Một Đối Thoại Ngắn – nếu ngày mai, chúng không…
Tổ chức Theo dõi Nhân Quyền: Việt Nam: Hãy trả tự do cho nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến
Nhà báo công dân bị buộc tội vì lên tiếng chống lại sự bất công.
(Bangkok) – Chính quyền Việt Nam nên ngay lập tức hủy bỏ mọi cáo buộc và trả tự do cho nhà hoạt động nhân quyền nổi tiếng Nguyễn Chí Tuyến, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền lên tiếng hôm nay. Cảnh sát Hà Nội đã bắt giữ Nguyễn Chí Tuyến vào ngày 29 tháng 2 năm 2024 vì chỉ trích chính quyền trên mạng xã hội. Ông bị buộc tội theo điều 117 của bộ luật hình sự, trong đó hình sự hóa hành vi “làm, lưu trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu và sản phẩm nhằm chống Nhà nước”.
Phiên tòa xét xử Nguyễn Chí Tuyến dự kiến diễn ra vào ngày 15 tháng 8 tại một tòa án ở Hà Nội. Nếu bị kết tội, ông phải đối mặt với mức án lên tới 12 năm tù.
“Chính quyền Việt Nam đã nhắm vào Nguyễn Chí Tuyến vì ông bày tỏ quan điểm mà họ không thích”, Patricia Gossman, phó giám đốc khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết. “Chính quyền nên ngừng bỏ tù những người chỉ trích ôn hòa, bãi bỏ các luật hình sự hà khắc và chấm dứt tình trạng vi phạm có hệ thống các quyền cơ bản”.
Nguyễn Chí Tuyến (còn được gọi là Anh Chí), 50 tuổi, là một nhà vận động nhân quyền sử dụng YouTube, Facebook và các phương tiện truyền thông xã hội khác để bình luận về các vấn đề xã hội và chính trị. Kênh YouTube chính của ông , Anh Chí Râu Đen, đã sản xuất hơn 1.600 video và có 98.000 người đăng ký. Kênh YouTube thứ hai của ông, AC Media, đã sản xuất hơn 1.000 video và có gần 60.000 người đăng ký.
Nguyễn Chí Tuyến là thành viên sáng lập của No-U FC (Câu lạc bộ bóng đá No U-line) hiện đã đóng cửa, một đội bóng đá có các thành viên lên tiếng phản đối các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc đối với các khu vực hàng hải mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền. Ông đã giúp tổ chức và tham gia nhiều cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc vào đầu những năm 2010 và các cuộc biểu tình ủng hộ môi trường vào giữa những năm 2010. Ông đã cùng các nhà hoạt động khác cung cấp viện trợ nhân đạo cho những người dân nghèo ở các vùng nông thôn và nạn nhân của thiên tai.
Ông cũng công khai ủng hộ các nhà hoạt động nhân quyền bị cầm tù bao gồm Phạm Đoan Trang, Cấn Thị Thêu, Nguyễn Tường Thụy, Nguyễn Hữu Vinh (còn gọi là Ba Sàm) và Nguyễn Lân Thắng. Trước phiên tòa xét xử Nguyễn Lân Thắng, Nguyễn Chí Tuyến đã công bố một bức thư ngỏ ủng hộ người bạn của mình. Ông viết, “Điều duy nhất chúng tôi làm là hành động theo lương tâm của mình, nói lên suy nghĩ, mong muốn, khát khao của mình”.
Nguyễn Chí Tuyến đã nhiều lần phải đối mặt với sự đe dọa của cảnh sát, sự quấy rối, việc quản thúc tại gia, lệnh cấm đi lại quốc tế, giam giữ tùy tiện và thẩm vấn. Vào tháng 5 năm 2015, năm người đàn ông không rõ danh tính đã tấn công và đánh ông gần nhà ông ở Hà Nội. Vụ tấn công khiến ông bị thương và phải khâu nhiều mũi trên mặt.
Mặc dù có nguy cơ bị truy tố về các cáo buộc có động cơ chính trị, Nguyễn Chí Tuyến vẫn tiếp tục chiến dịch đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2017 trên tờ Mekong Review, ông nói, “[Các quan chức Đảng Cộng sản] nắm trong tay mọi quyền lực. Họ có nhà tù, súng ống, cảnh sát, lực lượng quân đội, tòa án: họ có mọi thứ. Họ có phương tiện truyền thông. Chúng tôi không có gì ngoài trái tim và khối óc. Và chúng tôi nghĩ rằng đó là điều đúng đắn cần làm… thế thôi.”
Phiên tòa xét xử Nguyễn Chí Tuyến diễn ra ngay khi Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam mới được bổ nhiệm Tô Lâm nhậm chức. Tô Lâm từng là người đứng đầu Bộ Công an khét tiếng của Việt Nam từ tháng 4 năm 2016 đến tháng 5 năm 2024, trong thời gian đó, cảnh sát Việt Nam đã bắt giữ ít nhất 269 người đã thực hiện các quyền dân sự và chính trị cơ bản của họ một cách hòa bình.
“Chính phủ Việt Nam sẽ vẫn sa lầy trong sự áp bức chừng nào họ còn tiếp tục giam giữ những người bất đồng chính kiến như Nguyễn Chí Tuyến, những người dám nói lên suy nghĩ của mình,” Gossman nói. “Các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế của Việt Nam không nên có bất kỳ ảo tưởng nào khi đối phó với chính phủ vi phạm nhân quyền này.”
