Lê Học Lãnh Vân: Thâm tình Việt - Hoa trên đất Nam Kỳ Lục tỉnh (P.II)

4. THÂM TÌNH VIỆT – HOA CÙNG NỘI HÀM CHÍNH CỦA NÓ

Với tính chất khai phá, với tinh thần trọng ân nghĩa khinh tài lợi, người dân Nam Kỳ Lục Tỉnh luôn biết ơn người mở cõi, trong đó công lao của người Hoa luôn được nhớ tới.

Khi nói người Hoa góp công lớn hình thành, khai phá Miền Nam, bài viết không hề coi nhẹ công lao của người Việt hay tầm nhìn chính trị xa của các chúa Nguyễn. Chủ đề của bài này là nói về công lao của người Hoa chứ không nói về công lao của người Việt vốn là cộng đồng nền tảng. Và cũng không so sánh công lao với nhau, đề tài này xin để cho người có mối quan tâm. Sự hòa quyện của hai cộng đồng khiến không ít người Việt Miền Nam mang trong mình hai dòng máu Hoa và Việt, còn phân biệt nguồn gốc mà chi? Mà có muốn cũng chưa chắc đã có thể phân biệt được rạch ròi! Tất cả đã trở thành các bậc tiên hiền của vùng đất mới mà cháu con, dù nguồn gốc nào, đang là công dân Việt Nam và đang hưởng.

Theo quan sát của tôi, trước năm 1975, trong lòng dân Miền Nam sự phân biệt Việt – Hoa nếu có cũng không nặng nề. Nửa sau thập niên 1950 và đầu thập niên 1960, tổng thống Ngô Đình Diệm có chính sách không cho người Hoa làm một số ngành nghề, và yêu cầu họ nhập Việt tịch. Ai không nhập phải hồi hương. Nhiều người biết rằng trước đó chính quyền Pháp dành những ưu đãi quá mức cho người Hoa vì muốn dùng nhân lực và tài lực của họ cho sự phát triển ban đầu của Miền Nam, trong đó quan trọng là Sài Gòn. Khi bị tước đi các ưu đãi đó, người Hoa phản ứng dữ dội với sự ủng hộ từ bên ngoài bởi Đài Loan. Thực ra chính sách quốc tịch và nhập cư của Miền Nam thời ông Diệm là chính sách thông thường được áp dụng tại nhiều quốc gia. Bước sang đầu thập niên 1960, chính Đài Loan cũng yêu cầu người Hoa tại Miền Nam hợp tác với chính quyền sở tại.

***Chợ Bình Tây xưa ở Chợ Lớn. Ảnh*** ***tư liệu***

Như vậy chính sách của tổng thống Ngô Đình Diệm là để bảo vệ quốc gia khỏi sự lũng đoạn tài chánh của người Hoa và của những thế lực Hoa trên thế giới chứ không có tính phân biệt chủng tộc. Người Hoa đã nhập Việt tịch được đối xử như người Việt. Điều ấy khác với sự phân biệt sau này trong nửa sau thập niên 1970 gây nên sự kiện nạn kiều, trong đó nguồn gốc, sinh quán, tộc họ được dùng để phân biệt đối xử!

Xin nhắc lại rằng thâm tình Việt – Hoa là hệ quả tất yếu của lịch sử người Việt, người Hoa cùng mở cõi và để lại Nam Kỳ Lục Tỉnh trù phú cho cháu con. Thâm tình đó là tấm lòng cháu con nhớ về nguồn cội, công lao gian khó của ông cha, xuất phát từ đạo lý uống nước nhớ nguồn với ý nghĩa trong sáng, tốt đẹp của nó. Thâm tình Việt – Hoa này độc lập và song hành với ý chí bảo vệ nền tự chủ quốc gia trước áp lực bởi tham vọng lãnh thổ và/hay khống chế của chính quyền phương Bắc. Thâm tình này được bảo vệ vững chắc góp thúc đẩy Việt Nam giàu mạnh, ấm no, do đó nội lực mạnh mẽ hơn bảo vệ nền tự chủ quốc gia. Người Việt gốc Hoa tới đây và đã ở lại đây cùng lưu dân người Việt khai phá nên Nam Kỳ Lục Tỉnh, là những con người của vùng đất tự do này, hiện nay đều là công dân Việt. Khi Miền Nam bị tấn công, cướp phá, họ sẽ cật lực bảo vệ vùng đất trù phú này, nơi cho họ cuộc sống tự do, giàu có. Đừng cột họ vào Trung Cộng, kẻ đã chiếm biển đảo Hoàng Sa và lấn ngàn ki-lô mét đất liền với di tích lịch sử Ải Nam Quan!

