm gì để thúc đẩy tự do tôn giáo và bảo vệ các tôn giáo khỏi bị lũng đoạn, tha hóa?

Chánh trị sự Bùi Văn Quan:

Việt Nam là một quốc gia có Hiến pháp, Luật pháp, Việt Nam cũng đã ký kết những công pháp quốc tế, phải tôn trọng tự do, dân chủ, nhân quyền.

Chúng tôi là những nhà tu hành chân chính, cũng như những ai quan tâm đến tự do tôn giáo ở Việt Nam, nên có những báo cáo cho Hoa Kỳ, cho quốc tế những vi phạm nghiêm trọng, đàn áp khốc liệt về tôn giáo ở Việt Nam. Nếu nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam không cải thiện, đề nghị Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nên đưa Việt Nam xứng đáng vào CPC-những quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo.

Chánh trị sự Hứa Phi:

Những nước lớn thì người ta đều có tư lợi, quyền lợi của nước lớn, là một nước nhỏ đang phát triển thì mình phải có cách của mình để đấu tranh. Trên tinh thần đấu tranh thì phải kết hợp giữa con người và quyền năng thiêng liêng vì chúng ta là người tôn giáo, chúng ta phải tin tưởng tuyệt đối vào quyền năng thiêng liêng, Đức Chí tôn, Đức Chúa, Đức Phật… thì mới có thể mạnh dạn đấu tranh để tồn tại, để hướng dẫn con người giữa cái Thiện và cái Ác, chúng ta phải loại bỏ cái Ác, đi trên con đường Thiện. 

Một, mọi người Việt Nam yêu nước chúng ta phải dấn thân, người ở hải ngoại thì phải liên hệ, vận động với những nước yêu chuộng tự do. Hai, trên tinh thần dân tộc chúng ta phải đoàn kết từ quốc nội tới hải ngoại. Quyết tâm của chúng ta phải loại trừ chế độ cộng sản bằng mọi cách. Nếu đất nước thoát khỏi gọng kềm Cộng sản thì quyền tự do tôn giáo sẽ có. Tôi nói thẳng không còn Cộng sản thì quyền tự do tôn giáo sẽ có, nếu còn Cộng sản thì không có quyền tự do tôn giáo, 

Tại sao nhà cầm quyền CSVN muốn tiêu diệt tôn giáo? Tại vì tôn giáo là phương hướng để hướng dẫn con người đi tới Chân, Thiện, Mỹ, tìm tới sự tự do, sự công bằng, bình đẳng xã hội, người không bóc lột người, Cộng sản rất sợ tôn giáo. Ở Việt Nam có 5 nền tôn giáo lớn, Phật giáo khoảng trên 10 triệu tín đồ, Công giáo khoảng 7 triệu, Phật giáo Hòa Hảo khoảng 7 triệu, Cao Đài khoảng 6 triệu, rồi tất cả những tôn giáo khác nữa… Vì Cộng sản sợ tôn giáo, thì mình phải lấy lập trường tôn giáo đối chọi lại. 

Trước đây sự tuyên truyền của chủ nghĩa cộng sản nở rộ nơi những nước tự do, bây giờ sự tuyên truyền của Cộng sản không còn hiệu quả nữa. Hiện tại nhơn loại đang quay lưng với chế độ Cộng sản, chế độ độc tài. Người ta thấy rõ Cộng sản chỉ đem lại đói nghèo. Cho nên chúng tôi ở tại quốc nội bất cứ cực khổ như thế nào, đấu tranh bị đàn áp như thế nào thì chúng tôi cũng đặt niềm tin nơi quyền năng thiêng liêng, hồn thiêng sông núi và tinh thần của người Việt Nam chúng ta ở quốc nội và hải ngoại. 

*Chân thành cảm ơn hai ông.

Song Chi (thực hiện)