Uyên Nguyên: Văn Chương Việt Sau 1975: Lưu Vong, Phản Tỉnh và Căn Tính Toàn Cầu

Chúng ta đã sống một nửa thế kỷ trong ngôn ngữ của chia lìa. Nhưng chính nơi đó, văn chương đã giữ cho ta một sợi chỉ, nối từ gốc đến ngọn, từ vết thương đến ký ức, từ lưu vong đến khả thể trở về. Năm 1975, lịch sử Việt Nam bước sang một chương mới. Hòa bình đến trên danh nghĩa, nhưng những đứt gãy lớn…

Đọc thêm

Trần Doãn Nho: Hai mươi năm và năm mươi năm

Hai mươi năm ấy và năm mươi năm ấy, biết bao nước chảy qua ghềnh,  qua thác, qua suối, qua cầu, qua sông, qua biển… Trong một lần gặp gỡ bà con, một người cháu, giáo viên về hưu, thuộc thế hệ của những người trưởng thành trong nước sau 1975, thành thật hỏi tôi: “Tại sao đã gần nửa thế kỷ trôi qua rồi mà các chú…

Đọc thêm

Lê Hữu: Nhạc Việt miền Nam, di sản văn hóa bất diệt của chính thể Việt Nam Cộng Hòa

50 năm sau biến cố tháng Tư năm 1975, di sản văn hóa nào của chính thể Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) được xem là bền vững nhất để lại cho các thế hệ sau? Đến nay, nhiều người có chung câu trả lời: kho tàng âm nhạc miền Nam.  Di sản ấy, kho tàng âm nhạc đồ sộ ấy, không chỉ được trân quý, bảo tồn mà…

Đọc thêm

Inrasara: Thơ dân tộc thiểu số Việt Nam, từ bản sắc đến cá tính sáng tạo

Tiểu luận “Vài suy nghĩ về Thơ dân tộc thiểu số trên hành trình hội nhập”[1], Nguyễn Kiến Thọ viết: “… thơ dân tộc thiểu số  đang đứng trước nguy cơ mất dần bản sắc [2], cũng có nghĩa là đang trên một hành trình tự huỷ diệt. Tác giả kê ba “nguy cơ” hàng đầu “được nhiều người” nhắc tới: Đội ngũ không còn nhiều người thông thạo tiếng…

Đọc thêm

Nguyễn Đức Tùng: Thơ ở ngoài đất nước

Sau nhiều năm không ngó ngàng tới văn chương, tôi đọc bài thơ đầu trên bờ vịnh Songkhla, dưới ngọn đèn dầu. Ngoài xa, mặt biển đêm đen, im lìm như mặt nạ của cơn cuồng nộ. Mười bốn ngày lênh đênh trên sóng, bốn lần cướp biển, hai tháng trên một giàn khoan dầu Anh quốc. Trong dãy nhà nhỏ dựng bằng tôn và gỗ ván ép,…

Đọc thêm

Nguyên Việt: Nhân Văn, Ánh Sáng Cuối Cùng

Thế giới hôm nay đang trôi trong một thời kỳ chuyển biến đầy kịch tính, nơi từng ngày từng giờ, những biến động dồn dập của lịch sử đang vẽ lại bản đồ của nhân loại. Mọi lĩnh vực – chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội – đều thay đổi với tốc độ chóng mặt, đẩy con người vào những xoáy lốc của hoài nghi và…

Đọc thêm

Lôi Am: Văn Minh Lầm Lạc: Nhân Loại Trên Bờ Vực Thế Kỷ XXI

(đọc lại Thông điệp hướng về thế kỷ XXI của Đệ Tứ Tăng Thống GHPGVNTN – Cố Hòa Thượng Thích Huyền Quang, Bản dịch tiếng Anh của Hòa thượng Nguyên Chứng Thích Tuệ Sỹ) Chúng ta bước vào thế kỷ XXI với đôi chân nặng trĩu của hai ngàn năm vọng động, trong đó, mỗi trang sử nhân loại là một bản cáo trạng viết bằng máu và…

Đọc thêm

Ngự Thuyết: Biệt Ly (Đôi bạn)

