Nguyễn Tiến Cường: Vụ hối lộ thế kỷ?

Trong nhiệm kỳ thứ 2, sau khi nhậm chức, Tổng Thống Donald Trump không hề đi thăm, gặp gỡ lãnh đạo các quốc gia đồng minh nằm trong khối NATO, Nam Hàn hay Nhật Bản, ngược lại, lịch trình gặp gỡ ngoại giao của Tổng Thống Donald Trump trong tuần này sẽ là 3 nước giàu có nhất thế giới là Saudi Arabia, Qatar, United Arab Emirates. 

Chính sách ngoại giao của ông Donald Trump đối với NATO và các quốc gia đồng minh khác trong nhiệm kỳ 2 với những tuyên bố đã quá rõ ràng, cho nên sẽ chẳng có gì đáng bàn hay đi sâu vào các cuộc gặp gỡ này nếu không có vụ hối lộ lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ và (có thể) lớn nhất thế giới trong lịch sử nhân loại, gây tranh cãi ồn ào. 

Trước chuyến viếng thăm 3 nước ở Trung Đông 2 ngày, lãnh đạo Qatar thông báo sẽ tặng ông Donald Trump một chiếc Boeing 747-8 trị giá 400 triệu USD dùng làm Air Force One, ông Trump cũng cho biết đồng ý nhận món quà này, không chỉ truyền thông, báo chí Mỹ mà khắp nơi đều sững sờ đưa tin vì theo đúng luật pháp, Tổng thống Mỹ chỉ được phép nhận quà tặng trị giá 480$ (2). Những quà tặng có giá trị hơn 480$ sẽ bị giữ lại trong kho lưu vật của Tòa Bạch Ốc.

Việc hối lộ tiền hoặc hiện vật cho lãnh đạo một quốc gia khác ít khi được công khai loan báo, thường chỉ được thực hiện qua các hợp đồng kinh doanh, xây dựng béo bở, khó chứng minh việc hối lộ, bôi trơn. 

Cuối nhiệm kỳ một của ông Trump, Jared Kushner – con rể Trump – đã nhận được một hợp đồng xây dưng 2 tỉ USD từ Saudi Public Investment Fund (PIF), đây là công ty do lãnh đạo Hoàng Gia Saudi Arabia – Thái tử Mohammed bin-Salman – người có liên hệ mật thiết với gia đình ông Trump – điều hành (1). Điều này tương tự như việc chính quyền Trung Quốc cấp thêm hàng chục giấy phép sản xuất, kinh doanh cho Ivanka Trump sau lần Tập gặp gỡ Trump tại Mar-A-Lago năm 2017.

Mohammed bin-Salman là người nổi tiếng tàn bạo khắp thế giới về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi – người từng kịch liệt, chỉ trích Mohammed bin-Salman, chính quyền Saudi Arabia – trong tòa lãnh sự của Saudi Arabia ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ năm 2018. Trong khi lãnh đạo nhiều nước trên  thế giới lên án hành động cưa sống Jamal Khashoggi của mật vụ Saudi Arabia thì ông Trump hoàn toàn im lặng.

Trở lại chuyện chính, Qatar đã lên tiếng đính chính việc có ý định tặng ông Trump chiếc Jumbo 747-8 trị giá 400 triệu USD. Họ cho rằng truyền thông, báo chí đã loan tin không đúng nhưng đồng thời không hề phủ nhận sự việc.

Về phía Mỹ, dù đài truyền thông cực hữu Fox News đưa tin rất ít về món quà tặng, nhưng cả nước Mỹ đều hay tin. Không kể đảng Dân Chủ kịch liệt phê bình, chỉ trích, những MAGA nền tảng của ông Trump cũng lên tiếng phản đối việc ông tuyên bố sẽ dùng chiếc Boeing 747-8 của Qatar tặng làm Không Lực 1 (Air Force One). 

Trong số những người phản đối việc ông Trump nhận món quà khổng lồ về giá trị cũng như kích thước có thể kể là Lauta Loomer – một nữ chiến binh MAGA thề sẽ chết để bảo vệ ông Trump – đã viết trên mạng xã hội X (Twitter) như sau: “-Là người sẵn sàng lãnh đạn, chết thế cho ông Trump nhưng tôi rất thất vọng nếu điều trên là sự thật. Đó là một vết nhơ lớn, rất khó tẩy rửa cho chính quyền của ông Trump”.

Tất nhiên những chỉ trích của các MAGA, đảng Cộng Hòa đều xuất hiện trên các mạng xã hội, không thấy có phê bình nào được đưa lên truyền hình, các đài ông Trump ưa thích. Trên trang Web của Fox News vào ngày thứ hai 12.05.2025, người ta chỉ thấy Trump chỉ trích, giận dữ trả lời phóng viên đài ABC vì đã hỏi đến việc Trump chấp nhận món quà, điều đó có nghĩa là phóng viên đài ABC là vấn đề chứ không phải Trump.

