Tất cả những hàng cây đẹp mê hồn ở Sài…
Đào Như: Ngày tháng nào đã ra đi
Nhà thơ Pháp-Guillaume Apollinaire-sanh năm 1880 và ông viết bài thơ Le Pont Mirabeau vào tháng 2 năm 1912, một bài thơ có âm hưởng như môt bản nhạc tình
Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, sanh năm 1939 và đã sáng tác bản nhạc Tình Xa vào những năm 1960-1970, môt bản nhạc với ca từ đẹp và lãng mạn như một bài thơ tình.
Le Pont Mirabeau và Tình Xa đều là dấu vết đau thương sau những cuộc tình tan vỡ. Sự chia tay với người yêu, Marie Lawrencine, là nguồn cảm hứng để Guillaume Apollinaire viết nên bài thơ Le Pont Mirabeau, đỉnh cao của nền thi ca lãng mạn Pháp ở dầu thé kỷ thứ hai mươi, có âm điệu như những điệp khúc nhạc buồn.
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure…
Và đúng nửa thế kỷ sau đó, cuộc chia tay với Diễm Xưa đã là nguồn cảm hứng của Trịnh Công Sơn viết nên bản nhạc Tình Xa, với những ca từ diễm lệ, đẹp như một bài thơ tình lãng mạn.
Sự găp gỡ giữa bản nhạc Tình Xa và bài thơ Le Pont Mirabeau như một kỳ ngộ của tư duy: Tình yêu vô hạn- Đời người hữu hạn
Le Pont Mirabeau
Guillaume Apollinaire
Sous le pont Mirabeau coule la Seine
Et nos amours
Faut-il qu’il m’en souvienne
La joie venait toujours après la peine
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure
Les mains dans les mains restons face à face
Tandis que sous
Le pont de nos bras passe
Des éternels regards l’onde si lasse
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure
L’amour s’en va comme cette eau courante
L’amour s’en va
Comme la vie est lente
Et comme l’Espérance est violente
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure
Passent les jours et passent les semaines
Ni temps passé
Ni les amours reviennent
Sous le pont Mirabeau coule la Seine
Vienne la nuit sonne l’heure
Les jours s’en vont je demeure
***
Tình Xa
Trịnh Công Sơn
Ngày tháng nào đã ra đi khi ta còn ngồi lại
Cuộc tình nào đã ra khơi ta còn mãi nơi đây
Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ
Ôi những dòng sông nhỏ lời hẹn thề là những cơn mưa…
Khi bước chân ta về, đêm khuya nhìn đường phố,
Thành phố hoang vu như một lần qua cuộc tình
Làm sao em biết đời sống buồn tênh…
Đôi khi ta lắng nghe ta,
Nghe sóng âm u dội vào đời buốt giá
Hồn ta gió cát phù du bay về…
Đôi khi trên mái tình ta nghe những giọt mưa,
Tình réo tình âm thầm,
Sầu réo sầu bên bờ… vực sâu
Còn thấy gì sáng mai đây thôi ta còn bạn bè
Giọt rượu nào mãi chua cay trong tình vẫn u mê…
Từ một ngày tình ta như núi rừng cúi đầu
Ôi tiếng buồn rơi đều,
nhìn lại mình đời đã xanh rêu….
Bài thơ Le Pont Mirabeau của Apollinaire không có chấm câu liên tục như một tiếng thở dài. Tình Xa-Le Pont Mirabeau, thơ và nhạc lưu luyến ôm lấy nhau theo dòng nước trôi về dĩ vãng…
Cuộc tình nào đã ra đi Vienne la nuit sonne l’heure
Ta còn mãi nơi đây Les jours s’en vont et je demeure
Nhìn lại đời mình đã xanh rêu
Đào Như
—————-
Cầu Mirabeau
Bản dịch của Hoàng Hưng
Dưới cầu Mirabeau trôi dòng Seine
Và tình ta nữa
Chẳng biết anh còn nên nhớ
Niềm vui lại đến sau nỗi ưu phiền
Đêm cứ về giờ cứ điểm
Tháng ngày đi anh vẫn còn đây
Tay trong tay mình cứ đối mặt nhau
Cánh tay mình làm cầu
Dưới cầu qua qua mãi
Làn nước chán chường vì ánh mắt thiên thu
Đêm cứ về giờ cứ điểm
Tháng ngày đi anh vẫn còn đây
Tình yêu ra đi như nước kia tuôn chảy
Tình yêu ra đi
Cuộc đời sao mà chậm rì
Hy vọng sao mà dữ dội
Đêm cứ về giờ cứ điểm
Tháng ngày đi anh vẫn còn đây
Ngày qua rồi lại tuần qua
Mà quá khứ
Và những cuộc tình không trở lại
Dưới cầu Mirabeau trôi mãi dòng Seine
Đêm cứ về giờ cứ điểm
Tháng ngày đi anh vẫn còn đây
Nguồn: Thơ Apollinaire, Hoàng Hưng dịch, NXB Hội Nhà văn, 1997
*
Cầu Mirabeau
Bản dịch của Phạm Công Thiện
Dưới cầu Mirabeau sông Seine chảy
Và những mối tình chúng mình
Anh có nên nhớ lại chăng
Niềm vui luôn theo sau nỗi đau đớn
Hãy đợi đêm đến, giờ đổ
Những ngày trôi qua và anh vẫn còn đây
Tay trong tay, mặt hãy nhìn mặt
Đang lúc ấy
Dưới cầu – tay chúng mình
Dòng nước mệt mỏi, những thoáng nhìn thiên thu
Tôi chảy qua
Hãy để đêm đến, giờ đổ
Những ngày trôi qua và anh vẫn còn đây
Tình yêu trôi đi như dòng nước chảy
Tình yêu trôi đi
Cuộc đời sao quá chậm
Mà hy vọng sao quá nhiệt nồng
Hãy để đêm đến, giờ đổ
Những ngày trôi qua và anh vẫn còn đây
Những ngày trôi qua, những tuần trôi qua
Mà thời gian dĩ vãng
Cùng những mối tình xưa không bao giờ trở lại
Dưới cầu Mirabeau sông Seine chảy
Hãy để đêm đến, giờ đổ
Những ngày trôi qua và anh vẫn còn đây….
In trong tác phẩm Ý thức mới trong văn nghệ và triết học của Phạm Công Thiện.