Biệt ly! Hai chữ ngắn ngủi này xuất hiện rất nhiều trong văn, thơ, nhạc. Và dĩ nhiên trong tiếng nói hàng ngày. Đông, Tây, Kim, Cổ đều có nó. Nó là nỗi ám ảnh dai dẳng của con người, khi ẩn khi hiện, nhưng không bao giờ dứt. Nó đan quyện, chằng chịt, đổ vỡ, đứt lìa, nối tiếp. Biệt ly tuổi thơ …,  biệt ly tình…

Đọc thêm

Ngô Thế Vinh: 50 năm lưu vực sông Mekong vẫn là địa bàn đầy thách đố của Hoa Kỳ

Gửi 20 triệu cư dân ĐBSCL bấy lâukhông được quyền cất tiếng nói.Gửi Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio.Gửi Nhóm Bạn Cửu Long. Với chính sách thiếu nhất quán và luôn “xoay trục”, với tổng số đầu tư không đáng kể, trong suốt 50 năm qua kể từ sau 1975, Hoa Kỳ gần như không có động thái tích cực và hiệu quả nào ngăn chặn sự bành…

Đọc thêm

Inrasara: 20 năm, thơ Việt vừa ngủ vừa đi

Thời đại khác, thơ khác, cách đọc thơ cũng phải khác. Thế giới đa nguyên, thẩm mĩ nghệ thuật thôi còn thuần nhất, mỗi dòng thơ được bộ phận độc giả riêng đón đợi. Các loại thơ khác nhau có mặt là cần thiết, để phụng sự cho bộ phận độc giả của mình. Còn không, hãy đấu tranh mang tính mĩ học. Thời Tiền chiến, các trận…

Đọc thêm

Minh Tâm: Nội lực Phật giáo trong vận mệnh dân tộc

Trên dòng chảy cuộn xiết của thời đại, nơi mà mọi thứ biến đổi không ngừng và thời gian tựa như một cơn sóng dữ cuốn trôi mọi thứ, con người đứng trước sự bấp bênh của cuộc sống, cố tìm cho mình một điểm tựa, một ý nghĩa giữa muôn trùng những giá trị chồng chéo và đổi thay. Xã hội Việt Nam đương đại đang đứng…

Đọc thêm

Ngu Yên: Tính Và Chất Văn Chương

Văn học phát xuất từ văn chương. Trước hết, bản sắc lý thuyết văn học đến từ bản sắc văn chương. Cơ sở trực diện nhất là ngôn ngữ, dẫn đến câu hỏi: tính chất ngôn ngữ văn chương là gì? Hoặc đặt câu hỏi mở rộng hơn: Tính chất ký hiệu văn chương là gì? “Tôi đứng bên này sông, bên kia vùng giặc đóng.” Câu này…

Đọc thêm

Lôi Am: Ánh Sáng Vô Ngã: Phật Giáo và Sứ Mệnh Khai Phóng Dân Tộc

Lịch sử Việt Nam từ buổi đầu dựng nước đến thời hiện đại là một chuỗi diễn tiến không ngừng nghỉ của những cuộc đấu tranh sinh tồn, bảo vệ độc lập dân tộc và xây dựng nền văn minh. Trong dòng chảy ấy, Phật giáo đã đồng hành và còn đóng vai trò như một trụ cột tinh thần, một nguồn sáng dẫn lối vượt qua những…

Đọc thêm

Uyên Nguyên: Văn Học Việt Nam Hải Ngoại: Nơi Câu Chữ Trở Thành Quê Hương…

Văn chương tựa một giấc mơ miên man, nơi những câu chuyện đời thường được thắp sáng bằng ánh sáng của trí tưởng tượng và tâm hồn. Nhưng giấc mơ ấy, giờ đây trong thế giới của người Việt hải ngoại, đôi khi hóa thành một cơn mộng mị buồn, lẩn khuất giữa hiện thực khắc nghiệt của cuộc sống lưu vong. Chúng ta, với tâm tình của…

Đọc thêm

Nguyên Siêu: Tâm Thức Phật Việt: Sức Mạnh Từ Tam Tạng Thánh Điển Đến Lịch Sử Dân Tộc

Trong bóng dáng nghìn năm của lịch sử, mỗi dân tộc đều tìm kiếm và gìn giữ cho mình những giá trị tinh thần làm nền tảng cho sự trường tồn và phát triển. Phật giáo, một trong những tôn giáo cổ xưa nhất, đã thấm sâu vào đời sống tinh thần của nhiều dân tộc Á Đông, trong đó có Việt Nam, như một triết lý siêu…