Lịch sử đã chứng kiến người ta từng vịn vào cớ bảo vệ nền tự chủ quốc gia để xúi giục sự phân biệt hay thù ghét dân tộc trong lòng Tổ quốc. Một xã hội mang trong lòng tinh thần phân biệt chủng tộc là xã hội kém văn minh, trước sau rồi cũng chịu hậu quả chậm tiến và thậm chí bi thảm. Đã chậm tiến, nghèo yếu thì không đủ sức bảo vệ nền tự chủ, rốt lại phải nhường từng phần chủ quyền cho nước ngoài. Quốc gia cứ đắm chìm trong vòng xoáy thua thiệt bên ngoài, lục đục bên trong, sinh lực hao mòn, ngày phát triển càng lùi xa! Đó là chưa kể sự phân biệt chủng tộc thúc đẩy tinh thần dân tộc hẹp hòi dễ gây xung đột với lân bang và tạo cơ hội cho kẻ địch mạnh bên ngoài lấy cớ tấn công quốc gia mà ít bị thế giới phản đối.

Có ý kiến cho rằng sự hiện diện của một sắc tộc thiểu số trong lòng quốc gia có thể là nguồn họa tiềm ẩn thông đồng với ngoại bang. Tuy nhiên, quốc gia cũng từng chứng kiến nguồn gốc sắc tộc không là nguyên nhân của lòng yêu quốc gia, yêu cộng đồng. Trái lại, khi quốc gia có chính sách tôn trọng mọi thành phần trong lòng nó, các thành phần ấy góp phần xây dựng quốc gia hùng mạnh, no ấm. Khi quốc gia có chính sách kỳ thị bất kỳ thành phần nào, dù có nguồn gốc nào, thành phần ấy cũng thất vọng, chán ghét, bỏ nước ra đi, bỏ mặc sự tồn vong của quốc gia. Hơn nữa, thời đại văn minh hiện nay không phù hợp cho bất kỳ dạng kỳ thị sắc tộc nào.

Cho nên, nội hàm quan trọng của thâm tình Việt – Hoa tại Nam Kỳ Lục Tỉnh là tinh thần không phân biệt nguồn gốc Việt, Hoa, và song hành cùng ý chí bảo vệ nền tự chủ quốc gia!

***

5. CÁC ĐIỀU CĂN BẢN NÊN BIẾT ĐỂ HIỂU MIỀN NAM

1) Miền Nam gồm thành phần Việt hòa lẫn với thành phần Hoa, không thể tách rời nhau được. Phần này đã được nói rõ trong các bài trước. Yếu tố Việt và yếu tố Hoa trộn lẫn nhau trong từng vùng đất nhỏ, từng làng xóm và thậm chí trong từng con người.

Lưu dân người Hoa (Minh Hương, phản Thanh) và lưu dân người Việt vùng Ngũ Quảng cùng phận di dân, lênh đênh trời nước gặp nhau trên vùng đất mới. Cùng nhau khai phá và chung lưng bảo vệ thành quả, cộng đồng này đã hùng cứ Đông Nam Á, góp cho Việt Nam phần đất giàu mạnh, no ấm bậc nhất. Do đó, tự cội nguồn, Miền Nam không phân chia Hoa Việt.