Ngô Lực: Bùi Chát và triển lãm hội họa

Chơi với Bùi Chát từ thời còn là sinh viên, tham gia rất nhiều các sự kiện cùng nhau, luôn chia sẻ tương tác và thảo luận với nhau về các quan điểm của nghệ thuật, từ cá nhân đến những các trường phái khác nhau trong nước và quốc tế, qua những mối quan hệ tương tác nghệ sĩ giang hồ từ đạo diễn, nhạc sĩ, ca sĩ, diễn viên, nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, kiến trúc sư… đã xoá nhoà đi các ranh giới về chuyên ngành. Chúng tôi chỉ có chung với nhau một thứ là làm nghệ thuật. 

Thế hệ chúng tôi là một thế hệ không có niềm tin vào tính độc đoán của nghệ thuật, không tin vào cây đa cây đề trong nghệ thuật, không tin vào những giáo điều cũ rích khi người ta mô tả về một nghệ sĩ như là một sự đúng đắn tối thượng. Chúng tôi chỉ tin vào những những gì đang diễn ra và tìm mọi cách để thực hiện chúng trong khả năng có thể, chúng tôi tin vào sự đúng đắn trong từng hoàn cảnh khác nhau, và trên hết chỉ tin vào những gì mình được chứng kiến trong thực tại. Cũng chính vì thế mà đã tạo ra những nhóm nghệ sĩ luôn làm việc sáng tạo trên một tinh thần tự do, luôn khám phá để tìm tòi bản thân mình trong nhiều hoàn cảnh và nhiều vai trò khác nhau. 

Trong nhiều năm theo dõi và đồng hành cùng Bùi Chát tôi thấy ở anh một tinh thần tiên phong dám dấn thân tìm tòi trong sáng tạo nghệ thuật và trong nhiều hoạt động khác nhau. Anh không bị giới hạn bản thân trong bất kỳ hoàn cảnh nào, nếu nhìn theo góc độ đó, và đã từng tiếp xúc những hoạt động và những công việc khác trước đó của Bùi Chát (đọc tiểu sử trên google) sẽ thấy những hoạt động hội họa của Bùi Chát trong thời gian gần đây là những hoạt động thú vị và đáng để tò mò tìm hiểu

Hơn 5 cuộc triển lãm diễn ra trong một thời gian ngắn, và được coi như những tình huống khác nhau, nó thể hiện sự chuyển biến một cách không lường trước của cả khán giả lẫn tác giả, mỗi một tình huống sẽ có những khoảnh khắc tiếp cận với nghệ thuật khác nhau, có đôi khi nghiêm nghị, bí hiểm, lúc chỉ là một khoảnh khắc thoáng qua, và có lúc thì như một sự vui vẻ được lấy cảm hứng từ những câu nói bông đùa. Tất cả được diễn ra một cách chân thật nhất, thực tại nhất trong sự nhìn nhận của tác giả về tác phẩm, cũng như thái độ đối với nghệ thuật, và điều ấy là điều khác biệt của tác phẩm Bùi Chát với đa số các triển lãm hội họa khác. 

Xem Bùi Chát thì hãy tưởng tượng đến quá trình của những bức tranh, sự chuyển biến về nội tâm, cũng như sự chuyển biến về cách nhìn, chuyển biến về những khoảnh khắc làm cho người xem thấy một người lao vào hội họa như là một cuộc trình diễn (perfomance) biến những tác phẩm thành dấu vết của những cuộc trình diễn ấy, trong đó để lại tất cả những cảm xúc xáo trộn, một không gian mang tính cá nhân rất riêng. Nếu nhìn góc độ đó sẽ thấy mọi khoảnh khắc hình ảnh của anh đều rất giá trị, như là một cuốn phim tự sự không lời, điều đó là một bước ngoặt trong cách tiếp cận về nghệ thuật đối với tác giả, cũng như đối với những người quan tâm đến Bùi Chát và quá trình làm việc của anh ta từ trước kia đến giờ.

Trong một vài lời giới thiệu ngắn, không đủ để tôi nói những gì cảm nhận về công việc của Bùi Chát, cũng như tác phẩm của Bùi Chát, nhưng từ quan điểm của cá nhân mình, tôi thấy một nghệ sĩ khi tạo ra một cuộc triển lãm nghệ thuật thì nên có nhiều chiều đánh giá, và nhiều phản ứng khác nhau cả khen lẫn chê, thậm chí thể hiện rất rõ thái độ đối với tác phẩm, chính điều ấy làm cho tác phẩm và tác giả cảm thấy đang được chú ý và tương tác tốt, từ đó sẽ hoàn thiện những công việc của mình

… Với tinh thần cởi mở và tự do, tôi rất khuyến khích và mong có những cách nhìn khác nhau, thậm chí trái chiều về một vấn đề, và điều đó trong cách nhìn của tôi về Bùi Chát, tôi nghĩ cũng là điều mà anh mong muốn, hãy chặt chém tuỳ thích nhận định khen chê tuỳ thích, và hãy chịu trách nhiệm trước những nhận định của mình. 

Quan trọng là hãy đến xem Vùng lụa của Bùi Chát.

Ngô Lực