Đọc thêm

Seemi PhD: A.I. định hình tương lai văn học 2024 như thế nào?, Ngu Yên chuyển ngữ

Trong thời đại mà công nghệ dường như phát triển trong chớp mắt, thế giới văn học có thể tỏ ra tương đối tĩnh lặng, một thiên đường truyền thống giữa biển cả thay đổi. Nhưng bên dưới mùi hương quen thuộc của những cuốn sách cũ và tiếng xào xạc nhịp nhàng của những trang lật trang, một sự hợp tác hấp dẫn đang bén rễ. Trí…

Đọc thêm

Jean Pouillon: Thời gian và số phận con người trong tiểu thuyết của William Faulkner, Trần Quí Phiệt giới thiệu và chuyển ngữ

Lời người dịch: Jean Pouillon là một nhà nhân chủng học Pháp và chủ biên tạp chí L’Homme [Con người] từ năm 1961 đến năm 1996. Ông là tác giả Temps et roman [Tiểu thuyết và thời gian] và Le Cru et le su, [Cái tin và cái biết] (nhà xuất bản Editions du Seuil). Pouillon cũng là một nhà phê bình văn học, đặc biệt là tiểu…

Đọc thêm

Ngu Yên: Câu hỏi về bài thơ

Câu hỏi thường xuyên nhất của người thưởng ngoạn và người sáng tác là  Bài thơ này hay hoặc dở? Nếu một nhà phê bình văn học đứng đắn trả lời câu hỏi này, dĩ nhiên là việc tốt đẹp, tuy nhiên, cũng có đôi phần bối rối.  Thứ nhất, đối với người đọc bình thường, luận lý của nhà phê bình chuyên nghiệp thường khó hiểu hoặc…

Đọc thêm

Vũ Đức Khanh: Uy Tín Chính Trị – Phân Tích và Suy Ngẫm về Lời Kêu Gọi Cải Cách của Tổng Bí Thư Tô Lâm

Giới Thiệu Uy tín chính trị—hay political credibility—là sự tin tưởng và tính chính danh mà một nhà lãnh đạo có được trong con mắt của công chúng. Uy tín chính trị không đơn thuần là sự nổi tiếng, mà còn là niềm tin rằng lời nói và hành động của nhà lãnh đạo phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức và lợi ích chung. Bài tiểu luận…

Đọc thêm

Nguyễn Gia Kiểng : Vài suy nghĩ trên một đảo lạ thường

Nếu điều may mắn cho một quốc gia là thu hút được những con người ưu tú thì điều không may nhất cũng là mất đi, mất hẳn hay vẫn còn nhưng không sử dụng được, những con người này. Thành quả lớn nhất của Đảng Cộng Sản là đã khiến người Việt Nam chán đất nước Việt Nam. Mộng ước của rất nhiều người hiện nay là…

Đọc thêm

Vạn Đức: “Duy Tuệ Thị Nghiệp”: Từ Trí Tuệ Phật Giáo Đến Sự Phát Triển Nền Giáo Dục Nhân Bản

Sau năm 1954, Việt Nam bước vào một thời kỳ đầy biến động và chia cắt, không chỉ về mặt địa lý mà còn về mặt tư tưởng và chính trị. Sự phân chia đất nước thành hai miền với hai chế độ chính trị khác biệt đã tạo ra những thách thức chưa từng có cho hệ thống giáo dục và văn hóa của dân tộc. Miền…

Đọc thêm

Ngu Yên: AI là ai?

Mới hôm nào, nếu bạn nói với cô ta: “Em đẹp và đáng yêu như mặt trăng duy nhất trên bầu trời,” tôi chắc rằng cô ta sẽ sung sướng, cảm động. Bất kỳ thứ gì duy nhất đều là một hứa hẹn tốt hơn vĩnh cửu. Mãi mãi yêu một người mà đồng thời yêu nhiều người khác, thì trái tim chứa tình yêu đó như một…