Sáng thứ hai 12.05.2025, Brian Kilmeade – người dẫn chương trình Fox & Friends – đã hỏi Karoline Leavitt – thư ký báo chí chính quyền Trump 2 – về việc này. Leavitt, như thường lệ đã nhận định rằng “Việc tặng, nhận quà với chiếc Boeing 747-8 là giao dịch giữa 2 chính quyền, Tổng Thống Trump hoàn toàn làm đúng theo luật pháp, không có gì sai. Tổng Thống sẽ giao lại chiếc máy bay cho thư viện khi chấm dứt nhiệm kỳ 2, rời khỏi Tòa Bạch Ốc”.

Khi được Brian Kilmeade hỏi thêm “-Bà có e ngại về việc Qatar sẽ đòi hỏi, yêu cầu một sự lợi ích tương xứng cho họ?” Leavitt trả lời rằng “Không! Tổng Thống Trump làm việc gì cũng chỉ nghĩ đến lợi ích của người dân Mỹ” (sic).

Tuy nhiên, những người Cộng Hòa khác không nghĩ như vậy. 

Batya Ungar Sargon – người ủng hộ MAGA trên CNN và các kênh truyền hình khác – nói với Newsmax vào buổi chiều ngày thứ hai: “-Đó không phải là quà tặng, đó là hối lộ”. (3)

Một biên tập viên cộng tác với National Review, đã viết vào thứ Hai rằng việc chấp nhận máy bay là “không thể bào chữa được”, lập luận rằng “Tổng thống và những người ủng hộ ông một lần nữa cho thấy rằng họ không hiểu biết được các khái niệm về nghĩa vụ đối với hiến pháp và thế nào là xung đột lợi ích”. Ông trích dẫn “dự án tiền điện tử của gia đình Trump” như là một thí dụ khác.

Erick Erickson – người dẫn chương trình phát thanh trên Radio – có quan điểm bảo thủ giống như National Review, thường chỉ trích Trump, đã không giấu giếm sự chỉ trích nặng nề của mình đối với món quà.

Trong chương trình phát thanh ngày thứ Hai của mình, Erickson lý luận rằng Qatar không phải là đồng minh của Hoa Kỳ (mặc dù chính phủ Hoa Kỳ không đồng ý) và nhấn mạnh rằng bà Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi -người đã ký, xác nhận tính hợp pháp của món quà – trước đây là một người vận động hành lang được trả lương cho Qatar. 

Bên cạnh đó, việc ông Trump háo hức chờ đợi món quà nặng khủng khiếp về trọng lượng cũng như tài chánh đã gây lo ngại không ít cho chính những MAGA trung thành nhất với ông Trump về vấn đề an ninh, bảo mật. (4)

Lãnh đạo Cộng Hòa ở thượng viện, Thượng nghị sĩ John Thune cho biết, việc nhận món quà sẽ được giám sát chặt chẽ, có rất nhiều vấn đề về an ninh, bảo mật…, nhiều câu hỏi sẽ được đặt ra, cần có câu trả lời chính xác.

TNS Roger Wicker (Cộng Hòa Mississippi) nói rằng vì vấn đề an ninh, trang bị điện tử của máy bay sẽ phải được kiểm soát, nâng cấp lại. Chuyện này đòi hỏi nhiều thời gian và chưa biết bao giờ máy bay mới có thể được sử dụng như Không Lực 1 cho Tổng Thống.

Có một câu hỏi cần được đặt ra mà dường như ít ai nghĩ tới, đó là chiếc Jumbo 747-8 dự định tặng cho ông Trump được sản xuất từ bao giờ, ở đâu, nếu không phải từ một chi nhánh của Boeing ở Seattle, Mỹ và bay lần đầu tiên vào năm nào? Hoặc giả nó là một chiếc Jumbo đã được hoàng gia Qatar mua và sử dụng từ trước? Đâu là câu trả lời chính xác?

Sau chuyến viếng thăm, đổi lại món quà tặng Boeing 747-8 cho ông Trump, Qatar đã ký một hợp đồng mua 210 máy bay Boeing của Mỹ.

Mọi chuyện có vẻ giống như việc “lại quả” ở Việt Nam mỗi khi chính quyền Cộng sản ký kết một hợp đồng kinh doanh, xây dựng với đối tác nước ngoài. 

Nguyễn Tiến Cường 

*********

(1) https://oversightdemocrats.house.gov/news/press-releases/chairwoman-maloney-launches-probe-of-saudi-government-s-2-billion-investment-in

 (2) https://www.theguardian.com/us-news/2025/may/12/us-presidential-foreign-gifts-laws-rules-ntwnfb

(3) https://edition.cnn.com/2025/05/12/media/maga-media-shapiro-loomer-levin-trump-qatar-plane-gift

(4) https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/top-us-senate-democrat-block-trump-doj-nominees-over-qatar-airplane-2025-05-13/