Trần Trung Đạo: Khói thuốc bay như mây trời phiêu bạt

Một ngày 23 năm trước, anh em chúng tôi có một sinh hoạt chung ở Dallas, Texas. Sáng sớm, khi bước xuống hành lang khách sạn chợt thấy Anh đang ngồi bên ngoài phì phà điếu thuốc lào. Không biết Anh mang theo hay làm sao có nhưng ống thuốc lào rất đẹp. Thấy tôi Anh dừng lại nhưng tôi đưa tay cản “Anh cứ hút tự nhiên để em chụp một tấm hình”. Anh mỉm cười đồng ý và hút một hơi dài. Tôi chụp một tấm hình kỷ niệm. 

Làn khói trắng như mây trời đang bay trước khuôn mặt thật nghệ sĩ của Anh. Tôi chợt nghĩ tới hai câu thơ có khói thuốc và con đường nay đã đổi thay tên ở Quê hương Quảng Nam chúng tôi: 

Khói thuốc bay như mây trời phiêu bạt

Trên con đường nay đã đổi thay tên.

(thơ ttđ)

Tôi không nhớ đã gởi Anh coi tấm hình chưa. Nhưng với tôi đó là một trong những tấm hình quý mà khi chuyển sang máy mới tôi đều chuyển theo không giống như hàng ngàn tấm hình khác tôi đã chụp đó đây. Hôm đó tôi nhớ còn có nhà thơ Nguyễn Thùy cũng là đồng hương Quảng Nam của chúng tôi. Anh Nguyễn Thùy là tác giả của bài thơ nổi tiếng trong đó hai câu rất quen thuộc:

Hỡi Lịch Sử, ta thương mình quá đỗi

Ta thương mình chính bởi nỗi ta đau.

(Thơ Nguyễn Thùy) 

Tôi ở miền Đông nước Mỹ xa xôi nên ít gặp Anh nhưng email qua lại thường xuyên. Anh xem tôi như một trong những người thân cận, có gì mới Anh cho biết. Tôi thường có lỗi với Anh vì đọc email của Anh nhiều nhưng tự nguyện viết thăm Anh thì rất ít. Tôi xin lỗi Anh hoài và Anh chẳng bao giờ trách đứa em nặng nghiệp với đời này.

Tôi được các anh thương không phải vì tài năng mà vì thế hệ cầm bút gốc Quảng Nam trong lứa tuổi của tôi ở Mỹ không nhiều. Thời các anh đang xông pha làn tên mũi đạn tôi còn ngồi trong ghế nhà trường ở Duy Xuyên, Vĩnh Điện, Hội An rồi Sài Gòn, và khi các anh chịu đựng trong ngục tù Cộng sản tôi lại cũng ngồi trong ghế nhà trường ở Mỹ. Dù khác nhau thời điểm, nhưng cũng như các anh tôi âm thầm làm hết sức mình để giữ gìn tinh thần và tư tưởng Cộng Hòa trong dòng lịch sử Việt Nam và thời đại. 

Những email cuối cùng Anh kèm theo hình ở bệnh viện nhưng dặn đừng phổ biến ra ngoài. Thật ra trong điều kiện thể lực nào anh vẫn toát ra một vẻ đẹp và một tinh thần đầy khí phách. 

Tháng trước ở Frankfurt tôi có hai buổi sinh hoạt với đồng hương. Buổi chính thức tối thứ Bảy và buổi tâm tình thu gọn ở một hội trường nhà thờ. Sau buổi tâm tình ở nhà thờ, một người em của chúng tôi đến bảo “Anh nói chuyện với Anh Võ Đại Tôn một chút nghe”. Tôi mừng quá tưởng là Anh đang chờ phone ở bên kia. Không phải, ý của em là nói lời thăm hỏi vào phone và cô sẽ gởi bằng email qua Úc để Anh nghe. Tôi nói vào phone những lời thăm hỏi Anh. Hôm sau cô em nhắn Anh đã nghe và rất vui. 

Tôi không ngờ khói thuốc bay như mây trời 23 năm trước trong hành lang khách sạn lại gắn bó anh em chúng tôi như một mối nhân duyên thật dài và thật đẹp. Năm 2009, tôi vinh dự được Anh bảo viết lời tựa cho tác phẩm đau thương bi tráng nhất của Anh. 

Ngày đó Anh còn rất khỏe và đang xông pha trên mặt trận chống Cộng sản trong không gian mới nhưng tôi đã nghĩ một ngày tất cả sẽ như mây trắng bay đi.

Tôi viết những dòng kết luận cho lời tựa “Hôm nay, anh như áng mây trắng đang bay trên trời cao, mỗi ngày một cách xa thêm mặt đất nhưng anh xin hẹn cùng sông núi, sẽ không bao giờ là những cơn giông, cơn bão mà sẽ là cơn mưa mát dịu, rót xuống trần gian những giọt sữa nuôi người và nuôi đời. Các thế hệ Việt Nam, những cây trái tương lai của dân tộc, sẽ nhờ đó mà lớn cao hơn và tươi tốt hơn. Và cũng từ tấm lòng tha thiết với quê hương của anh Võ Đại Tôn mà Bà Tiên hiền dịu cuối cùng sẽ đến, không cho anh, không cho tôi, mà cho các thế hệ Việt Nam sắp sinh ra trên đất nước vô vàn thương yêu và bi tráng Việt Nam.”

Anh như mây trắng thật rồi!

Trần Trung Đạo