Đọc thêm

AI Và Văn Học Sáng Tác, Ngu Yên dịch và soạn

Trong lãnh vực sáng tác từ ngôn ngữ cho đến tác phẩm trực quan, các chuyên gia và các tác giả đang quan tâm đến khả năng sáng tạo của AI, sự hiện diện và tác dụng của trí thông minh nhân tạo sẽ làm thay đổi quan niệm và phương pháp, kỹ thuật và nghệ thuật truyền thống. Các chuyên gia về máy học dự đoán rằng…

Đọc thêm

26 năm Bùi Giáng rời cõi tạm. Đọc lại Tuệ Sỹ và Bùi Giáng viết về nhau

Bùi Giáng, nhà thơ, dịch giả, nhà nghiên cứu văn học có tài năng và số phận lạ lùng kỳ dị nhất trong giới văn thi nhân Việt Nam thế kỷ 20, đã rời bỏ trần thế vào ngày 7/10/1998 tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Sài Gòn, sau những năm tháng “điên rồ lừng lẫy chết đi sống lại vẻ vang” (chữ của Bùi Giáng).  Tưởng niệm 26…

Đọc thêm

Liễu Trương: Kẻ song trùng trong truyện kỳ ảo

Kẻ song trùng là một chủ đề độc đáo, phong phú trong văn chương kỳ ảo. Nhưng trước tiên kỳ ảo là gì? Nhiều nhà nghiên cứu ở Pháp đã đưa ra một định nghĩa. Pierre-Georges Castex, trong cuốn Le conte fantastique en France (Truyện kỳ ảo ở Pháp) cho rằng « Đặc điểm của kỳ ảo là một sự xâm nhập hung tợn của điều huyền bí trong khung cảnh của…

Đọc thêm

Ngô Thế Vinh: Kênh Funan Techo: vẫn còn thời gian đòi công lý cho 20 triệu cư dân ĐBSCL

Kênh Funan Techo, sau địa chấn 05.08.2024, kết thúc một khởi đầu, vẫn còn thời gian đòi công lý cho 20 triệu cư dân ĐBSCL Gửi 20 triệu cư dân ĐBSCL bấy lâu không được quyền cất tiếng nói Gửi Nhóm Bạn Cửu Long Hình 1: Lễ động thổ kênh Funan Techo với tràn ngập cờ xí tại ngôi làng nhỏ Prek Takeo, huyện Kien Svay, tỉnh Kandal…

Đọc thêm

Nguyễn Quang A: Dân chủ hóa và xã hội dân sự ở Việt Nam nửa đầu thế kỷ 21.

Tóm tắt: Chúng tôi điểm lại một số vấn đề về dân chủ hóa, vai trò của xã hội dân sự trong dân chủ hóa và các bài học lịch sử trên thế giới, chủ yếu từ các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu trước kia và đặc biệt từ các nước trong khu vực. Sau đó dưới ánh sáng của những kinh nghiệm và bài học…

Đọc thêm

Inrasara: Hành trình vào minh triết Cham

Khác với triết lí là một hệ thống tư duy dựng nên bởi một cá nhân xuất chúng, Minh triết được đúc kết từ câu chuyện thực của đời sống thường nhật, từ kho tàng tục ngữ hay châm ngôn, từ truyện ngụ ngôn, huyền thoại hay huyền sử; có thể rút ra từ các sinh hoạt lễ tục – lễ hội, quan điểm và sinh hoạt tôn…

Đọc thêm

Ngu Yên: Sáng Tác Phản Xạ

Đọc thơ, dù vô tình hay cố ý, người đọc sẽ tự động theo dõi sự tình biến chuyển trong bài thơ. Sự biến chuyển này trong lãnh vực sáng tác là sự vận chuyển thơ của tác giả. Người đọc có cảm nhận, giải mã, hoặc thẩm thấu được bài thơ hay không, là do nghệ thuật và khả năng vận chuyển thơ của mỗi nhà thơ….

Đọc thêm

Phạm Phan Long: Dự án kênh đào Phù Nam Techo của Campuchia: Danh mục những mối quan ngại tiềm tàng

Campuchia đang thúc đẩy các kế hoạch liên kết thủ đô Phnom Penh của quốc gia với bờ biển của mình bằng một con kênh chạy dài 180 km, hoặc 110 dặm. Theo các nhà lãnh đạo Campuchia, 51% hoặc hơn chi phí của kênh đào sẽ được chi trả bởi các công ty Campuchia và phần còn lại bởi một công ty xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT)…

Đọc thêm