Nguyễn Tiến Cường: Tương lai Ukraine trong cuộc chiến Israel-Hamas

Cuộc tấn công của Hamas vào lãnh thổ Israel ngày 07.10.2023 chẳng những làm cho nguy cơ chiến tranh lan rộng ở Trung Đông, kéo các nước Syria, Ai Cập, Lebanon, Iran…tham gia vào cuộc chiến, mà còn làm thay đổi tình hình, viễn ảnh cuộc chiến giữa Nga-Ukraine.

Nếu trước ngày 07.10.2023, cả thế giới theo dõi, quan tâm, truyền thông, báo chí đựa tin từng diễn tiến, biến động hàng ngày về các cuộc giao tranh giữa Ukraine thì hiện nay chiến tranh Ukraine-Nga gần như bị chìm vào quên lãng. Niềm hy vọng của Tổng Thống Volodymyr Zelensky về cuộc phản công của Ukraine, chiếm lại các phần lãnh thổ bị Nga xâm chiếm trước đây sẽ nhanh chóng đẩy Putin vào một cuộc đàm phán hòa bình có lợi cho Ukraine giờ đây đã tiêu tan. 

Khi Israel bắt đầu phản công Hamas, đưa quân tiến vào Dải GAZA, chỉ trong vòng ít ngày, cả thế giới gần như quên mất chiến tranh đang diễn ra khốc liệt giữa Ukraine-Nga. Mỹ, các nước trong NATO mạnh mẽ lên tiếng ủng hộ Israel, viện trợ quân sự, những loại vũ khi tân tiến nhất được ào ạt vận chuyển cho Israel. Quốc hội Mỹ nhanh chóng thông qua ngân khoản viện trợ cho Israel, không hế có bất kỳ một sự phản đối của dân biểu hay thượng nghị sĩ nào. Tin tức trên truyền thông báo chí đưa tin về cuộc chiến Ukraine-Nga cũng ít hẳn đi.

Có 2 lý do cho thấy cuộc chiến kéo dài sẽ vô cùng bất lợi cho Ukraine. Thứ nhất là Vladimir Putin đã quyết định dốc toàn lực, dồn hết nội lực kinh tế cũng như nhân lực cho cuộc xâm lăng của mình để đạt được chiến thắng cuối cùng, thứ hai là vấn đề yểm trợ cho Ukraine của Mỹ, NATO đã bị ảnh hưởng nặng nề. Sức mạnh kinh tế, quân sự của Mỹ, NATO dù vậy khó mà chi viện cùng lúc cho cả 2 mặt trận.

Ngoài việc mua thêm vũ khí, đạn được của Bắc Hàn, hằng loạt hỏa tiễn, phi đạn (drone) do Iran sản xuất, Putin đã ký quyết định tổng động viên, tăng tuổi nhập ngũ, chuẩn bị tổng tấn công Ukraine trong thời gian sắp tới.

Mặc dù Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ, ông Lloyd Austin khẳng định với Zelensky trong cuộc gặp gỡ tại Bộ Chỉ Huy NATO ở  Brussels rằng không có gì trở ngại gì trong việc NATO cùng lúc yểm trợ cho Ukraine và Israel nhưng Zelensky không thể không bày tỏ lo ngại khi thấy rõ ràng trong khi ngân sách mở rộng viện trợ cho Israel được quốc hội Mỹ dễ dàng, nhanh chóng thông qua thì ngân sách hoặc các loại vũ khí mới mà nội các của Tổng Thống Biden dự tính chuyển cho Uraine luôn gặp ít nhiều phản đối từ phía đảng Cộng Hòa.

