Nguyễn Xuân Thọ: Ông già và biển cả (The Old Man And The Sea)

Ông già và biển cả (The Old Man and the Sea) là tên cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Mỹ E.Hemingway viết năm 1952. Câu chuyện về cuộc chiến đấu không cân sức giữa con cá mập hung dữ với ông lão đánh cá Santiago chứng tỏ trình độ bậc thầy của Hemingway khi ca ngợi sức sống và khát vọng của con người lương thiện trong cuộc chiến chống lại cái ác. Trong suốt ba ngày đêm, ông lão Santiago chỉ nhìn thấy phần nổi nhỏ bé là cái lưng của con cá mập, còn lại 70% phần chìm, tiềm năng của nó luôn ở dưới nước. Đó là mối nguy hiểm tiềm ẩn mà ngày nay chúng ta thường gọi là “phần nổi của tảng băng”.

72 năm sau, một ông già như vậy lại tái hiện ở Mỹ. Ông ta không phải là Santiago, mà tên là Joe Biden. Quyết định rút lui khỏi cuộc tranh cử tổng thống của ông già Joe hôm chủ nhật khiến tôi liên tưởng đến nhân vật của Hemingway. 

Đầu tiên quyết định của ông Joe đã lập tức phá bỏ huyền thoại “Hiến pháp Mỹ chỉ cho những ai trên 75 tuổi được ứng cử Tổng thống” mà tôi đã viết trong chuyện phiếm “Corona và thuyết âm mưu” cách đây bốn năm (Corrona và thuyết âm mưu, Nguyễn Xuân Thọ)

Rồi việc ông rút khỏi cuộc đua giữa hai con ngựa già đã khiến thành ngữ Đức “Jemanden alt aussehen lassen“ thành một thực tế. Thành ngữ này dịch nghĩa đen là: Khiến ai đó bỗng trở nên già nua. Nhưng nghĩa bóng của nó là: Khiến cho ai đó bỗng trở nên thảm hại. 

Trước đó lão 78 tuổi chê lão 81 tuổi là già nua. Nay lão 81 biến mất khiến lão 78 bỗng phải chọi nhau với một bọn choai hãnh tiến, đầy sức sống. Cái danh hiệu Sleepy Joe nay sẽ thành Sleepy Don. Mấy hôm nay báo chí Đức đã giật titre: “Biden lässt Trump alt aussehen” (Biden khiến cho Trump trở nên thảm hại)

Trump có thảm hại hay không thì trước mắt chỉ là mong muốn của thiên hạ. Tiềm năng và sức sống của lão già đánh Golf này kể cũng đáng gờm. Liệu con cá bị ông già đánh cá kéo vào bờ có còn là bộ xương hay không thì chưa biết được. Vì hiện nay toàn độ đàn cá mập thống nhất đứng sau con cá mập đầu đàn. (Trong chuyện của Hemingway thì khi ông già Santiago kéo được con cá mập vào bờ, phía dưới của nó chỉ còn là bộ xương vì bọn cá mập khác đã rỉa hết thịt của nó.) 

Nhưng chắc chắn một điều là: Trump lại gặp rắc rối với phụ nữ.

Nước Mỹ luôn là nguồn cảm hứng cho các tiểu thuyết hay.

Nguyễn Xuân Thọ