Một viên chức của Tổ Chức Quốc  Phòng Dân Chủ, Bradley Bowman viết trong một bài báo: “Nhu cầu cấp thiết nhất của Israel là các loại vũ khí dẫn đường chính xác phóng từ trên không và bổ sung tên lửa đánh chặn cho hệ thống Vòm Sắt của họ – và không có sự cạnh tranh nào đáng kể giữa Israel và Ukraine về những khả năng đó” . Tuy nhiên, liệu Ukraine có được hưởng ưu tiên về những loại vũ khí tối tân dùng để phòng thủ như Israel vẫn là một nghi vấn của các chuyên gia quân sự.

Hỏa tiễn phòng thủ Patriot đã chứng tỏ sự hữu hiệu trong nhiệm vụ ngăn chận các cuộc tấn công bẳng hỏa tiển đã được cải tiến của Nga trong thời gian qua, hiện tại Ukraine cần thêm rất nhiều loại hỏa tiễn này. Nếu chiến tranh lan rộng khi Lebanon, Iran, Syria, Ai Cập…tham chiến, vòm sắt phòng thủ của Israel cần được bảo vệ trước các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn. Làm thế nào để cung cấp đầy đủ cùng lúc cho cả hai nước Ukraine, Israel là một câu hỏi mà nội các của Tổng Thống Biden khó lòng giải đáp thỏa đáng.

Đừng quên rằng, ngay sau khi Hamas tấn công Israel, Tổng Thống Ukraine, Volodymir Zelensky đã nhanh chóng lên tiếng ủng hộ Israel. Trong một phát biểu trước công chúng vào tháng 10.2023, khi qua Brussels gặp các lãnh đạo khối NATO tại Bộ Chỉ Huy, Zelensky là một trong những người đầu tiên bày tỏ thiện cảm với Thủ Tướng Israel, Netanyahu qua câu nói: “Khủng bố sẽ không thay đổi. Chúng ta phải thắng, họ sẽ phải chịu thất bại”.

Ngược lại, thoạt đầu Putin im lặng, không lên tiếng về cuộc tấn công của Hamas vào lãnh thổ Israel nhưng sau đó ít ngày, Putin cũng gửi lời chia buồn về sự thiệt hại nhân mạng nặng nề của Israel vì cuộc tấn công bất ngờ của Hamas. Cuộc chiến Nga-Ukraine đã đẩy Nga lại gần Iran hơn, quốc gia giúp đỡ, huấn luyện, tài trợ chính cho Hamas ở Trung Đông.

Đã có một ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa nói rằng nếu chuyển số đạn pháo binh của Mỹ cho Ukraine, có thể sẽ gây thiệt hại cho Israel vì với số lượng đạn pháo này Israel có thể dùng bảo vệ biên giới phía bắc của họ. Ngoài ra, cựu Tổng Thống Nga Dmitry Medvedev trong ý đồ gây mâu thuẫn giữa Mỹ, NATO, Ukraine cũng công khai tuyên bố – dù không có bằng chứng – là vũ khí NATO cung cấp cho Ukraine đã được Hamas sử dụng để tấn công Israel.

Việc bộ trưởng quốc phòng Mỹ, ông Austin Lloyd phải vào bệnh viện điều trị tuyến tiền liệt được giữ bí mật, truyền thông không đưa tin càng làm dấy lên sụ lo ngại là Ukraine có thể sẽ bị cắt giảm viện trợ quân sự. Đó là chưa nói đến chuyện nếu ông Donald Trump được đảng Cộng Hòa đưa ra tranh cử tổng thống và đắc cử vào tháng 11 năm nay.

Trump là một người tâm địa nhỏ nhen, thù vặt, căm hận những người dám chỉ trích, phê bình, nói ngược ý mình. Zelensky chắc chắn sẽ là một trong những người phải trả giá nặng nề nếu ông Trump đắc cử nhiệm kỳ 2. Ukraine có thể sẽ phải chấp nhận không thể nào lấy lại phần lãnh thổ đã bị Nga chiếm đoạt trong thời gian qua hoặc tệ hơn, bị xóa sổ, trở thành một phần của Nga trong thời gian ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.

Nguyễn Tiến Cường